‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

196 Bitki Kimyas› ve Analiz Yöntemlerifiekil 10.2ElektromanyetikTayf (Spektrum).INFRARED (IR)(KIRMIZI ÖTES‹)SPEKTROSKOP‹S‹Molekülleri oluflturan atomlar süreklibir hareket içinde olduklar›ndan,molekülün öteleme hareketleri,bir eksen etraf›nda dönme hareketlerive bir kimyasal ba¤›n uzunlu¤ununperiyodik olarak azal›p ço-¤almas›na veya moleküldeki aç›lar›nperiyodik olarak de¤iflmesineneden olan titreflim hareketleri do-¤ar. Moleküllerde ortaya ç›kan titreflimler,gerilme ve e¤ilme hareketlerinioluflturur. Moleküllerde titreflimenerji düzeyleri aras›ndakigeçiflleri gerçeklefltirecek fotonlar,elektromanyetik ›fl›man›n infraredbölgesinde yer al›rlar.Infrared ›fl›nlar›n molekülün titreflimhareketleri taraf›ndan absorplanmas›nedeniyle, Infraredspektroskopisine titreflim spektroskopisiad› da verilir. Infrared ›fl›nlar›n›ndalga boylar› 780 nm ile1000000 nm aras›nda de¤ifliklikgösterir. Bu aral›k çok genifl oldu-¤u için genellikle dört absorpsiyonbölgesine ayr›l›r ve bu flekilde incelenir.• Yak›n infrared absorbsiyon bölgesi: dalga boyu 780 - 2500 nm• Orta infrared absorpsiyon bölgesi: dalga boyu 2500 - 50000 nm• Uzak infrared absorpsiyon bölgesi: dalga boyu 50000 - 1000000 nm• En çok kullan›lan absorpsiyon bölgesi : dalga boyu 2500 - 15000 nmInfrared spektrumlar› iki türlü bilgi verir, organik bilefliklerin yap›s›ndaki fonksiyonlugruplar bulunur ve iki organik bilefli¤in ayn› olup olmad›¤› anlafl›l›r. Organikmadde spektrumlar›n›n özellikle 2000 cm -1’ den sonra gelen k›s›mlar› daha ayr›nt›l›d›rve bilimsel araflt›rmalarda daha çok bu bölge kullan›l›r. Bu bölge parmakizi bölgesi olarak an›l›r ve spektrum üzerinde iki kat geniflletilerek al›n›r.Infrared spektroskopisi hem araflt›rma ifllerinde hem de kantitatif amaçla kullan›lanbir yöntemdir. Kromatografi çal›flmalar›nda dedektör olarak kullan›labilmeimkan› vard›r. Bu sayede kompleks kar›fl›mlar›n ayr›lmalar› ve bileflenlerinin tan›nmalar›mümkün olabilmektedir.Infrared spektroskopisi cihaz›n›n bafll›ca parçalar› flöyle s›ralanabilir; numunekaplar›, ›fl›n demeti kesicileri, ›fl›n demeti fliddeti ayarlay›c›lar, monokromatorlar,dedektör ve kaydedici.