İslam Ahlakı - Mehmet Oruç

olabilmesi, vera’ sayesindedir ve terakkî etmeleri, yükselmeleri bu sayededir. Melekler de,emirlere itâ’at etmekdedir.Hâlbuki melekler, terakkî edemiyor.O halde, vera’a sarılmak ve takvâ üzere olmak, herşeyden daha lüzûmludur. İslamiyetteen kıymetli şey, takvâdır. Dînin temeli, takvâdır. Vera’ ve takvâ, haramlardan kaçınmakdemekdir. Haramlardan temamen kaçınabilmek için, mubahların fazlasından kaçınmalıdır.Mubahları, lâzım olduğu kadar, kullanmalıdır. Bir insan, mubah, yani İslamiyetin izin verdiğişeylerden, her istediğini yapar, taşkınca mubah işlerse, şübheli şeyleri yapmağabaşlar.Şübheliler ise, haram olanlara yakındır. İnsanın nefsi, hayvan gibi, kendine düşkündür.Uçurum yanında dolaşan, birgün uçuruma düşebilir. Vera’ ve takvâyı tam yapabilmek için,mubahları lâzım olduğu kadar kullanmalı, zaruret miktarını aşmamalıdır.Bu kadarını kullanırken de kulluk vazîfelerini yapabilmek için kullanmağa niyet etmelidir.Mubahların fazlasından temamen kaçınabilmek, her vakit ve hele bu zamanda, hemen hemenmümkin değildir. Hiç olmazsa, haramlardan kaçınmalı, mubahların fazlasından da elden geldiğikadar sakınmağa çalışmalıdır.“Yumuşaklık insanın süsüdür”İslâm ahlâkı ile ahlâklanmış bir müslüman, farzları yapar, haramlardan kaçınır.Haramlardan kaçınmak da, iki türlüdür: Birinci kısmı, yalnız Allahü teâlânın hakkı olan, Onunemri olan günahlardan kaçınmakdır. İkinci kısmı, insanların, mahlûkların hakları da bulunangünahlardan kaçınmakdır.İkinci kısmı, daha mühimdir. Allahü teâlâ, hiçbirşeye muhtac değildir ve çokmerhametlidir. Kullar ise, pekçok şeye muhtac oldukları gibi, cimridirler.Resûlullah “sallallahüaleyhi ve sellem” buyurdu ki: “Üzerinde kul hakkı olan, insanların malına, ırzına dokunan,ölmeden önce helâllaşsın, ödesin! Zîrâ âhiret günü altının, malın değeri olmaz. O gün, haködeninceye kadar, kendi sevaplarından alınacak, sevapları olmazsa, hak sâhibinin günahları,buna yüklenecekdir”.Günah işleyen hemen tevbe eder. Ca’fer bin Sinân buyuruyor ki, “Günah işleyenlerin,boynunu bükmesi, ibâdet edenlerin göğsünü kabartmasından daha iyidir”.Kıyâmet günü, hak sâhibi, hakkını af etmezse, bir dank hak için, cemaat ile kılınmış kabûlolmuş yediyüz namazı alınıp, hak sâhibine verilecekdir. Bir dank, dirhemin altıda biri, yaklaşıkolarak, yarım gram gümüşdür.Birgün Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, Eshâb-ı kirâma karşı: “Müflis kime denir,biliyor musunuz?” buyurdukda: “Parası ve malı kalmayan kimseye diyoruz” dediler. Buyurdu ki:“Ümmetim arasında müflis, şu kimsedir ki, kıyâmet günü, defterinde çok namaz, oruc ve zekâtsevapı bulunur. Fakat, bir kimseye sövmüş, iftirâ etmiş, malını almış, kanını dökmüş, döğmüş.Sevapları, bu hak sâhiblerine dağıtılır. Hakları ödenmeden önce sevapları biterse, haksâhiblerinin günahları, bunun üzerine yükletilir. Sonra Cehenneme atılır” buyurdu.Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:“Allahü teâlâ refîktir. Yumuşaklığı sever. Sertlik edenlere vermediği şeyleri yumuşakdavrananlara ihsân eder. Başkalarına vermez”“Yumuşak davran! Sertlikden ve çirkin şeyden sakın! Yumuşaklık insanı süsler. Çirkinliğigiderir” “Yumuşak davranmayan, hayır yapmamış olur” “İçinizde en sevdiğim kimse, huyu engüzel olanınızdır”Dünya ve âhiret iyilikleri verilen kimsePeygamber Efendimez, her Müslümanın güzel ahlak sahibi olmasını, herkese iyilikyapmasını, sertlik gööstermeyip yumuşak huylu olmasını emretmiştir. Bununla ilgili hadis-işeriflerde buyuruldu ki:“Kendisine yumuşaklık verilen kimseye dünya ve âhiret iyilikleri verilmiştir”“Haya, imandandır. İmanı olan Cennetdedir. Fuhş, kötülüktür. Kötüler Cehennemdedir”“Cehenneme girmesi haram olan ve Cehennemin de onu yakması haram olan kimseyibildiriyorum. Dikkat ediniz. Bu kimse, insanlara kolaylık, yumuşaklık gösteren mümindir”“Yumuşak olanlar ve kolaylık gösterenler, hayvanın üzerinde, yularını tutan kimse gibidir.Durdurmak isterse, hayvan ona uyar. Taşın üzerine götürmek isterse, hayvan oraya koşar”“Kızdığı zaman istediğini yapabilecek bir kimse kızmazsa, Allahü teâlâ kıyâmet günü onuherkesin ortasında çağırır, “Cennetde istediğin hûrinin yanına git” der”