Amiga Dunyasi - Sayi 30 (Kasim 1992).pdf - Retro Dergi

MÜZİKTunç ŞatıroğluSelamlar. Geçen ay size tracker türüprogramların kontrollerini biraz anlatmayaçalışmıştım. Bunları zaten bilen arkadaşlarherhalde biraz sıkıldılar. Bu ay sizeönce biraz armoni bilgisinden bahsetmekistiyorum. Bunlar her müzisyenim diyeninbilmesi gereken temel bilgilerdir. Amaben müzisyen değilim, sadece zaman geçirmekiçin bu işle uğraşıyorum derseniz,bence gene de bu bilgilere bir göz atmalısınız.Ayrıca yazının sonunda küçük birrock'n roll parçası yazacağız. Geçen aybaşladığımız parçaya ise, gelecek ay devamedeceğiz. Siz bu arada enstrümandisketleri arşivinizi oluşturmaya bakın.Geçen ayki dergiyi kaçırdıysanız, hemenbir tane bulmaya bakın çünkü bundansonra fazla tekrar yapmayacağım.Batı Müziği'nde müzik, belirli ve değişmeztonlarla yaratılır. Ancak bunların bazıkuralları vardır. Önce gamlardan bahsedelim.Bir nota alalım. Bu aslında bir frekansakarşılık gelen bir isimdir. Bu nota,diyelim ki bir kalın DO olsun. Bunun frekansıaslında 264 Hz olmalıdır. Ancak bu,değişik akord etme tekniklerine göre değişebilir.Şimdi, bundan sonraki DO ince birDO olacaktır ve frekansı 528Hz, yani tam iki katı olmalıdır.İşte bu iki frekansın arasına 12tane ton gelir. Ancak bunlarındeğerleri lineer değil, exponansiyelolarak artar. Her ton kendindenyarım nota kalın olantonun frekansının 1,0594631katı kadardır. Yani DO notasınakarşılık gelen frekans 264 Hzise, DO diyezin karşılığı264Hzxl,0595=279,7Hz olmalıdır.Peki bu 1,0594631 de nedirderseniz, bu ikinin 12. köküdür.İşle bütün notalar bu şekildebirbirleriyle ilişkilidir.Bunun sonucu olarak, tüm müzikbu sihirli sayıların temelleriüzerine kurulmuştur. Bütün busayılar ve hesaplar için üzgünüm.Bu nasıl müzik yazısıböyle demeyin. Matematik eğitimigören birinin yazdığı yazınınkonusu müzik bile olsa. yazıdabiraz sayı ve hesap olmasıdoğaldır. Her neyse, bizim müziğimizdeise olay bu kadar kesindeğildir. Notalar birçokfarklı ara değerler alabilirler,hatta bazen bu frekansları bıra-kın hesaplamayı, tam olarak tanımlamakbile mümkün olmaz. Neyse bu bizi ilgilendirmiyor.Böylece elimizde müzik yapmak için 12tane ton bulunur. Birbirini takip eden ikitonun arasına, yarım notalık bir aralık deriz.Ve biz genelde bu 12 tonun hepsinibirden bir parçada kullanmayız. Yaptığımızmüziği belirli notalarla sınırlarız.Böylece birbiriyle uyumlu notalar kullanmışoluruz. Bu nota takımlarına gam denir.Şu dört gam çok önemlidir: Majör,Minör, Melodik Minör ve Armonik Minör.Ancak siz Majör ve Minörü bilsenizbile yeter. Hayatınız boyunca bir rockklavyecisi olup, majör ve minörden başkabir gam kullanmayabilirsiniz. Bütün bunlarsize başlangıçta çok karışık gelse de,aslında bunları öğrenmenin herhangi birbilgisayar dilini öğrenmeden çok daha kolayolduğunu göreceksiniz.Şimdi klavye üzerinden bir başlangıçnotası seçin. İşimiz kolay olsun diye DOnotasını seçelim. Klavyeniz yoksa, hementracker programlarınızdan birini yükleyinve program çıkınca da bir enstrüman yükleyin.işte bu durumda DO, sizin için Qveya Z tuşu olacaktır. Diyelim ki, inceDO'yu yani Q'yu seçtiniz. Şimdi şu formülüuygulayarak DO majör gamını bulabilirsiniz:T-T-Y-T-T-T-Y(T = tam aralık, Y = yarım aralık )Bu da neyin nesi böyle derseniz, sizebunu daha açık olarak şöyle anlatabilirim.Elimizde 12 ton var demiştim. BunlarDO, DO diyez, Re, Re diyez. Mi, Fa, Fadiyez. Sol, Sol diyez, La, La diyez veSi'dir. Birbirini takibeden iki tonun arasınayarım aralık dediğimizi hatırlarsak, buhesabı kolaylıkla yapabiliriz. Bu durumda,DO majör gamının notaları DO, RE,Mİ, FA, SOL, LA, Sİ'dir. Bunun anlamı,eğer DO majör gamında bir parça yapıyorsanız,başka notalarla işiniz yoktur demektir.Evet, şu anda müzik konusundabilgili arkadaşların yoğun protestolarınıduyuyorum. Efendim nasıl böyle sınırlamaolurmuş. Doğru aslında sizce uygunsaistediğinizi yapmakta serbestsiniz, kurallarsizi sınırlayamaz. Ama başlangıçtabunlar size çok yol göstericidir. Bu kurallarauyarsanız, en azından fazla rahatsızedici bir müzik yapmamış olursunuz.Evet biraz da akorlardan bahsedersek,sanırım aslında adı '15 dakikada nasılkompozitör olunur' olması gerekenbu yazımız, biraz olsunamacına ulaşacaktır.Müzik kabaca iki boyutludur.Bu iki temel boyutun birine yataydiğerine düşey deriz. Yatayda.önemli olan birbirini takipeden notaların uyum içersindeolmasıdır (Eğer insanlara rahatsızlıkvermek niyetindeysenizbiribiriyle uyum içinde olmayannotalar seçersiniz.). Bu nedenlemelodi yatay boyuttadır.Ancak her parça düşey boyutile zenginleştirilirse, daha hoş(ya da amacınız huzursuzlukyaratmaksa daha huzursuz) birhale getirilebilir. İşte düşey boyutagenişlemenin en kolay yolu,parçanıza akorlar eklemektir.Melodidekinin tersine, akorlardanotalar aynı anda çalınır.Gene amaç, birbiriyle uyumlu(ya da özellikle uyumsuz) notalarıaynı anda kullanarak duyguyuveya parçanın atmosferiniyaratmak ve böylece melodiyeyeni anlamlar kazandırmaktır.Aslında çoğu zaman akorlarınsıralanışı parçanın havasını be-AMIGA DÜNYASI 22