YENi ÜMiTDr. Hasan YENİBAŞ *Nisan / Mayıs / Haziran - 2009 / 8454Allah (c.c.) insanları aynı şekilde yaratmamıştır. İnsanların çoğu sağlıklı birşekilde dünyaya gelirken, bazıları da “engelli/özürlü” olarak doğmaktadır.Bazı kimseler de sağlıklı bir şekilde doğmakla beraber, hayatının sonrakibir döneminde değişik sebeplerle, bu tür bir durumla karşılaşmaktadır. İnsanıntemel fonksiyonlarını kısıtlayan veya olumsuz etkileyen, fizikî ve aklî pek çok kusur/engelçeşidi vardır. Yapılan tespitlere göre, ülkemizdeki engelli oranı %12 civarındadır.1 Bu miktarın çokluğu, üzerinde düşünülmesini ve araştırmalar yapılmasınıgerektirmektedir. Bu aynı zamanda sosyal ve hayatî ünitelerin engelli gerçeğidikkate alınarak dizayn edilmesinin zaruri olduğunu göstermektedir. Üzerindedurulması gereken önemli bir husus da, engellilik hâli dinî tekliflere muhatapolmasına mâni olmayan <strong>kimseleri</strong>n, dinlerini öğrenmeleri ve güçleri nispetincesorumluluklarını yerine getirmeleri yönünde çalışma yapılmasıdır. Engellilereyönelik, irşat ve tebliğ ekseninde geniş bir çalışma alanının varlığı âşikardır.Bu çerçevede, görme engelliler için başta Kur’ân öğretimi olmak üzere dinî bilgilerinverilebileceği öğretim metot ve araçlarının geliştirilmesi gerekmektedir.Yine, dinî ve sosyal mekanların mimarî tasarımları da buna göre düşünülmelidir.Günümüzde engellilerin eğitimiyle ilgili gelinen nokta önemlidir. Mevcut imkanlardan/metotlardandin eğitimi ve öğretimi adına daha fazla yararlanılabilir.Engellilik hali, insanın temel fonksiyonları açısından eksiklik olsa da, insanîyönden bir kusur değildir. Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın “Harâbât ehline horbakma şâkir / Defineye mâlik virâneler var” şiirinde ifade ettiği gibi, dış görünüşüitibariyle önemsenmeyen veya engelli pek çok kimse, zengin ve diri bir gönülyapısıyla Allah katında çok değerli olabilir. Hatta diğer insanlar, bu gibi <strong>kimseleri</strong>nhürmetine bir kısım sıkıntılara maruz kalmaktan korunmuş bile olabilirler.“Şayet Allah’tan korkan gençleriniz, can taşıyan hayvanlarınız ve beli bükülmüşihtiyarlarınız olmasaydı belâlar üzerinize sel gibi yağacaktı” (Aclûnî, Keşfu’l-hafâ,2/212) hadisinde de ifade edildiği gibi, acziyet, ilahî rahmet ve merhamete bir ve-
siledir. Geçmiş milletler arasında, özellikle zihinsel engellilerişeytan ve cinlerin musallat olduğu kimseler olarakgörenler ve bu sebeple ateşe atıp yakanlar olmuştur.İslâm, bu ve benzeri insanlık dışı her türlü hareketi yasaklamışve hiçbir şahsın yaşama hakkının engellenemeyeceğinibelirtmiştir.Bu dünya bir imtihan yeridirİnsan bu dünyaya ebedî bir saadeti kazanma hedefiylegönderilmiştir. İmtihan yeri olması itibariyle bu dünyadaher şey, hikmet perdesi altında cereyan etmektedir.Bu âlemde acıyla tatlı, iyiyle kötü, hayırla şer iç içedir. Budünyada insanın sahip olduğu veya olamadığı her şey birimtihan vesilesidir. Fizikî güzellik bir imtihan vesilesi olduğugibi, güzel konuşmak, güzel yazmak gibi kabiliyetlerde insana imtihan için verilmiştir. Zenginlik ve fakirliğide aynı şekilde değerlendirebiliriz. Bu bakış açısına göre,zengin ve güzel olan mutlaka üstün olmadığı gibi, fakirveya bazı uzuvlarını kaybetmiş olan bir kimse de değersizdeğildir. Zaten Kur’ân’da “Sizin en değerliniz takvada enileri olanınızdır.” (Hucurât sûresi, 49/13) buyrularak üstünlüktakvaya bağlanmıştır. Allah Resûlü (sallallahu aleyhi ve sellem)de, “Allah sizin sûretlerinize ve mallarınıza bakmaz.Fakat, kalblerinize ve amellerinize bakar.” (Müslim, Birr 34)buyurarak, Allah’ın insanlara muamelesinin kalb ibresinegöre cereyan ettiğine/edeceğine işaret etmiştir.“Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla; bir de mallar,canlar ve ürünlerden eksilterek deneriz.” (Bakara sûresi,2/155) âyeti de bu dünyada imtihanın bir realite olduğunuhatırlatmakta ve imtihan çeşitlerine işaret etmektedir.Âyette bahsedilen “canlardan eksiltme” ifadesine engelliinsanların da dahil olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla,engellilik hâli de insanların sabretmesi gereken birimtihan çeşididir. Nitekim Peygamber Efendimiz’in haberverdiğine göre, Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: “Ben kulumu-iki gözünü kast ederek- iki sevgilisini almakla imtihanettiğimde o buna sabrederse, iki göze bedel olarakona Cennet’i veririm.” (Buhârî, Merdâ, 7) Allah’tan bela, musibetve sıkıntı istenmez. Ancak İlâhî takdirin bir tecellisiolarak başa gelen her türlü sıkıntıya da güzelce sabretmekbir mü’min tavrıdır. Kalbi imanla oturaklaşmış hermü’min bilir ki, kâinatta hikmetsiz bir hareket ve iş yoktur.İbrahim Hakkı Hazretleri’nin “Her işte hikmeti vardır/ Abes fiil işlemez Allah” beytinde de ifade edildiği gibi,her iş ve oluşun bir hikmet yönü vardır. İnsanın başına gelenher türlü musibet, Peygamberimiz’in “Mü’min bir kişiyebir ağrı, bir yorgunluk, bir hastalık, bir üzüntü isabetetse, hatta ayağına bir diken batsa bile, bunlar mü’mininbir kısım günahlarına keffaret olur.” (Müslim, Birr 52) hadisindeifade buyurduğu gibi, sabır ve rızayla karşılanmasıdurumunda manevî bir kazanç kapısına dönüşmektedir.Peygamberimiz’in Engellilere DavranışıHer toplumda olduğu gibi Peygamberimiz dönemindede engelli kimseler bulunmaktaydı. Bu dönemdeki engellisayısını tam olarak bilememekle birlikte, günümüzdekioranları dikkate alırsak azımsanmayacak miktarda olduğusöylenebilir. Özellikle görme ya da bedenî bir özrübulunan sahabe arasında isimleri Müslümanların çoğutarafından bilinen, Abdurrahman b. Avf, Amr b. Cemuh,Muaz b. Cebel, Amr b. Tufeyl, Habbab b. Eret, Imranb. Husayn, Abdullah b. Ümmü Mektum gibi sahabeninmeşhurlarının olması da bu kanaati desteklemektedir.Bunlar arasında otuz yıl kronik bir rahatsızlıktan dolayıyataktan kalkamayan ama halinden şikayet etmeyen İmranb. Husayn gibi sahabîler olduğu gibi, Efendimiz’in(s.a.s.) ahirete irtihalinden sonra bir gözünü kaybetmişAbdullah b. Mes’ud ve Ebû Süfyan gibi sahabîler de vardır.2 Bu arada ortopedik özürlü sahabîlerin çoğunun savaşlardaaldıkları ok ve kılıç darbeleriyle bu hâle geldikleriunutulmamalıdır. Yine dikkatlerden kaçmaması gerekenbir husus da, engelli sahabîlerin kimler olduğunudüşündüğümüzde aklımıza pek fazla bir ismin gelmeyişidir.Bu durum bize sahabenin Allah’tan gelen her şeyirıza ile karşılayıp, herhangi bir isyan tavrı sergilemedenİslâm’a hizmet etmeye ve toplum içinde faydalı bir unsurolmaya çalıştıklarını göstermektedir. Mesela, Muaz b.Cebel’in ayağındaki sakatlığın pek çok kimse tarafındanbilinmediğini söyleyebiliriz. Oysa Hz. Muaz, Efendimiz(s.a.s.) tarafından o günün şartlarında oldukça uzak sayılabilecekolan Yemen’e gönderilmiş ve dine hizmet etmektenbir an geriye kalmamıştır.Peygamberimiz (s.a.s.), engelli sahabîlere hususi ilgive şefkat göstermiş ve onları toplumun faydalı bir unsuruhaline getirmiştir. Meselâ, Bilal-i Habeşî ile birlikte Hz.Peygamber’in (s.a.s.) müezzinliğini de yapmış olan Abdullahb. Ümmi Mektûm âmâ oluşu yanında evinin mescide uzaklığınıve kendisini mescide götürecek kimsesinin bulunmayışınıda mazeret göstererek, namazı evinde kılabilmek için AllahResûlü’nden (s.a.s.) müsaade istemişti. Resûlullâh ise: “– Sennamaz için ezân okunduğunu işitiyor musun?” diye sordu.O, “Evet.” cevabını verince, Peygamber Efendimiz (s.a.s.):“– O halde dâvete icâbet et, cemâate gel” buyurdu. (Müslim,Mesâcid 255; Ebu Dâvûd, Salât 46) Bu rivâyet, cemaatlenamazın ne derece önemli olduğunu göstermekle birlikte,Peygamberimiz’in âmâ bir zatı toplumdan tecrit etmeyerekonu cemaat içinde bulunmaya teşviki de bilhassa dikkatçekicidir. Bu hadiseden, İslâm’ın görme özürlü kimselerecemaate devam hususunda ruhsat tanımadığı sonucuda çıkarılmamalıdır. Nitekim Peygamber (sallallahü aleyhive sellem) Efendimiz, görme engelli bir sahâbî olan İtbanb. Mâlik’e evinde imamlık yapmaya müsaade etmiştir.55
- Page 2 and 3:
YENi ÜMiTTemmuz Nisan / Mayıs / A
- Page 4 and 5: içindedir ki, sanki bu mübarek k
- Page 6 and 7: anlaşılmasını problemli gördü
- Page 8 and 9: YENi ÜMiTProf. Dr. Muhit MERT *Nis
- Page 10 and 11: zail olacağına ve zulüm ile âb
- Page 16 and 17: manlar; sıddîklar da, hayâl, tas
- Page 18: YENi ÜMiTBilal ÜNSAL *Nisan / May
- Page 21 and 22: Osmanlının son dönemlerinde eği
- Page 23 and 24: Allah dostlarının, Cenab-ı Allah
- Page 25 and 26: yorum.’ Bir de baktım ki, o zât
- Page 27 and 28: önemli bir mesaj iletmekte, diğer
- Page 29 and 30: Mekkî âyetlerin ayırıcı muhtev
- Page 31 and 32: Bu resmî kayıtlara göre 1456-154
- Page 33 and 34: cektir. Ancak mukarada tahvili Tür
- Page 35 and 36: E F E S L E RBir GeceOndört asır
- Page 37 and 38: talim etmek üzere bir rahmet olara
- Page 39 and 40: ibadeti, maddeden mâneviye, Yüce
- Page 41 and 42: gün bu tarz üzere devam ediyor. 7
- Page 43 and 44: YENi ÜMiTOsman KARYAĞDI *Nisan /
- Page 45 and 46: Üstad’ın ifadesiyle Nurların b
- Page 47 and 48: Lezzetleri tahrib edip acılaştır
- Page 49 and 50: ütün insanları öldürme, bir in
- Page 51 and 52: urnunu, kulağını kesilmesini) ya
- Page 53: türlü mücadelelerinde böyle bir
- Page 57 and 58: tün engelliler diğer insanların
- Page 59 and 60: günlük hayatlarında düstur edin
- Page 61 and 62: Muaviye adlı bir kadının evindek
- Page 63 and 64: irlikte omuz omuza mücadele ettikt
- Page 65 and 66: İbadet ve TaatıKendisindeki sekî
- Page 67 and 68: YENİ ÜMİTNisan / Mayıs / Hazira
Change language