Giresun İlinde Fındık Alanlarının Uzaktan Algılama ile Tespit ...

Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2010, Cilt: 19 Sayı:1-2Bu çalışmada kullanılan uydugörüntülerini belirlemek için ürün fenolojisi,iklimsel ve meteorolojik şartlar ve toprakişleme zamanı gibi tarımsal uygulamalargöz önüne alınmıştır. Çalışma alanı içinfarklı çözünürlükte iki uydu görüntüsükullanılmıştır. Sınıflandırma işlemi ilebelirlenen fındık alanlarının tespiti için ortaderecede çözünürlüğe (5 m çözünürlüklüsahip SPOT görüntüsü (Mayıs 2006),otomatik segmentasyon çalışmaları içinyüksek çözünürlüklü Quickbird-Pan (60cm)görüntüsü (26 Mart 2008 tarihli)kullanılmıştır. Ayrıca sınıflandırma amaçlıolarak da IKONOS (1m) görüntüsü (18Mayıs 2002 tarihli) kullanılmıştır. Yüksekçözünürlüklü uydu görüntüleri Avrupa BirliğiOrtak Araştırma Merkezi (Joint ResearchCenter) tarafından, yapılan protokol gereğibölümümüze sağlanmıştır.GPS verileri: Arazi çalışmalarıçalışma bölgesindeki fındık parsellerindeyürütülmüştür. Bu amaçla bölgedeki fındıkalanlarından tesadüfî örnekleme metodu ileuydu görüntüsü üzerinden daha öncedenbelirlenmiş parsellerden GPS (KüreselKonumlama Cihazı) verileri toplanmıştır. Buveriler hem kontrol amaçlı hem deçalışmanın doğruluk derecesini belirlemekamacıyla kullanılmıştır. Görüntü sınırlarıiçerisinde kalan çalışma alanında toplam364 noktadan veri toplanmıştır (Şekil 2).Daha önce tespit edilen 33 adet fındıkörnekleme parselinde yer ölçümleriyapılmıştır (Şekil 3). Örneklemeparsellerinin seçiminde yola yakınlık, eğimve bakı durumu, parsel büyüklüğü, parselindoğal sınırlarının büyüklüğü dikkatealınmıştır. Örnekleme parsellerinden,önceden hazırlanmış olan sörvey formuyardımıyla parsellerin mülkiyetine dairbilgiler (ada/parsel no, parsel alanı, köyü,koordinatları), parsel yapısına ilişkin bilgiler(parsel sınırları arası mesafe, yöney, eğimbakı,dikim şekli, bitki örtüsü durumu vb.),fındıklığın yapısına ilişkin bilgiler (ortalamaocak sayısı, ocaklar arası ve üzeri mesafe,ocaktaki ağaç sayısı, ortalama ocak yaşı,yüksekliği, taç çapı, ortalama verim vb.),parsel içerisinde yer alan orman, meyveağaçları gibi farklı ağaç türlerine ilişkinbilgiler (yükseklik, taç çapı, gövde çapı vb.)kaydedilerek veri tabanına işlenmiştir.Toprak haritaları: Köy HizmetleriGenel Müdürlüğü’nden temin edilen1/25000 ölçekli toprak haritaları Arazi KullanımKabiliyet sınıflarının (AKK) tespitindekullanılmıştır.CORINE arazi örtüsü altlığı: AvrupaBirliği (AB) tüm Avrupa çapında bir çevredeğerlendirmesi yapabilmek ve doğru kararlarve politikalar üretebilmek amacıyla 1985 yılındaüye 12 ülkenin arazi örtüsünü tespit etmeyihedefleyen ve CORINE olarak adlandırılan birçalışma başlatmıştır. Avrupa Birliği'ne üyeülkelerin arazi örtüsü hakkında tutarlı coğrafikbilgilerin sağlanmasını amaçlayan CORINEarazi örtüsü projesi kapsamında oluşturulanCORINE Arazi örtüsü sınıflama sistemi 5 temelsınıf ve 44 alt sınıftan oluşmaktadır. 5 sınıfiçinde a) Yerleşim alanları ve yapılar, b) Tarımalanları, c) Su alanları, d) Ormanlar ve doğalalanlar ve e) Sulak alanlar bulunmaktadır.Corine arazi sınıfı içinde ayrıca 12 adet Türkiyeiçin ek kodlar tanımlanmıştır.Türkiye CORINE arazi örtüsü sınıfıLANDSAT uydu görüntüleri üzerinden 1/100 000ölçekte hazırlanmıştır. CORINE arazi altlığı, buçalışmada fındıklık alanların dışında kalan şehir,tarım alanı, su, mera gibi alanlarınmaskelenmesi amacıyla kullanılmıştır.YöntemÇalışma alanı olarak Giresun ili Merkezilçesi seçilmiştir. Çalışmanın birinci aşamasıbüro şartlarında ArcGIS 9.2 modülü kullanılarakgerçekleştirilmiştir. 1/25000 ölçekli topografiksayısal haritalardan çalışma alanına ait sayısalyükseklik modeli (10 m olarak) oluşturulmuş vebu modelden arazinin yükselti, eğim ve bakıharitaları üretilerek mevcut fındık alanlarınınekonomik uygunluk analizi yapılmıştır.Bu aşamada Giresun ili Merkez ilçeyikapsayan Harita Genel Komutanlığından teminedilen 1/25000’lik sayısal paftalar birleştirilerek10 m çözünürlüğünde Sayısal Arazi Modeli(DEM) oluşturulmuş (Şekil 4) ve sayısalyükseklik sınıfları 8 gruba ayrılmıştır.ArcGIS 9.2 Spatial Analyst modülüyardımıyla çalışma alanına ait oluşturulaneğimler 10 sınıf olarak düzenlenmiştir. Yükseklikve eğim sınıfları yeniden kodlanarak Rasterhesaplama yardımıyla yükseltisi 750 m den azve eğimi %6’nın altında kalan alanlarbelirlenmiştir (Şekil 5). Ayrıca 1/25000 ölçeklitoprak haritaları veri tabanında yer alan AraziKullanım Kabiliyet (AKK) sınıfları kullanılarakMerkez ilçenin AKK sınıfları haritası üretilmiştir(Şekil 6).3