TS/792 ERİK STANDARDININ DIŞ TİCARETTE ... - VergiNET

TS/792 ERK STANDARDININ DI TCARETTE ZORUNLUUYGULAMAYA KONULMASINA N TEBL Ticarette Standardizasyon : (00/01)22.1.2000 tarih ve 23941 say Resmi GazeteMadde 1- Türk Standardlar Enstitüsü tarafndan hazrlanan iliik TS/792 Erik Standard 1/5/2000tarihinden itibaren d ticarette zorunlu uygulamaya konulacaktr.Madde 2- Bu Tebli yay tarihinde yürürlüe girer.Madde 3- Bu Tebli hükümlerini D Ticaret Müstearln ba bulunduu Bakan yürütür.UDC634.22/23 TÜRK STANDARDI TS 792/ubat 1981ERK__________________________________________________________________________________0 – KONU, TANIM, KAPSAM1.1. – KONU2. Bu standard, eriklerin tanna, sflandrma ve özelliklerine, numune alma vemuayeneleri ile piyasaya arz ekillerine dairdir.3. – TANIM4. Erikler, Prunus domestica, L. Prunus nsititia, L. Prunus cerasifera, Ehrh. vePrunus salicina, Lindl. (Prunus triflora, Roxb.) türlerine giren kültür aaçlarntaze meyveleridir.5. – KAPSAMBu standard, tüketiciye arzedilen taze erikleri kapsar. Turfanda yeil erikler bu standardn kapsamndadr.1. – SINIFLANDIRMA VE ÖZELLKLER2.1. – SINIFLANDIRMA2. Erikler, botanik yaplarna göre çeitlere, özelliklerine göre sflara ve iriliklerine göreboylara ayrr.1. – ÇeitlerBaca erik çeitleri ada gösterilmitir.• Aynal• Kebap• Santa Roza (Santa Rosa)• Burbank• Klimaks (Climax)• Formoza (Formosa)

1.2.2 – Sf Özellikleri1.2.2.1 – EkstraBu sfa üstün nitelikteki erikler girer. Bunlar, ekil, gelime ve renk bakmlarndan çeidin tipiközelliklerini göstermeli ve kusursuz olmalr. Çeidine göre meyve yüzeyi hemen hemen tamamiylepuslu (duvakl-dumanl) bulunmal ve meyve eti s yap olmalr.1.2.2.2 – I. SfBu sfa iyi nitelikteki erikler girer. Bunlar çeidin tipik özelliklerini göstermelidir. Bununla beraber,daki özürler bulunabilir:• ekil bakndan hafif bir özür,• Gelime bakndan hafif bir özür,• Renk bakndan hafif bir özür,Meyvenin genel görünümünü ve dayanma özelliini etkilemeyen kabuk kusurlar da bulunabilir. Hermeyve için bu özürlerden uzun ekilli olanlar meyvenin en geni çapn üçte birini geçmemelidir.Meyve çürüklüüne meydan vermeyecek ekilde meyve sap dümü, klm veya zedelenmi olabilir.1.2.2.3 – II. SfBu sfa, daha üst sflara giremeyen fakat genel özelliklere uyan erikler girer. ekil, gelime ve renkbakmlarndan meyvenin özelliklerini bozmayan özürler bulunabilir.Meyvenin d görünümünü ve dayanma özelliklerini etkilemeyen kabuk özürlerine, meyvenin tümyüzeyinin dörtte bir alan amaksn müsaade edilir.1.3 – OLGUNLUKErikler elle dikkatle toplanmal, tanmaya, elden geçirilmee ve pazarlanmaya dayanacak ve ulaklaryerlerde tüketicinin isteklerini karlayacak bir olgunlukta bulunmalr.1.4. – TOLERANSLARHer ambalajda arlk veya sayca bulunabilecek sf ve boy toleranslar ada gösterilmitir.1.4.1 – Sf Toleranslar1.4.1.1 – EkstradaHer ambalajda bu sn özelliklerine uymayan fakat I. Sfa giren eriklerden %5 oranna kadarbulunabilir.1.4.1.2 – I. SftaHer ambalajda bu sn özelliklerine uymayan fakat II. Sfa giren eriklerden %10 oranna kadarbulunabilir.1.4.1.3 – II. Sfta

Her ambalajda bu sn özelliklerine veya genel özelliklere uymayan fakat tüketime elverili bulunaneriklerden %10 oranna kadar bulunabilir. Gözle görülebilir derecede çürük, belirgin ekilde ezik veyakapanm yark ve çatlaklar bulunan meyvelere tolerans tannmaz.1.4.2 – Boy ToleranslarBütün sflarda, her ambalajda üzerinde bildirilenlerin bir üst veya bir altndaki boydan olan erikleretoplam %10 oranna kadar tolerans tanr.2 – NUMUNE ALMA VE MUAYENELER2.1 – NUMUNE ALMAÇeidi, s ve ambalajlar ayn olan ve bir seferde muayeneye sunulan erikler bir parti sayr.2.1.1 – Büyük Ambalajlardan Numune AlmaParti büyüklüüne göre Çizelge – 2 de gösterilen sayda ambalaj partiden geliigüzel ayrr.Muayeneler bu numuneler üzerinde yapr.Not – Muayene için ayrlacak ambalajlar parti içerisinden olabildii kadar geliigüzel seçilmeli ve bunuyapmak için TS 2756 (Nisan 1977 tarihlidir) nn 6. maddesinde belirtilen yöntem kullanlmalr.Bu mümkün olmad takdirde adaki sistematik yöntem uygulanmalr:Partiyi oluturan birim ambalajlar birden balayarak 1, 2, 3 … N eklinde numaralanr. Herhangi birambalajdan balanarak ambalajlar 1, 2, 3 … eklinde “N/n=r” kadar sayr. (N/n) tam bir say deilse(r) tam sayya tamamlanr ve (r) inci ambalaj numune olarak ayrr. Sayma ve Ayrma ilemi, Çizelge– 2 ye göre ayrlmas gereken numune sayna eriilinceye kadar sürdürülür.Burada;N : Parti içerisindeki ambalaj say,n : Numune olarak ayrlacak ambalaj sayr.ZELGE – 2 Muayene çin Ayrlacak Ambalaj SayPartideki Ambalaj Say (N)2 -25Muayene çin AyrlacakAmbalaj Say (n)226-50351-90591-1508151-28013281-50020501-120032

1201-3200503201-10000802.1.2 – Küçük Tüketici Ambalajlarn Büyük Ambalaj çerisinde MuayeneyeSunulmas Halinde Numune AlmaErik numunesi, Çizelge – 2 de belirtildii ekilde partiyi oluturan büyük ambalajlarn miktarna görekarlarnda gösterilen sayda adaki ekilde ayrr :• Numune alnacak büyük ambalajlarn ayrlmas: Muayeneye sunulan ve küçük tüketiciambalajlar içeren büyük ambalaj say parti büyüklüü (N) kabul edilerek Çizelge – 2 dekarlarnda gösterilen (n) deeri kadar ambalaj toplam ambalajdan sistematik olarak ayrr.• Numune alnmak üzere ayrlan (n) sayda büyük ambalajdan numune alnacak tüketiciambalajlarn ayrlmas :Partideki küçük tüketici ambalajlarn toplam say parti büyüklüü (N) kabul edilerek Çizelge – 2 dekarklarnda gösterilen numune say (n) kadar küçük tüketici ambalaj, yukarda numune alnmakiçin ayrlm olan büyük ambalajlarn her birinden ve çeitli yerlerinden olmak üzere eit miktarlardaayrr. Muayeneler, ayrlan bu küçük ambalajlarn tümü üzerinde yapr ve sonuçlarn bu standardauyup uymadna bakr.Partinin reddi ve mal sahibi veya vekilinin redde itiraz halinde gerekli tutanaklar düzenlenir. Rednedeni olan ve bu maddeye göre alnm olan numune ünite açlmayacak ekilde ambalajlanarak malsahibi veya vekili ile kontrolör tarafndan birlikte mühürlenir. Duruma göre ya kontrolörlük dairesinegötürülür veya yeddi emin olarak mal sahibinin sorumluluu altnda kontrol yerinde brakr.2.2 – MUAYENELERMuayenede ünite ambalajdr. Üniteler üzerinde varlacak sonuç bütün partiye uygulanr.2.2.1 – Ambalaj ve Ambalaj Malzemesinin MuayenesiAmbalaj ve ambalaj malzemesinin muayenesi, gözle ve elle incelenerek, gerekirse ölçülerek yapr vebu standarda uyup uymadna bakr.2.2.2 – Eriklerin MuayenesiEriklerin muayenesi, gözle ve elle incelenerek, koklanarak, tadlarak ve gerekirse ölçülerek yapr ve bustandarda uyup uymadna bakr.2.3 – DEERLENDRMEMuayene sonuçlarn her biri standarda uygunsa parti standarda uygun sayr.2.4 – MUAYENE RAPORUMuayene raporunda en az adaki bilgiler bulunmalr:• Muayenenin yapld yerin ve laboratuvarn, muayeneyi yapann ve/veya raporu imzalayanyetkililerin adlar, görev ve meslekleri,• Numunenin alnd tarih,

• Muayene tarihi,• Numunenin tanlmas,• Muayene sonuçlar detirebilecek etkenlerin sakncalar önlemek üzere alnan tedbirler,• Uygulanan muayene metotlarnda belirtilmeyen veya zorunlu görülmeyen, fakat muayenedeyer alm olan ilemler,• Standarda uygun olup olmad,• Rapor tarihi ve numaras.Maln standarda uygun çkmas halinde ihracatçya verilecek denetleme (kontrol) belgesinin geçerliksüresi 48 saattir.3 – PYASAYA ARZErikler piyasaya ambalajl olarak arzedilir.3.1 – BR ÖRNEKLKHer ambalaj içerisindeki erikler çeit, sf, boy ve orijin bakmlarndan birörnek olmalr. Ekstra sftarenk bakndan da birörneklik aranr. Her ambalajda görünen erikler o ambalajdaki tüm meyveleritemsil etmelidir.3.2 – AMBALAJAmbalajlar tama, saklama ve pazarlama süresince erikleri iyi bir durumda tutacak ve saa zararvermeyecek nitelikte yeni, temiz, kuru, kokusuz, ahap, mukavva veya dier uygun materyaldenhazrlanm kasa, tabla vb. ekillerde olup, aln aksine bir istei bulunmadkça, 80 cm x 120 cmveya 100 cm x 120 cm boyutlarndaki paletlere uygun ölçülerde olmalr.Çeitli boyutlardaki küçük tüketici ambalajlar, bunlar koruyacak yukardaki koullara uygun dahabüyük d ambalajlara bir kat veya bölmeli olanlarna birkaç kat olarak konulabilir. Ambalajlarnyapnda kullanlan her çeit malzeme ile içine konulacak kat ve benzeri materyal yeni, temiz, kuruve kokusuz olmal, ürüne zarar vermemeli, bunlarn üzerine yazlacak yazlarda kullanlacak mürekkepboya ve etiketlerin yaplmasnda kullanlan zamk, toksik veya dier ekillerde insan sana zararlolmamalr. Bas kat kullanldnda yaz yüzün da gelmesine ve ürüne dememesine dikkatedilmelidir. Ambalajlarn içinde, yukarda anlanlarn dnda hiçbir yabanc madde bulunmamalr.3.3 – STFEkstra sfa giren erikler ambalajlara tek katl veya katlar birbirinden uygun materyalle ayrlarak birkaçkatl olmak üzere dizilerek istif edilir. I. ve II. sf meyvelerde istif zorunlu olmayp bu sflara girenerikler ambalajlara dökme olarak konulabilir.3.4 – ARETLEMEErik ambalajlar üzerine adaki bilgiler okunakl olarak silinmeyecek ve bozulmayacak bir ekildeyazlmal, baslmal veya bir etikete yazp yaplmalr.• Firmann ticaret unvan veya ksa ad, adresi, varsa tescilli markas,• Bu standardn iaret ve numaras (TS 792 eklinde),• Parti numaras,• Maln ad (erik),• Çeidi,• ,• Üretim bölgesi (istee ba),• Boyu

hraç mallarnda bu bilgiler yabanc dille de yazlabilir. Bunlarn dnda reklam olarak, ambalajiçindekilere ayk ve al yanlt olmamak koulu ile baka yaz ve resimler de konulabilir.3.5 – SAKLAMA VE TAIMA3.5.1 – Erikler ve bunlarn içinde bulunduklar ambalajlar ileme yerlerinde, depolarda ve tatlardafena koku yayan veya bunlar kirletecek olan maddelerle bir arada bulundurulmamalr.3.5.2 – Erikler ve içlerinde erik bulunan ambalajlar gölgede ve havadar yerlerde tutulmal, ya vegüne altnda braklmamalr.3.5.3 – Erik ambalajlarn gemilere yüklenme ve gemilerden boaltma ilemlerinde palet veyakonveyör kullanlmas önerilir.