ÖNSÖZ Kur'an ve tefsir çalışmaları tarihsel sürece ... - gariban tavuk

ayetlerdeki gramatik konumları, edebi açıdan bu kelime ve geçtikleri ayetlerin analizi,surenin ve suredeki bazı pasajların diğer Kur’an sureleri ile olan münasebeti ile kelimelerinfarklı okunuşları (kıraatı) ve bu farklı okunuşların çalışma konumuz olan surenin anlampotansiyeline katkıları üzerinde duracağız.1.2.1.Kelimelerin AnaliziBurada surenin anlamı açısından anahtar role sahip bazı kelimelerin üzerinde durulacaktır.Bu kelimelerin belli başlıları şunlardır: zilzâl, eskâl, evhâ, eştât, zerre,amel, amel defteri veameli salih’ dir.1.2.1.1. Zilzâl KelimesiBu kelime geçtiği ilk ayetle birlikte bir bütün olarak ele alındığında zengin bir anlamhazinesi ile karşılaştığımızı hemen ifade etmeliyiz. Müfessirler kelime hakkında genişbilgiler vermişler ve ayetteki konumu üzerinde fazlaca durmuşlardır. Bu sebeble biz deilgili kelimeyi ayetin bağlamı çerçevesinde tahlil etmeye çalışacağız.“Yer alabildiğine hareket ettirildiği zamankökünden hareket ettirildiği zaman/ İzâzulzileti’lardi zilzâlaha” ayetini Râzî Vakıa suresinin dördüncü ayetinde geçen “Yer birsarsıntı ile sarsıldığı zaman” ifadesiyle mukayese etmektedir. Râzî zilzâl kelimesininanlamıyla ilgili ismini zikretmediği bazı kimselerin yorumunu nakletmektedir:Ayetteki fiil ile “hareket ettirme” manası değil, “yer hareket edip, kaynadığızaman…” manası kastedilmiştir. Bunun delili ise, Allah Teala, yerden bahsederkenbütün surelerde tıpkı hür ve kudret sahibi bir failden bahsettiği gibi bahsetmiştir. Birde böyle olması daha fazla dehşet arz eder. Buna göre Hak Teala sanki “O cansız yerbile kıyamet koparken hareket etmeye başlarken, senin hareket etme ve gaflettenuyanma zamanın gelmedi mi?” demek istemiştir.xviii