‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

2. Ünite - Primer Metabolitler35Basit LipitlerBu gruptaki lipitler iki yap› tafl›ndan ibarettir: gliserol ve ya¤ asitleri.1. Gliserol: 3 tane hidroksil (-OH) grubu tafl›yan 3 karbonlu alkol.2. Ya¤ asitleri: doymufl ve doymam›fl olarak iki tipte metilen (-CH 2 ) zincirleri tafl›yanve ucunda karboksil (-COOH) grubu olan alifatik asitler. Doymufl ya¤ asitlerindebütün karbon atomlar› maksimum hidrojen say›s›na sahiptir. Örnekler fiekil2.13’te verilmifltir. Doymam›fl ya¤ asitlerinde iki karbon aras›nda çift ba¤ (ba¤lar)mevcuttur. Çift ba¤ say›s›na ba¤l› olarak, ya¤ asitleri tekli-doymam›fl (bir çift ba¤)ve çoklu-doymam›fl (iki veya daha fazla çift ba¤) olarak s›n›fland›r›l›r. En yayg›nolanlar 18 veya 16 karbonlu olanlard›r (fiekil 2.13).Doymufl Ya¤ Asitleri: 12 karbondan az karbon atomu tafl›yanlara do¤ada nadirrastlan›r. Palmiye tohumu 8 ve 10 karbonlu doymufl ya¤ asitlerini tafl›sa da ana bileflikleri12 C’lu laurik ve 14 C’lu miristik asittir. 12 ve 18 C’lu doymufl ya¤ asitlerido¤ada yayg›n, 20 ve daha fazla karbonlu ya¤ asitleri çok yayg›n de¤ildir. Yerf›st›¤›ya¤› hariç, bu asitlerin sabit ya¤ içindeki miktar› % 0.5’den azd›r.Doymam›fl Ya¤ Asitleri: Bir veya çok etilenik çifte ba¤ ile tafl›rlar. Doymam›fll›kkonfigürasyonunun stereo kimyas›na göre iki izomerleri vard›r. Genelde (Z) formundaolanlara rastlan›r, doymam›fl moleküllerde çifte ba¤ 1,4-dien konumundad›r.Bunlar›n içinde C18 serisinde bulunan oleik, linoleik, α ve γ - linolenik asit ençok bilinenlerdir.fiekil 2.13Ya¤ asitlerinins›n›fland›r›lmas›.