‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

Sekonder MetabolitlerG‹R‹fiBitkilerde biyosentez konusunda sizlere aç›kland›¤› gibi sekonder metabolitlertek bir türde rastlanan bilefliklerdir ve türlere göre farkl›l›klar gösterirler.Bulunduklar› bitkinin yaflam› için önemli gibi görünmezler veya görevleri tamolarak günümüzde dahi bilinmemektedir. Ancak üretim nedenleri ile ilgili teorilerbulunmaktad›r. Bu ünitede glikozit, tanen, alkaloit ve izopren türevi sekondermetabolitler anlat›lacakt›r.GL‹KOZ‹TLERMonosakkaritlerin redüktör grubu ile karbonhidrat yap›s›nda olmayan bir maddeninbirleflmesinden, bir molekül su ç›k›fl› ile meydana gelen bilefliklerdir. Bu bilefliklerasit veya enzim etkisi ile bir molekül su alarak hidrolize u¤rar, fleker (glikon)ve aglikona (genin=genol=fleker olmayan k›s›m) ayr›l›rlar.Glikozitler aglikonlar›n›n yap›s›na göre, meydana gelifl flekillerine göre ve flekerlerinegöre çeflitli flekillerde isimlendirilir ve s›n›fland›r›l›r. Meydana gelifl flekillerinegöre s›n›fland›r›lmalar›nda aglikonun -OH (hidroksil grubu), -SH (tiyol grubu),-NH 2 (amin grubu), -CH gruplar› ile monosakkaritin -OH grubu aras›nda birba¤ meydana gelmesi durumuna göre isim al›rlar. Daha sonraki alt s›n›fland›rmalaraglikonun yap›s›na göre olmaktad›r.1. Oksijen glikozitleri (O - glikozitleri) Bir monosakkaritin redüktör grubununhidroksili ile aglikonun alkolik veya fenolik hidroksilinden bir molekül su ç›-k›fl› ile oluflurlar.R-C-OH + HO-R’ R- C -O - R’+ H 2 O(monosakkarit) (aglikon)(O - glikoziti)2. Kükürt glikozitleri (S - glikozitleri) Bir monosakkaritin redüktör grubununhidroksili ile aglikonun tiyol (-SH) grubu aras›ndan bir molekül su ç›k›fl› ile oluflurlar.R-C-OH + SH-R’ R - C - S - R’+ H 2 O(monosakkarit) (aglikon)(S - glikoziti)3. Azot glikozitleri (N - glikozitleri) Bir monosakkaritin redüktör grubununhidroksili ile aglikonun amin grubu aras›ndan bir molekül su ç›k›fl› ile oluflurlar.Aglikon: Glikozitmolekülünün fleker olmayank›sm›d›r.Oksijen Glikozitleri: Birmonosakkaritin redüktörgrubunun hidroksili ileaglikonun alkolik veyafenolik hidroksilinden birmolekül su ç›k›fl› ileoluflurlar.Kükürt Glikozitleri: Birmonosakkaritin redüktörgrubunun hidroksili ileaglikonun tiyol (-SH) grubuaras›ndan bir molekül suç›k›fl› ile oluflurlar.Azot Glikozitleri: Birmonosakkaritin redüktörgrubunun hidroksili ileaglikonun amin grubuaras›ndan bir molekül suç›k›fl› ile oluflurlar.