‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

152 Bitki Kimyas› ve Analiz YöntemleriÖzetA MAÇ1Sabit ya¤lar›n tan›m›n› yapabilmek, bitkisel materyaldensabit ya¤lar›n elde edilme yöntemlerinitan›mlayabilmek ve yöntemleri uygulayabilmek.Sabit ya¤lar do¤al madde gruplar›ndan olan lipitlerin,sabunlaflabilen lipitler grubunda yer al›rlarve gliserit ad›yla da bilinirler.Bitkilerde özellikle tohumlarda bulunurlar. Serbestya¤ asitlerini ve sabunlaflmayan k›s›mlar›içerirler. Ya¤ asitleri karbon atomu say›s›na veiçermifl olduklar› çift ba¤ say›s›na göre karakterizeedilirler. Çift ba¤ içeren ya¤ asitlerine doymam›flya¤ asitleri, çift ba¤ içermeyen ya¤ asitlerinede doymufl ya¤ asitleri denir. Doymam›fl ya¤ asitlerigenellikle s›v›, doymufl ya¤ asitleri ise genelliklekat›d›r.Bitkilerden genellikle so¤ukta veya s›cakta s›kmaile sabit ya¤ elde edilebilir. Sabit ya¤ eldeedilecek bitki materyali, çözücü ile masere edilebilirya da soxhlet apareyinde devaml› ekstraksiyonifllemine tabi tutulabilir. Organik çözücüyleSoxhlet apareyinde yap›lan ekstraksiyondan sonraçözücünün uçurulmas›yla kalan bakiyenin tart›lmas›ndansonra bulunan miktar yüzde cinsindenifade edilir. Bu yöntemle gravimetrik olarakya¤ miktar› bulunmufl olur.A MAÇ2A MAÇ3Sabit ya¤lar üzerinde yap›lacak analizleri ifadeedebilmek, planlayabilmek ve bu çal›flmalar›uygulayabilmek.Sabit ya¤lar üzerinde çal›flma yapabilmek içinönce sabit ya¤›n bitkisel materyalden elde edilerekveriminin hesaplanmas› gerekir. Elde edilensabit ya¤›n kalitesinin belirlenmesi için asitlik indisi,ester indisi, sabunlaflma indisi gibi konu içersindeaç›klanan analizlerin yap›lmas› gerekir.Kromatografik yöntemlerle sabit ya¤lar›n bilefliminibelirleyebilmek, çal›flmalardan elde edileceksonuçlar›n standartlara uygun olup olmad›-¤›na karar verebilmek.Sabit ya¤lar›n içerdi¤i bilefliklerin belirlenmesiiçin Gaz Kromatografisi ve Gaz Kromatografisi/KütleSpektrometrisi sistemi ile analizlerininyap›lmas› gerekir.Analizler sonucunda bulunan bilefliklerin ve eldeedilen verilerin standartlara uygun olup olmad›-¤› kontrol edilerek sonuçlar de¤erlendirilir.