PowerPoint Sunusu

SakatÖzür gruplarına göre nitelemeÖzel gereksinimli çocuk

ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKSahip oldukları özelgereksinimlerinedeniyle, özel birtakım hizmet veönlemler gerektirençocuklardır.

ÖZEL EĞİTİMNGG akranlarından önemli derecede farklılıkgösteren çocukların gelişimselgereksinimlerini karşılamak, yaşama katılımve uyumlarını sağlamak için sunulan tümeğitim hizmetleridir.• Öğretmen• Araç-gereç• Program• Eğitim ortamı

SINIFLANDIRMAYaygın Gelişimsel BozukluklarÖzel Öğrenme GüçlüğüFiziksel engelİletişim bozukluklarıMental RetardasyonGörsel YetersizliklerSürekli Hastalığı olan çocuklarDavranış ve duygusalbozukluklar

İSTATİSTİKİ BİLGİLERÖzel eğitim gerektiren bireylerin oranı;% 14Özürlülük oranı; % 10-12Türkiye’de; % 12,29. 8 milyon 432 bin.Özel eğitimden yararlanma oranı; % 4

ANABABALARINDUYGULARIİnkarHayal kırıklığıDurumu kabullenme güçlüğüDepresyonKızgınlıkSuçluluk ve UtanmaYetersizlik duyguları

HATALI YAKLAŞIMLARAşırı koruyucu kollayıcı tutumReddedici tutumAşırı beklenti içinde olma

YAPILMASIGEREKENLERÇocuğu kabullenmeDisiplinli ve tutarlı davranmaAşırı koruyuculuktan kaçınmaOlumlu yönlerine dikkat etme

KİŞİLİK ÖZELLİKLERİhOlumsuz benlik algısı

DOĞUM ÖNCESİAylık kontrollerÖNLEMLERHalk eğitimiGebeliğinsonlandırılması

DOĞUM SONRASIPKU, Hipotiroidizm,işitme ve görme kaybıkontrolleri0-6 yaş gelişimsel takipAşılanmaKaza vezehirlenmelerdenkorunmalarıOkulöncesi eğitiminerkenden başlatılmasıÖNLEMLER

ENGELLİLİK NEDENLERİ VESAĞLIK SORUNLARI

Genetik Hastalıklar-Kromozomal Düzeyde-Gen Düzeyinde

İnsanda 46 (23 çift) kromozombulunur-Sayısal-Yapısal

DOWN SENDROMUTrisomi 21; %951866Translokasyon: % 3.5Mozaik: % 1-230 Yaş altı: 1/150030-35 Yaş: 1/300-35040 Yaş ve üzeri: %65-70

Genetik hastalıklar için riskli gebelikler:1- Gebe kaldığında 35 yaşın üzerindeki anne adayı

GELİŞİMSELÖZELLİKLERİ60 kadar ortak fiziksel özellikler(Hipotoni- Küçük baş- Kısa ve kalınense- Çekik gözler- Kısa ve parmaklarvs..)Müzik, dans ve ritme yatkınlıkSevecen, sıcak kanlı, sempatik bireyler

FRAGILE X SENDROMUKadınlarda yaklaşık 250 de 1,erkeklerde ise 800 de 1 kişi FXS’naneden olan geni farkında olmadantaşımaktadır. Bu sendrom dünyadakitüm ırk ve etnik grupları etkiler.Erkekler kadınlara göre genelde dahaağır etkilenmiştir

Bilişsel ÖzellikleriZeka düzeyindeki etkilenme basitöğrenme güçlüğünden ağır zihinselyetersizliğe ve otizme kadar geniş biraralıktadır. Sık rastlanan problemlergelişim basamaklarında gerilik (yürüme,konuşma, tuvalet eğitimi), dikkateksikliği, hiperaktivite ve matematiktezorlanmadır.

Fiziksel ÖzelliklerGeniş alınŞaşılıkUzun yüzBüyük ve belirgin kulaklarYüksek damakKaslarda gevşeklikBüyük testislerDüz tabanlık

FRAJİL - X

Duyuşsal ÖzelliklerSosyal ilişki kurabilen arkadaş canlısı bireylerin yanısıra otistikbenzeridavranış gösteren, bazen agresif olanlar da vardır.Duyusal uyaranlara hassastırlar, kalabalığa, gürültüye ya dadokunmaya tepki gösterebilirler.Sık görülen davranışsal özellikler: Dikkat eksikliği- hiperaktiviteDokunulmaya tepkiGöz teması kuramamaSinirlilik, hırçınlıkEl sallamaEl ısırmaOtistik davranış bulguları

Nöral tüp defektleri

Spina Bifida (Nöral tüpdefekti- NTD)Nöral Tüp, embriyonik yaşamdabulunan ve beyin ile omuriliği meydanagetiren yapıdır.Görülme sıklığı: 1500-2000 canlıdoğumda bir

Önlenebilir mi?1991 yılında İngiltere'de yapılan bir çalışmada, gebe kalmadanönce ve gebeliğin ilk 3 ayında yüksek doz (4 miligram) folik asitkullanan ve daha önceki gebeliklerinde NTD'li bebek dünyayagetiren annelerde yine NTD'li bebek doğurma riskinin %70azaldığı saptanmıştır.Nelerde bulunur ?Pek çok besin maddesi folik asit içerir. Bunlar:Portakal,mandalina, greyfurt gibi narenciyeKavun, karpuzFasülyeBrokoli ve ıspanak gibi yeşil sebzelerFındıkKaraciğerdir

Genetik DanışmaAilede herhangi bir genetik hastalık için riskolup-olmadığının belirlenmesi,Risk varlığında, doğum öncesi tanıyöntemleri ile aileye yardımcı olunarakgenetik hastalığın engellenebilmesineyönelik yapılmaktadır.

Akraba EvlilikleriÜlkemizde bu oran ortalama %20-25Genel populasyonda %5 özürlü çocuğa sahipolunurken;Akraba evliliklerinde bu oran %8-9Aile ağacında : zeka geriliği, çeşitli anomaliler(sağırlık), düşük , ölü doğum için akrabaevliliğinde risk yükselir.İlk çocuktan sonra 3-4 yıl ara verilmesi

BeslenmeBeyin hücrelerinin azalmasıBüyümenin yavaşlaması

Liserjik Asit DiyetilamitÖlü doğumBüyümede gecikmeBiçim bozukluğuKromozom anomalileriOmurilik ve kemik anomalileri

AlkolNeonatal Dönemde uyarıcılara yanıteksikliği,TitremelerEmme bozuklukları

Fötal Alkol SendromuDoğum öncesi ve sonrasıbüyüme yetersizlikleriYüzde düzensizlikler,mikrosefali, kalp, eklem, kol vebacak kusurlarıZihinsel gerilik

ALKOL ALAN HAMİLE KADINLARÜZERİNDE YAPILANARAŞTIRMADAN MÜTHİŞ16 Temmuz 2006 SONUÇLAR Pazar 02:24 ÇIKTI"Ara sıra alınan az miktarda bir içki, hamile olsanız bilekesinlikle zarar vermez" sıklıkla duyduğumuz bir söz.Ancak bilim dünyası, artık o kadar emin olmayın diyor.Hamilelikte alkol alınmasının sonuçlarına ilişkinaraştırmalarını sürdüren bilim insanları, son yıllardadoğum öncesi alkol hasarının tanımını Fötal AlkolSendromu (FAS) tanısının ötesine taşıdılar. Ve Fötal AlkolSpektrum Bozuklukları (FASD) diye daha geniş biryelpazede değerlendirmeye başladılar.

ENFEKSİYONHASTALIKLARIRubella (Kızamıkçık)• Düşük doğum ağırlığı• Mikrosefali• İşitme kaybı• Katarakt, görme kusurları• Kalp bozuklukları

Hidrosefali

RH Kan uyuşmazlığıAnne RH (-)Baba RH (+)Bebek RH (+)• Kernikterus

Kan uyuşmazlığıFötüs ölümüAnemiŞiddetli sarılıkKernikterus

Duygusal durumDüşük doğum ağırlığıSinirlilikSindirim bozuklukları

Annenin YaşıZor doğumKromozom anomalileri

RadyasyonBiçim bozukluğuİskelet bozukluklarıÖlümBüyüme geriliğiZihinsel GerilikAnensefaliMikrosefaliKanser riski ve genetikkusurlar

KROMOZOMA BAĞLIÖZÜRLERDown SendromuKlinefelter SendromTurner Sendromu

KLİNEFELTER SENDROM(XXY) - 1942Erkek çocuklarında görülür.• İnce uzun boy• Kadın ikincil cinsiyet özellikleri• Zeka geriliği• 1/700- 4/1000

TURNER SENDROMU(1938)- X0Kısa boyBoyunda kanatlarHafif derecede zeka geriliği1/3000

GENE BAĞLI ÖZÜRLERFenilketonüriGalaktozemiHipotroidizm

FENİLKETONÜRİAvrupa: 1/10000Türkiye: 1/3500FenilalaninHidroksilazTirosin

ÖZELLİKLERZihinsel engelZayıf nöromotor fonksiyonlarKonvülziyonlarOtistik davranışlarSarışın, mavi gözlü, açık tenli

GalaktozemiGalaktoz• TransferazGlikoz

HİPOTROİDİZMDil büyüklüğüDeride kuruluk ve kalınlaşmaKısa boyKalın sesKretenizm

Doğum Süreci EtkenleriYetersiz Oksijen• Perinatal Anoksiya; Beyin felci- Epilepsi –Zihinsel Gerilik• Kafa Travması

ÖZEL EĞİTİMİN AMACI VE İLKELERİ

Özel Eğitimin AmacıMevcut yeteneklerien iyi derecedekullanılabilir durumagetirmekToplumsal yaşamakatılım ve uyumusağlamak

ÖZEL EĞİTİM İLKELERİEğitim hakkıErkenlikSüreklilikToplumsal yaşama katılımNormal akranları ile birlikte eğitim

Kurum ve Kuruluşlarla İşbirliğiBireysel EğitimAilelerin aktif katılımı

ERKENTANIAİLENİNKABULLENMESİAİLENİNEĞİTİMİERKENEĞİTİMEĞİTİMİNSÜREKLİLİĞİ

HekimÖzel Eğitim ÖğretmeniSosyal HizmetlerUzmanıÇocuk Gelişimi veUzmanıBeden Eğitimi ÖğretmeniFizyoterapistPsikologKonuşma terapistiİş ve Uğraşı Terapisti

ÖZEL GEREKSİNİMLİBİREYLERE SUNULANHİZMETLER VE HAKLAR

EĞİTİM KURUMLARIÖzel Eğitim ve RehabilitasyonMerkezleriÖzel Eğitim OkullarıÖzel Eğitim sınıflarıKaynaştırma sınıfları

Özel Eğitim Okullarının büyükçoğunluğu kentlerde, büyükşehirlerde ve batı bölgelerindeyer almaktadır. Özellikle DoğuAnadolu ve Güneydoğu AnadoluBölgelerinin sınırlara yakınillerinde özel eğitim okullarınınsayısı yok denecek kadar azdır.

1997 yılında 571-572-573sayılı kararnamelerÖzürlüler İdaresi BaşkanlığıSağlık Kurulu Raporu ( Vergi indirimi, özürlükimlik kartı vs gibiVergi indirimiİşyerlerinde özürlü çalıştırma zorunluluğuÖzürlülerle İlgili Yasal Sorumluluk YüklenenKuruluşların Çalışmalarının Eşgüdümü

Türkiye Sakatlar Konfederasyonunabağlı 4 federasyon ve bu federasyonlarabağlı bir çok dernek bulunmaktadır.İşyerleri % 3-4 özürlü çalıştırmakzorundadır. (ceza: 1070 YTL)GSGM’ ne bağlı 4 farklı engel grubunayönelik spor federasyonlarıbulunmaktadır.

ULUSLAR ARASIANDLAŞMALARAvrupa Kentsel Şartı ( sosyaletkinliklere kendi özgün iradesiyleulaşabilme hakkı)Özürlü Hakları BildirgesiÇocuk Hakları Sözleşmesi

Engelli bireyler diğer bireylerle aynıtemel hak ve özgürlüklere sahiptir. Buhakların başında insanlık onurlarınasaygı gösterilmesi ve normal bir insangibi nezih bir yaşam sürdürme hakkıgelir.

ÜLKEMİZDE ÖZELGEREKSİNİMLİBİREYLERE YÖNELİKÖRGÜTSEL YAPILANMA-

Başbakanlığa Bağlı KurumlarBakanlıklara Bağlı KurumlarBelediyeler

BAŞBAKANLIĞA BAĞLIKURUMLARÖzürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel MüdürlüğüSHÇEK Genel MüdürlüğüSosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı TeşvikFonu : Sosyal yardımDevlet Personel Başkanlığı: İŞKUR- İstihdam

ÖZÜRLÜ VE YAŞLIHİZMETLERİ GENELMÜDÜRLÜĞÜTüm özürlü grupları için uluslararası anlaşmave sözleşmelerde yer alan ilkelere uygundüzenlemeler yapmak.Özürlülerle ilgili ulusal politikalaroluşturulmasına yardımcı olmak,Özürlülerle ilgili kurum ve kuruluşlar arasındaişbirliği ve koordinasyon sağlamakÖzürlülerin sorunlarını belirlemek ve kalıcıçözümler üretmek,Özürlülere yönelik hizmetlerin düzenli, etkinve verimli bir şekilde yürütülebilmesini

SHÇEK GENELMÜDÜRLÜĞÜSosyal hizmetlerTıbbi, sosyal ve meslekirehabilitasyonBakım, koruma

BAKANLIKLARA BAĞLIKURUMLARTürkiye İş Kurumu Başkanlığı (İŞKUR)Sosyal Sigortalar KurumuBağkurEmekli Sandığı Genel MüdürlüğüÖzel Eğitim, Rehberlik ve DanışmaHizmetleri Genel MüdürlüğüSağlık Bakanlığı

İŞKUR-1475 sayılı işİşe yerleştirmeyasasıİstihdam alanları yaratmakMeslek edindirmeMesleki rehabilitasyon ve istihdamdanışmanlığı

Milli Eğitim Bakanlığı Özel EğitimPsikolojik Danışma ve RehberlikHizmetleri Genel MüdürlüğüÖzel eğitim sınıfları, özel eğitim okulları,rehberlik ve araştırma merkezleri, işokulları ve iş eğitim merkezleri ile aynıseviye ve türdeki benzeri okul vekurumların eğitim, öğretim ve yönetimiile ilgili bütün görev ve hizmetleriniyürütmek,Okul ve kurumların eğitim ve öğretimprogramlarını, ders kitapları ile eğitimaraç ve gereçlerini hazırlamak ve Talimve Terbiye Kurulu'na sunmak

BELEDİYELERİN ENGELLİLERE KARŞIYASAL SORUMLULUKLARIEngellilerin insanhaklarındanyararlanmalarını vetoplumsal hayata tamkatılımlarını engelleyenunsurları ortadankaldırmak.

Fiziki ve Mimari Planlar, Ulaşım, kültürve istihdamla ilgili hizmetler

Mesleki eğitimSportif, sosyal vekültürel aktiviteleryapmak, teşvik etmekve yaygınlaştırmakÖzürlülerebelediyece işletilenve kiraya verilenalanlarda önceliktanınması .

ÖNEMLİ: Belediyeler 2012'ye kadaryolları, parkları, bahçeleri veköprüleri engelliler içindüzenlemezse, vatandaşın davaaçma hakkı doğuyor. Bu durumda,belediyenin tek bir engelli içinödeyeceği tazminat 256 bin YTL'yibuluyor. ( Kaynaklar: YerelYönetimler İçin Özürlülere YönelikFiziki Ve Mimari Düzenleme Klavuzu-Mimari Standartlar Hakkında ÖrnekDoküman)

"AB çerçevesinde 2005'te çıkan 5378sayılı Özürlüler Yasası ile belediyelere 5yılda kamusal alanları engellilerinrahatça kullanabileceği yerler halinegetirme zorunluluğu getirildi. Eksiklikleri2 yıla kadar tamamlaması gerekenbelediyler ilgisi büyük" dedi.

256 bin YTL'lik tazminatYaklaşan yerel seçimlerde tekrar adayolacak belediye başkanlarınınteyakkuza geçtiğini kaydeden Okyar,Anadolu'dan, belediyelerin otobüslerleengelli vatandaşları fuara taşıdıklarınısöyledi.Belediyeler 2012'ye kadaryolları,parkları, bahçeleri ve köprüleri engellileriçin düzenlemezse, vatandaşın davaaçma hakkı doğuyor. Bu durumda,belediyenin tek bir engelli için ödeyeceğitazminat 256 bin YTL'yi buluyor.

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİBaşarılı yaşantılar sağlama• Kolaylaştırma• Kuralları azaltma• Yardımlar ( Fiziksel,sözel, işitsel)

Somut deneyimler sağlamaÖğrenmeyi planlama• Amaçlar• Hedef davranışlar• Materyal• Öğretim süreci

Sistematik ödüllendirmeÇocukların tercih yapmasına izin vermeÖğrencilerin birbirine öğretmesi

Geribildirim vermeBilinenlerden bilinmeyenlere hareketetmeModel olma,

Konu ile ilgili olmayan uyarıcılarınsınırlandırılması,Tutarlı olma,Beceri analizi

Beceri AnaliziÖnceden gerekli becerilerBeceri küçük adımlara ayırma

Tenis topu fırlatmaÖnceden gerekli beceriler:• Bir elle tenis topunu kavrama• Dik olarak oturma ya da ayakta durmaAdımlar• Topu kavrama ve duruş gösterme• Kolu fırlatma pozisyonunda kaldırma• Zıt yönde adımlama• Gövde rotasyonu• Ağırlığın öndeki bacağa transferi• Fırlatmanın tamamlanması

Beceri analiziDenge tahtasında yürürken her iki elindefasulye torbasını taşımaTırmanma merdivenine çıkmaKaykaya binmeDriller arasında top sürmeBasketbol topunu potaya atmaKoşarak tramplenden açık bacak atlamaFrizbi atmaBowling