‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

146 Bitki Kimyas› ve Analiz Yöntemleria = Numune içeren deneyde titrasyonda harcanan 0.1 N potasyum hidroksit çözeltisininmiktar› (ml).b = Kör deneyinde titrasyonda harcanan 0.1 N potasyum hidroksit çözeltisininmiktar› (ml).m = Tart›lan numunenin a¤›rl›¤› (g).Sabunlaflma ‹ndisiYa¤lar›n Sabunlaflt›r›lmas›: Ya¤lar asit veya alkalilerle hidroliz olarak ya¤ asitlerive gliserole (gliserin) parçalan›rlar. Bu olay barsaklarda enzimler arac›l›¤› ilegerçekleflir. Ya¤lar›n alkali hidrolizinin endüstriyel bir önemi vard›r. Buna saponifikasyon,yani sabunlaflma denir. Sabunlaflma ifllemi sonucunda ya¤lardan gliserinve sabun meydana gelir. Sabun, ya¤ asitlerinin suda çözünebilen sodyum veya potasyumtuzu demektir.Sabunlaflma indisi I S , 1 g numunede bulunan esterleri nötralize etmek için gereklipotasyum hidroksit miktar›n›n mg olarak de¤eridir.Belirli miktarda tart›lan numune (m), geri çeviren so¤utucu tak›lm›fl olan 250ml’lik balona konulur. Üzerine 25 ml 0.5 M alkollü potasyum hidroksit çözeltisi ilaveedildikten sonra birkaç tane kaynama tafl› at›l›r. Geri çeviren so¤utucu alt›nda30 dakika ›s›t›l›r. Sonra 1 ml fenolftalein çözeltisi eklenir ve hemen 0.5 M hidroklorikasitle (n 1 ) titre edilir. Ayn› koflullarda, numune konmadan bofl olarak deneytekrar edilir. Harcanan 0.5 M hidroklorik asit (n 2 ) miktar› kaydedilir.Afla¤›daki formülle sabunlaflma indisi hesaplan›r.I S = 28.05 x (n 2 - n 1 ) / mn 1 : Numune içeren deneyde titrasyonda harcanan 0.5 M hidroklorik asit miktar›(ml).n 2 : Kör deneyinde titrasyonda harcanan 0.5 M hidroklorik asit miktar› (ml).m = Tart›lan numunenin a¤›rl›¤› (g).Ester ‹ndisiEster indisi I E , 1 g numunede bulunan esterleri sabunlaflt›rmak için gerekli potasyumhidroksitin mg olarak miktar›d›r.Asit indisi tayin edilen numune (m) üzerine 10 ml 0.5 N alkollü potasyum hidroksitçözeltisinden ilave edilir. Balona so¤utucu tak›larak su banyosu üzerindekaynama olmayacak flekilde 1 saat ›s›t›l›r. Oda s›cakl›¤›nda 15 dakika so¤umaya b›-rak›l›r. Çözeltinin üzerine 2-3 damla fenolftalein kat›l›r. 0.5 N hidroklorik asit çözeltisiile titre edilir (n).Tan›k deney için, sabunlaflt›rma balonu içersine 5 ml etanol ve 10 ml 0.5 N alkollüpotasyum hidroksit çözeltisi pipet yard›m› ile konulur. Balona so¤utucu tak›-larak su banyosu üzerinde kaynama olmayacak flekilde 1 saat ›s›t›l›r. Oda s›cakl›-¤›nda 15 dakika so¤umaya b›rak›l›r. Üzerine 2-3 damla fenolftalein kat›larak 0.5 Nhidroklorik asit çözeltisi ile titre edilir (n 1 ).Afla¤›daki formülle ester indisi hesaplan›r.I E = 56.1 x (n 1 - n) x N / mn = Numunenin sabunlaflt›r›lmas›ndan sonra kullan›lan hidroklorik asitin hacmi(ml).n 1 = Kör deneyinde kullan›lan hidroklorik asitin hacmi (ml).N = Potasyum hidroksit çözeltisinin normalitesi.m = Numunenin a¤›rl›¤› (g).Veya,