Hekimler için Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları ... - Kültegin Ögel

Hekimler için Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları ... - Kültegin Ögel Hekimler için Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları ... - Kültegin Ögel

12.07.2015 Views

ALKOL YOKSUNLUĞU TEDAVİSİNDE KULLANILANİLAÇLARBenzodiazepinler:Model ilaç diazepamdır (Diazem, Nervium, vb.). Belirtilerin şiddetine göre 40-160 mg/gün kullanılır.Karaciğer hasarı olan hastalarda lorazepam (Ativan) ya da oksazepam (Serapax) gibi doğrudan yıkılanbenzodiazepinler yeğlenmelidir.Karaciğer işlevleri normal olan ve yaş nedeniyle karaciğer kan akımı bozulmamış insanlardadiazepamın yarı ömrü 33±13 saattir. İlk gün alınan dozun 3/5’inin metabolize edilmediği ve birsonraki gün içinde de etki gösterdiği kabul edilebilir. Tedavi planlanırken bu durumun göz önündetutulması gerekir. İlk günden sonra doz hesaplanırken kabaca şu formül kullanılabilir:Günlük doz=Hastada etkili olacağı düşünülen doz – 0.6 x (Bir gün önceki doz)Burada “bir gün önceki doz” ile kastedilen, bir gün önce günlük doz olarak planlanmış dozdur.Aşağıdaki tablo, metabolizma süresinin uzunluğu hesaba katılarak düzenlenmiş bir diazepam dozşemasını göstermektedir:(Buraya doz tablosu girecek)Yoksunluğu ağır geçen hastalarda şu üç amaçtan birine ulaşılana dek saat başı 10 mg diazepam verilir:1. Hastanın uyuması ya da uyuklamaya başlaması2. Yoksunluk bulgularının tümüyle ortadan kalkması ya da rahatsızlık vermeyecek düzeyeinmesi3. Dizartri, nistagmus, konverjans bozulması, dengesizlik gibi diazepam doz aşımı bulgularınınortaya çıkması (ancak bunların tiamin eksikliğine bağlı olarak da gelişmiş olabileceğiunutulmamalıdır. Bu yüzden ilk muayene bulguları çok önemlidir. Tiamin eksikliği içinaşağıya bakınız).Kısa etkili benzodiazepinler olan lorazepam ya da oksazepam kullanıldığında, bu ilaçlar günde en azüç-dört bölünmüş dozda (altı-sekiz saat aralıklarla) verilir ve sonraki gün dozları belirlenirkendiazepamdaki gibi daha önce verilen ilaç nedeniyle herhangi bir doz indirimine gidilmez. Benzodiazepinlerin kesilmesiBenzodiazepinler iki haftadan daha kısa süre kullanılmışsa hızla azaltılarak kesilebilirler. Örneğinyoksunlukta generalize epileptik nöbet öyküsüyle gelen bir hastaya 100-50-50-30-20-10 mg/gündiazepam verildikten sonra ilaç kesilebilir. Ancak daha uzun süreli kullanımlarda, azaltmanın sonverilen doz üzerinden yavaş yavaş yapılması gerekir. Bu azaltma biçimi benzodiazepin yoksunluğununtedavisinde anlatılmıştır. Yoksunluk döneminde görülen generalize epileptik nöbetler:Bunların tedavisi için genellikle benzodiazepinler dışında bir antiepileptik kullanmaya gerek yoktur.İlk 10 mg diazepam siyanoz yoksa yavaş biçimde damar yolundan verilebilir, daha sonra yukarıdaanlatılan biçimde devam edilir.Fokal başlayıp sonradan genelleşen epileptik nöbetler varsa difenilhidantoin gibi bir antiepileptiği detedaviye eklemek ya da yoksunluk tedavisini karbamazepinle yapmak uygun olabilir.Hekimler İçin Alkol ve Madde Eğitim Programı54

Eşdeğer dozlarFarmakolojik eşdeğerlik yönünden de yoksunluk bulgularını giderme etkililikleri yönünden debenzodiazepinlerin eşdeğer dozlarını saptamak güçtür. Ancak günlük uygulamada aşağıdaki eşitlikkullanılabilir.10 mg diazepam = 15 mg oksazepam = 1.3 mg lorazepamVitaminler:Alkol bağımlılarında bir dizi vitamin eksikliği tablosu görülebilir.Tiamin:Tiamin (B 1 ) eksikliğine bağlı Wernicke ensefalopatisi sık görülen bir tablodur.Koruyucu olarak, alkol bağımlılığı nedeni ile başvuran her hastaya oral ve parenteral tiamin verilmesigerekir. Genel uygulama 100-200 mg tiaminin hemen kas içine verilmesi, daha sonra da hastayaverilen %5 dekstrozlu serumların her litresi için, glukoz metabolizması tiamin depolarınıboşalttığından, buna 100 mg daha eklenmesidir. Ancak tiamin daha yüksek dozlarda da kullanılabilir.Hastada Wernicke ansefalopatisinin üç bulgusundan biri varsa ve yoğun alkol kullanım süresi uzunsa200-250 mg/gün tiamin damar yolundan, 600-750 mg/gün de kas içine verilerek daha etkili bir korumasağlanabilir. Folik asitFolik asit eksikliği barsak hücrelerinin villus yapısını bozmasına karşın, eksiklik durumunda bileağızdan verilen folat iyi emilir. Alkol yoksunluğunda başlangıçta 10 mg/gün, ilk haftadan sonra da2.5-5 mg/gün folat, eksikliğin giderilmesi için yeterlidir. Piyasada 5 mg’lık tablet formu vardır(Folbiol). B 12 vitamini:Eksikliği çeşitli bilişsel kusurlara, polinöropatiye, arka kordon bulgularına ve megaloblastik anemiyeneden olur. 15 gün süreyle her gün, sonraki bir buçuk ay haftada bir, daha sonra da bir yıl süreyle aydabir kez kas içine 1000 g B 12 verilmesi uygundur. Niasin:Alkol bağımlılarında niasin eksikliğine de (pellagra) sık rastlanır ve tedavide 50-1500 (genellikle 50-200) mg/gün niasin kullanılır. Ancak ülkemizde niasinin saf preparatı bulunmadığından, karışıkvitamin preparatları içinde bulunanla yetinilmektedir. 300 mg’ın üstündeki dozlar kimi hastalartarafından iyi tolere edilemeyebilir ve taşikardi, bulantı, al basması, hipertansiyonla karakterize bir dozaşımı tablosu ortaya çıkar. K vitamini:Yoksunluktaki alkol bağımlılarında trombositopeni sık rastlanan bir durumdur. Önemli boyutta karaciğerhasarı da varsa ve protrombin aktivitesi %75’in altına düşmüşse, bir-üç gün süreyle K vitamini enjeksiyonuya da oral kullanımı (K-vit amp 1x1 i.m. veya p.o.) yararlı bir önlem olabilir.Sıvı tedavisi:Sıvı dengesi bozuklukluğuna yoksunlukta sık rastlanır. Bu durumdan hem terlemeyle sıvı kaybınınaşırı düzeyde olması, hem de hastanın bulantı ya da bilinç bulanıklığı nedeniyle gerektiği kadar sıvıalamaması sorumludur.Hekimler İçin Alkol ve Madde Eğitim Programı55

Eşdeğer dozlarFarmakolojik eşdeğerlik yönünden de yoksunluk bulgularını giderme etkililikleri yönünden debenzodiazepinlerin eşdeğer dozlarını saptamak güçtür. Ancak günlük uygulamada aşağıdaki eşitlikkullanılabilir.10 mg diazepam = 15 mg oksazepam = 1.3 mg lorazepamVitaminler:<strong>Alkol</strong> bağımlılarında bir dizi vitamin eksikliği tablosu görülebilir.Tiamin:Tiamin (B 1 ) eksikliğine bağlı Wernicke ensefalopatisi sık görülen bir tablodur.Koruyucu olarak, alkol bağımlılığı nedeni ile başvuran her hastaya oral <strong>ve</strong> parenteral tiamin <strong>ve</strong>rilmesigerekir. Genel uygulama 100-200 mg tiaminin hemen kas içine <strong>ve</strong>rilmesi, daha sonra da hastaya<strong>ve</strong>rilen %5 dekstrozlu serumların her litresi için, glukoz metabolizması tiamin depolarınıboşalttığından, buna 100 mg daha eklenmesidir. Ancak tiamin daha yüksek dozlarda da kullanılabilir.Hastada Wernicke ansefalopatisinin üç bulgusundan biri varsa <strong>ve</strong> yoğun alkol kullanım süresi uzunsa200-250 mg/gün tiamin damar yolundan, 600-750 mg/gün de kas içine <strong>ve</strong>rilerek daha etkili bir korumasağlanabilir. Folik asitFolik asit eksikliği barsak hücrelerinin villus yapısını bozmasına karşın, eksiklik durumunda bileağızdan <strong>ve</strong>rilen folat iyi emilir. <strong>Alkol</strong> yoksunluğunda başlangıçta 10 mg/gün, ilk haftadan sonra da2.5-5 mg/gün folat, eksikliğin giderilmesi için yeterlidir. Piyasada 5 mg’lık tablet formu vardır(Folbiol). B 12 vitamini:Eksikliği çeşitli bilişsel kusurlara, polinöropatiye, arka kordon bulgularına <strong>ve</strong> megaloblastik anemiyeneden olur. 15 gün süreyle her gün, sonraki bir buçuk ay haftada bir, daha sonra da bir yıl süreyle aydabir kez kas içine 1000 g B 12 <strong>ve</strong>rilmesi uygundur. Niasin:<strong>Alkol</strong> bağımlılarında niasin eksikliğine de (pellagra) sık rastlanır <strong>ve</strong> tedavide 50-1500 (genellikle 50-200) mg/gün niasin kullanılır. Ancak ülkemizde niasinin saf preparatı bulunmadığından, karışıkvitamin preparatları içinde bulunanla yetinilmektedir. 300 mg’ın üstündeki dozlar kimi hastalartarafından iyi tolere edilemeyebilir <strong>ve</strong> taşikardi, bulantı, al basması, hipertansiyonla karakterize bir dozaşımı tablosu ortaya çıkar. K vitamini:Yoksunluktaki alkol bağımlılarında trombositopeni sık rastlanan bir durumdur. Önemli boyutta karaciğerhasarı da varsa <strong>ve</strong> protrombin aktivitesi %75’in altına düşmüşse, bir-üç gün süreyle K vitamini enjeksiyonuya da oral kullanımı (K-vit amp 1x1 i.m. <strong>ve</strong>ya p.o.) yararlı bir önlem olabilir.Sıvı tedavisi:Sıvı dengesi bozuklukluğuna yoksunlukta sık rastlanır. Bu durumdan hem terlemeyle sıvı kaybınınaşırı düzeyde olması, hem de hastanın bulantı ya da bilinç bulanıklığı nedeniyle gerektiği kadar sıvıalamaması sorumludur.<strong>Hekimler</strong> İçin <strong>Alkol</strong> <strong>ve</strong> <strong>Madde</strong> Eğitim Programı55

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!