Li ser vê fayla .pdf bitikîne. - Nefel
Li ser vê fayla .pdf bitikîne. - Nefel Li ser vê fayla .pdf bitikîne. - Nefel
Piştî ku Haco mezin dibe bi kurapê xwe Elikê Batê re li meznatiya eşîra xwedigerênê. Haco li herêma Torê xurt dibe û Elîk jî û birayê wî Xelîl li nav Omeriyaû Mihelmiya xurt dibin.Haco û Elîkê Batê bi hev re eşîrê dixin bin destê xwe û dibin xwedî hêz ku êdî kesli herêma wan nikare xwe li ber wan bigre.Piştî damezrandina Cimhûriyeta Mistefa Kemal (1920) û belavbûna ÎmpratoriyaOsmanî, Komara Tirkiyê bi hemû hêza xwe, berê xwe dabû Kurdistanê û dixwazêberxwedana kurdan bişkînê.Sala 1919 Elîkê Batê li Midihê, ji aliyê artêşa tirk-osmanî û hevalbendên wan vehate kuştin. Bi vê yekê, tevgera Hevêrkiyan şikestineke mezin dixwê lêhewildanên Haco û Hevêrkiyan yên berxwedanê berdewam dikirin. Di nav hêzênçekdar yên Hevêrkan de şervan ji Ava Mezin heta bi Qamê Selhê û NewalaHedilê ji her 24 eşîrên kurdên misilman, êzîdî û suryanî hebûn.Li gelek deveran şer û pevçûn dibûn. Yek ji cihê ku di wê demê de – destpêka sala1923- bû qada şerê giran Taqa bû, ku li bakurê Mizîzexê dikevê li sêgoşeyaXerabya, Êwertê û Mizîzexê.Wê demê qerargeha Haco li Bagokê, li Badibê ye û ew li wir dimîne. Xelefê Circoyê pismamê Haco, li Mizîzexê zilm û zoreke mezin li gundiyên herêmê dikir lê evyek li hesabê Haco nedihat. Dema Haco li ser gilî û gazincên Hevêrka û gundiyênderdorê ji bo vê pirsê tê Mizîzexê, artêşa tirk bi hêzeke mezin tê ser wî û ji DiyarêBacinê gundê Mizîzexê didine ber topan. Di vî şerî de Koçerê, diya MihemedêKoçerê û Ferhoyê Ferzê ji Mala Osmên birîndar dibin.Haco û Hevêrka, ku piştî kuştina Elîkê Batê hêza wan hinekî lawaz bûbû û hin bihin bi xwe dihatin, plan û programên wan yên berfirehkirina serhildanê hebûn.Lewma wan nedixwest bi artêşa tirk re têkevin nav şerekî dirêj ku bi rojanberdewam bikê. Wan hêzên xwe ji Mizîzexê ber bi Taqa ve kişandin.Şerê 30 rojîÇelebiyê pismamê Haco, yê ji roja roj de alîgirê dewletê bû, wê demê li Êwertê licem Şaboyê Mûred dima û bi hêzên dewletê re di nav têkiliyan de bû. HêzaDekşûriya (Kercosî) û Çelebî bi koordînasyona serleşkerên tirk, li Taqa rê li berHaco digrin û bi hatina hêza tirk re êdî şer giran dibe.Haco Qesra Seyxo li Taqa dike qerargeha xwe û nêzîkî 30 rojî berxwedanekemezin dike. Di vê demê de, ji gelek aliyên Torê, hêzên Hevêrka jî bi hawara Taqave tên û di encamê de hêza tirk û hevalbendên wê dişkin û berê wan li QijleyaMidyadê rast dibe.2
Şikêra MamedorêDi vî şerî de ji mala Osmên, Osê Ferho (birayê Hiseynê Ferho) û Seîdê HiseynêInizê Izêr, ji Suryaniyên Mizîzexê, Hedoyê Barsê (bavê Steyfoyê Besikê) û jiSalîkayê Taqî jî, Hemoyê Pûrtî, Mihê, Haciyê Ûsivê Seqet, Felît, Xelîlê Mihemajî di nav de 12 mêr têne kuştin. Bi gotineke din; xwîna mala Osmên, êzîdî ûsuryaniyan li Şikêra Mamedorê tevlî hev dibê.Piştî şikestina artêşa tirk, Haco ji Taqa derbasî Helexê dibê û ji wir jî vedigerêBagokê, Badibê. Berxwedan û şerê Taqa, dibe pêpelûkeke girîng di berdewamiyatevgera Hevêrkiyan de û hêviyên pêşerojê xurtir dibin.Di wê demê de Fransî li Sûriyê ne. piştî demeke negelekî dirêj Haco bi hawaraBinxetê ve diçe û di encamê de şerê Beyandûrê rûdide.Serîhildana Şêx SeîdDi dema serhildana Şex de Haco bi kurmamên xwe ve mala Batê û hevalbendênxwe ve jî li hemberî tirkan rawestiyan. Ew rasterast derbasî nav şer nebûn û lihember dewletê xwe eşkere nekirin, lê ti xizmet jî ji dewletê re nekirin. Ev yek jitirkan re hat xuyakirin û dît ku ev piştgêrî ye ji tevgera Şêx re. Ji ber wê jî dewletatirk her weke dijmin li wan dimeyzand, ta ku çara ji Haco re nema û wî ji cihêxwe koç kir. Di 18ê heyva sibata sala 1926 de, Haco, Xelîlê Batê û pismam ûhevalbendên wî ji ber dewletê direvin û li binya xetê li cem Fransa bi cî dibin.Cimhûriyeta Atatirk dibe dewlet û bi dewleta Fransa re sînorên nuh tên danîn.Haco ji aliyê Fransa ve mehkûm e, ew jî ji ber bûyera sala 1923 Beyandûr qewimîbû . Haco li Beyandûr şerê leşkerê Fransa kiribû. Efserekî fransî bi navê Rogan divî şerî de hatibû kuştin.Ji ber vê yekê Haco di destpêkê de hewl dide ku here Îraqa di bin inglîzan de. Jibo wê hevalê xwe Gelê Şabo, bi xwe fileh e û ji eşîra Hevêrkan e, rêdike Mûsilê,da ku bi inglîzan re biaxive û cihekî li Îraqê bibîne, lê Gelê Şabo destvaladivegere. Inglîzan şert û mercên giran dan pêşiya wan, şertê inglîzan yê pêşî ev bûku Haco û zilamê xwe bê tifing xwe bidin dest, û şertê didwan ko ew li başûrêÎraqê bi cih bibin. Ev şert bi Haco pir giran bûn êdî Haco beryar da ku here û xweteslîmî fransiyan bike.Fransa Haco rêkir Beyrûtê û li wir wî afû dike. Li pey efûyê Haco û zaroyên Hacoû pismam û hevalbendên wî li binya xetê li cem Fransa bi cih dibin.Piştî ku Haco li binya xetê bi cih dibe, ji fransiyan re eşkere kir, ku ti dijminatiyawî bi Fransa re nîne û şerê di nav wan de qewimiye ne hema wî bi serê xwe kiriyelê bi navtêdana tirkan jî ev şer bûye. Tirkan dixwest ku ew bi karekî li ser sînor lihemberî Fransa rabe lê wî bi xwe qîma xwe ti carî bi wê neaniye. Haco bi rastî jîev şer ne ji bo ti kesî kiriye, lê ew bêçare maye ku li hember zordariya Fransatevgerekê bike.3
- Page 1: www.nefel.comHaco Axayê HevêrkîH
- Page 5: de Rogan ji bo karekî li ser riya
- Page 8 and 9: Haco û kurê xwe yê mezin Hesen b
- Page 10 and 11: cizîrê, hevalbendên Haco yên he
- Page 12 and 13: Fîxan ji me çûne banê barî,Hê
Şikêra MamedorêDi vî şerî de ji mala Osmên, Osê Ferho (birayê Hiseynê Ferho) û Seîdê HiseynêInizê Izêr, ji Suryaniyên Mizîzexê, Hedoyê Barsê (bavê Steyfoyê Besikê) û jiSalîkayê Taqî jî, Hemoyê Pûrtî, Mihê, Haciyê Ûsivê Seqet, Felît, Xelîlê Mihemajî di nav de 12 mêr têne kuştin. Bi gotineke din; xwîna mala Osmên, êzîdî ûsuryaniyan li Şikêra Mamedorê tevlî hev dibê.Piştî şikestina artêşa tirk, Haco ji Taqa derbasî Helexê dibê û ji wir jî vedigerêBagokê, Badibê. Berxwedan û şerê Taqa, dibe pêpelûkeke girîng di berdewamiyatevgera Hevêrkiyan de û hêviyên pêşerojê xurtir dibin.Di wê demê de Fransî li Sûriyê ne. piştî demeke negelekî dirêj Haco bi hawaraBinxetê ve diçe û di encamê de şerê Beyandûrê rûdide.Serîhildana Şêx SeîdDi dema <strong>ser</strong>hildana Şex de Haco bi kurmamên xwe ve mala Batê û hevalbendênxwe ve jî li hemberî tirkan rawestiyan. Ew rasterast derbasî nav şer nebûn û lihember dewletê xwe eşkere nekirin, lê ti xizmet jî ji dewletê re nekirin. Ev yek jitirkan re hat xuyakirin û dît ku ev piştgêrî ye ji tevgera Şêx re. Ji ber wê jî dewletatirk her weke dijmin li wan dimeyzand, ta ku çara ji Haco re nema û wî ji cihêxwe koç kir. Di 18ê heyva sibata sala 1926 de, Haco, Xelîlê Batê û pismam ûhevalbendên wî ji ber dewletê direvin û li binya xetê li cem Fransa bi cî dibin.Cimhûriyeta Atatirk dibe dewlet û bi dewleta Fransa re sînorên nuh tên danîn.Haco ji aliyê Fransa ve mehkûm e, ew jî ji ber bûyera sala 1923 Beyandûr qewimîbû . Haco li Beyandûr şerê leşkerê Fransa kiribû. Ef<strong>ser</strong>ekî fransî bi navê Rogan divî şerî de hatibû kuştin.Ji ber vê yekê Haco di destpêkê de hewl dide ku here Îraqa di bin inglîzan de. Jibo wê hevalê xwe Gelê Şabo, bi xwe fileh e û ji eşîra Hevêrkan e, rêdike Mûsilê,da ku bi inglîzan re biaxive û cihekî li Îraqê bibîne, lê Gelê Şabo destvaladivegere. Inglîzan şert û mercên giran dan pêşiya wan, şertê inglîzan yê pêşî ev bûku Haco û zilamê xwe bê tifing xwe bidin dest, û şertê didwan ko ew li başûrêÎraqê bi cih bibin. Ev şert bi Haco pir giran bûn êdî Haco beryar da ku here û xweteslîmî fransiyan bike.Fransa Haco rêkir Beyrûtê û li wir wî afû dike. <strong>Li</strong> pey efûyê Haco û zaroyên Hacoû pismam û hevalbendên wî li binya xetê li cem Fransa bi cih dibin.Piştî ku Haco li binya xetê bi cih dibe, ji fransiyan re eşkere kir, ku ti dijminatiyawî bi Fransa re nîne û şerê di nav wan de qewimiye ne hema wî bi <strong>ser</strong>ê xwe kiriyelê bi navtêdana tirkan jî ev şer bûye. Tirkan dixwest ku ew bi karekî li <strong>ser</strong> sînor lihemberî Fransa rabe lê wî bi xwe qîma xwe ti carî bi wê neaniye. Haco bi rastî jîev şer ne ji bo ti kesî kiriye, lê ew bêçare maye ku li hember zordariya Fransatevgerekê bike.3
Change language