‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi ‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

ue.anadolu.edu.tr
from ue.anadolu.edu.tr More from this publisher
12.07.2015 Views

36 Bitki Kimyas› ve Analiz YöntemleriTrigliseritlerGliserol’ün 3 hidroksil grubu 3 ya¤ asitleriyle esterleflir ve 3 tane su molekülü aç›-¤a ç›karak, 1 trigliserit oluflur (fiekil 2.14). Trigliseritlerin bilefliminde bulunan ya¤asitleri lipitlerin fiziko-kimyasal özelliklerini belirtir. Örne¤in, doymufl ya¤ asitlerinsay›s› ve zincirlerin uzunluklar› artt›kça, trigliseritlerin erime noktas› artar. Hayvansalya¤lar›n bileflimindeki doymufl ya¤ asitlerinin say›s› yüksek oldu¤u için, buya¤lar kat›d›r. Çok say›da doymam›fl ya¤ asitleri bulunan bitkisel ya¤lar s›v›d›r.fiekil 2.14Trigliserit’indehidrasyonreaksiyonu ileoluflumu.SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKAT3Trigliseritlerin SIRA bilefliminde S‹ZDE bulunan ya¤ asitleri, lipitlerin özelliklerini nas›l etkiler?Mumlar DÜfiÜNEL‹MYüksek molekül a¤›rl›kl› alifatik alkollerin esterleri, mum esteri olarak bilinir.Mumlar genel olarak hayvansal ve bitkisel ya¤lara benzer. Fakat mumlarda gliserolmolekülü yerine uzun zincirli (karbon say›s› 16-22) bir alkol molekülü vard›r.SORUAlkol molekülünde (-OH) gruplar›n›n tamam› doymufl ya¤ asitleriyle esterleflmifltir(fiekil 2.15). D‹KKATSIRA fiekil S‹ZDE2.15SIRA S‹ZDEMumlar›n genelAMAÇLARIMIZ formülleri: R, R’, R’’- radikaller. AMAÇLARIMIZK ‹ T A PK ‹ T A PTELEV‹ZYONTELEV‹ZYON‹NTERNET‹NTERNET

2. Ünite - Primer Metabolitler37Mumlar; deri, yün ve tüy üzerini kaplayan lipitlerin bileflimine girer. Bitkilerdeyaprak ve meyve üzerinde bulunan lipitlerin %80’ini mumlar oluflturur. Mumlarözellikle çöl bitkilerinde kal›n bir tabaka halindedir. Baz› mikroorganizmalar dametabolit olarak mum üretir. Do¤al mumlar›n (spermaset, lanolin, ar› mumu) bileflimindeesterlerin yan› s›ra serbest ya¤ asitleri, alkol ve karbonhidratlar da bulunur.Mumlar›n görevleri; su kayb›n› önlemek, patojen ve böceklerin yol açt›¤› hastal›ktankorumakt›r.Ya¤lar ve mumlar aras›ndaki en önemli fark, ya¤lar›n sulu veya alkollü alkaliile sabunlaflmas›d›r. Bu özellik, mumlara ya¤ kat›l›p kat›lmad›¤›n› anlamakta kullan›l›r.Mum esteri setilpalmitat’›n sabunlaflmas› afla¤›da gösterilmifltir:C 15 H 31 COO 16 H 33 + Alkollü KOH ————— C 16 H 33 OH + C 15 H 31 COOKYa¤lar hemen hemen tamamen esterlerden oluflurken, mumlar esterler yan›ndaserbest alkoller, steroller ve hidrokarbonlar› da içerirler. Sterol ve hidrokarbonlarsabunlaflmazlar. Mumlarda serbest asit miktar› çok oldu¤undan asitlik de¤eriya¤lar›n asitlik de¤erlerinden yüksektir. Ayr›ca mumlar›n iyot indisi, ya¤lar›n indisindendüflük, sabunlaflmayan madde miktar› ise yüksektir.Mumlar›n ya¤lara göre farklar›n› aç›klar m›s›n›z?Kompleks LipitlerDÜfiÜNEL‹MKompleks lipitler grubunu fosfolipitler, lesitinler, glikolipitler ve steroidleroluflturur.SORULipitlere Uygulanan TayinlerLipitlerin teflhisi ve kimyasal tayinleri “Teflhis reaksiyonlar›” D‹KKAT bölümünde detayl›D‹KKATflekilde verilmektedir. T›bbi amaçla kullan›lan ya¤lar›n kontrolu için yap›lacak tümtayinler farmakope ve kodekslerde belirtilmektedir.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEAsitlik indisi (A‹): 1 g ya¤da bulunan serbest asitleri nötrallefltirmek için sarfedilmesigereken KOH’in mg cinsinden miktar›d›r.Sabunlaflma indisi (S‹): 1 g ya¤da bulunan serbest asitlerle AMAÇLARIMIZ gliseritleri nötrallefltirmekiçin sarfedilmesi gereken KOH’in mg cinsinden miktar›d›r. AMAÇLARIMIZEster indisi (E‹): 1 g ya¤da bulunan gliseritleri sabunlaflt›rmak için sarfedilmesigereken KOH’in mg cinsinden miktar›d›r.K ‹ T A PK ‹ T A P‹yot indisi: 100 g ya¤›n çifte ba¤lar›na girebilecek iyotun g cinsinden miktar›d›r.Hekzabromür indisi: 100 g ya¤ asitinin bromlanmas›yla elde edilen hekzabromstearikasitin g cinsinden miktar›d›r.TELEV‹ZYONTELEV‹ZYONPeroksit Say›s›: 1 kg ya¤›n ihtiva etti¤i peroksit miktar›n›n miliekivalan aktif oksijencinsinden ifadesidir.PROTE‹NLERSIRA S‹ZDE‹NTERNET4SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORU‹NTERNETProteinler protoplazman›n büyük bir k›sm›n› oluflturarak bitkisel organizmadabüyük önem tafl›rlar. Hücrenin kuru a¤›rl›¤›n›n % 50’sinin fazlas› proteinden ibarettir.Enzimler, tafl›y›c› moleküller, hormonlar, antijenler gibi birimlerin ve hücreduvar›n›n yap›s›nda yer al›rlar. Proteinler karbon, hidrojen, oksijen, azot ve kükürttenmeydana gelen karmafl›k yap›ya sahiptirler.Protoplazma: Hücreninhayati içeri¤ini oluflturan veiyon, su, amino asit, nükleikasit, protein, polisakkarit velipitleri içeren yar› s›v›d›r.

36 Bitki Kimyas› ve Analiz YöntemleriTrigliseritlerGliserol’ün 3 hidroksil grubu 3 ya¤ asitleriyle esterleflir ve 3 tane su molekülü aç›-¤a ç›karak, 1 trigliserit oluflur (fiekil 2.14). Trigliseritlerin bilefliminde bulunan ya¤asitleri lipitlerin fiziko-kimyasal özelliklerini belirtir. Örne¤in, doymufl ya¤ asitlerinsay›s› ve zincirlerin uzunluklar› artt›kça, trigliseritlerin erime noktas› artar. Hayvansalya¤lar›n bileflimindeki doymufl ya¤ asitlerinin say›s› yüksek oldu¤u için, buya¤lar kat›d›r. Çok say›da doymam›fl ya¤ asitleri bulunan bitkisel ya¤lar s›v›d›r.fiekil 2.14Trigliserit’indehidrasyonreaksiyonu ileoluflumu.SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKAT3Trigliseritlerin SIRA bilefliminde S‹ZDE bulunan ya¤ asitleri, lipitlerin özelliklerini nas›l etkiler?Mumlar DÜfiÜNEL‹MYüksek molekül a¤›rl›kl› alifatik alkollerin esterleri, mum esteri olarak bilinir.Mumlar genel olarak hayvansal ve bitkisel ya¤lara benzer. Fakat mumlarda gliserolmolekülü yerine uzun zincirli (karbon say›s› 16-22) bir alkol molekülü vard›r.SORUAlkol molekülünde (-OH) gruplar›n›n tamam› doymufl ya¤ asitleriyle esterleflmifltir(fiekil 2.15). D‹KKATSIRA fiekil S‹ZDE2.15SIRA S‹ZDEMumlar›n genelAMAÇLARIMIZ formülleri: R, R’, R’’- radikaller. AMAÇLARIMIZK ‹ T A PK ‹ T A PTELEV‹ZYONTELEV‹ZYON‹NTERNET‹NTERNET

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!