Hekimler için Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları ... - Kültegin Ögel

Temel KavramlarZehirlenme (Entoksikasyon)Bireyin madde etkisi altında olduğu döneme verilen addır. Alkol ve diğer uyuşturucu maddeler toksiksayıldığı için, alındıktan sonra gösterdikleri bütün etkiler zehirlenme olarak kabul edilir. Maddekullanımı sırasında ya da hemen sonra gelişen, maddenin merkezi sinir sistemi üzerindeki etkisinebağlı olarak ortaya çıkan, klinik açıdan belirgin biçimde uygunsuz davranışsal ya da psikolojikdeğişiklikler zehirlenme sayılır.ToleransKişinin aynı miktarda madde almasına rağmen zaman içinde aynı etkiyi sağlayamaması, aynı etkiyisağlayabilmek için kullandığı madde miktarını artırması ve çok yüksek miktarda alkol/ madde alarakistediği etkiyi sağlayabilmesi ya da aynı miktarda madde aldığında yoksunluk bulgularının ortayaçıkmasıdır.Çapraz toleransBir maddeye karşı tolerans geliştikten sonra benzer farmakolojik etkiye sahip bir başka maddeye detolerans gelişmesine verilen addır.YoksunlukÇok fazla ve uzun süreli alkol/madde kullanımından sonra bunun azaltılmasına ya da bırakılmasınabağlı olarak ortaya çıkan bir sendromdur. Ruhsal ve fiziksel belirtiler ortaya çıkar. Yoksunlukbelirtilerinin şiddeti ve süresi kullanılan maddenin cinsine göre değişir. Kişi yoksunluk belirtilerindenkurtulmak için tekrar alkol/madde alma gereksinimi duyar.BırakmaKişinin hiçbir bağımlılık yapıcı maddeyi kullanmamasıdır. Kişi kullandığı maddeyi bıraktıktan sonrabir yıldan az süre geçmişse, buna “bırakmada erken dönemi" adı verilir. Erken bırakma dönemi, budönem içinde alkol/madde kullanmaya tekrar başlama oranı yüksek olduğu için özel önem taşır.Sürçme (Slip)Bırakma dönemindeki bir kişinin tek bir kez ya da 24 saatten kısa süre alkol/madde kullanmasıdır.Erken girişimde bulunulursa relaps kolayca önlenir.Kayma (Laps)Hekimler İçin Alkol ve Madde Eğitim Programı9