İslam Ahlakı - Mehmet Oruç

Dünya nimetleri geçicidir. Ömürleri pek kısadır. Bunları ele geçirmek için dînini vermekahmaklıktır. İnsanların hepsi âcizdir. Allahü teâlâ dilemedikce, kimse kimseye fayda ve zararyapamaz. İnsana Allahü teâlâ kâfîdir.Allahü teâlâdan korkmalı, Onun rahmetinden ümmîdi kesmemelidir. Ümmîd, recâ,korkudan çok olmalıdır. Böyle olanın ibâdetleri zevkli olur. Gençlerde korkunun daha fazlaolması, ihtiyârlarda recânın daha fazla olması lâzımdır denildi. Hastalarda recâ fazla olmalıdır.Korkusuz recâ ve recâsız korku câiz değildir.Birincisi emîn olmak, ikincisi ümmîdsiz olmaktır. Hadîs-i kudsîde, “Kulumu, beni zan ettiğigibi karşılarım” buyuruldu. Zümer sûresindeki elliüçüncü âyet-i kerîmesinde meâlen, “Allahbütün günahları af eder. O gafûrdur, rahîmdir” buyuruldu. Bunlardan, recânın fazla olması lâzımgeldiği anlaşılmaktadır. “Allah korkusundan ağlayan, Cehenneme girmez” ve “Benim bildiğimibilseydiniz, az güler çok ağlardınız” hadis-i şerifleri de, havfın, korkunun fazla olması lâzımgeldiğini göstermektedir.Çok yaşama arzusu (Tûl-i emel) 6.8.2002Tûl-i emel, zevk ve safâ sürmek için çok yaşamağı istemekdir. İbâdet yapmak için, çokyaşamağı istemek, tûl-i emel olmaz. Tûl-i emel sâhibleri, ibâdetleri vaktinde yapmazlar. Tevbeetmeği terk ederler. Kalbleri katı olur. Ölümü hâtırlamazlar. Va’z ve nasîhatdan ibret almazlar.Hadîs-i şerifte, “Lezzetlere son veren şeyi çok hâtırlayınız” buyuruldu. Yine, hadîs-işerifte, “Ölümden sonra olacak şeyleri bildiğiniz gibi, hayvanlar da bilselerdi, yimek için semizhayvan bulamazdınız” ve “Gece ve gündüz ölümü hâtırlayan kimse, kıyâmet günü şehîdleryanında olacakdır” buyuruldu.Tûl-i emel sâhibi, hep dünya mâlına ve mevkı’ine kavuşmak için ömrünü harcar. Âhıretiunutur. Yalnız zevk ve safâsını düşünür. Çoluk çocuğunun bir senelik gıdasını hâzırlamak, uzunemel olmaz. Hadîs-i şerifte, “İnsanların en iyisi ömrü uzun ve ameli güzel olan kimsedir” ve“İnsanların en kötüsü, ömrü uzun, ameli kötü olandır” ve “Ölmek istemeyiniz. Kabir azâbı çokacıdır. Ömrü uzun olup İslâmiyete uymak, büyük saadetdir” ve “Müslümanlıkta beyazlaşan kıllar,kıyâmet günü nûr olacaktır” buyuruldu.Tûl-i emelin sebepleri, dünya zevklerine düşkün olmak ve ölümü unutmak ve sıhhatine,gençliğine aldanmaktır. Tûl-i emel hastalığından kurtulmak için, bu sebepleri yok etmeklâzımdır. Ölümün her an geleceğini düşünmelidir. Sağlığın, gençliğin ölüme mani olmadıklarınıunutmamalıdır. Çocuklardaki ve gençlerdeki ölüm sayısının yaşlılardaki ölüm sayısından çokolduğunu istatistikler göstermektedir. Çok hastaların iyi olup yaşadıkları, çok sağlam kişilerinçabuk öldükleri her zaman görülmekdedir.Tûl-i emel sâhibi olmanın zararlarını ve ölümü hâtırlamanın faydalarını öğrenmelidir.Hadîs-i şerifte, “Ölümü çok hâtırlayınız. Onu hâtırlamak, insanı günah işlemekten korur veâhırete zararlı olan şeylerden sakınmağa sebep olur” buyuruldu.Eshâb-ı kirâmdan Bera’ bin Âzib hazretleri diyor ki, bir cenâzeyi götürdük. Resûlullahkabir başına oturdu. Ağlamağa başladı. Mubârek gözyaşları toprağa damladı. Sonra, “Eykardeşlerim! Hepiniz buna hâzırlanınız” buyurdu.Ömer bin Abdül’azîz, bir âlimi görünce, nasîhat istedi. O da, şimdi halîfesin, istediğin gibiemir edersin. Yarın öleceksin, dedi. Biraz daha söyle deyince, Âdem aleyhisselâma kadar,bütün dedelerin ölümü tattı. Şimdi sıra sana geldi, dedi. Halîfe, uzun zaman ağladı.“İnsanlara vâiz olarak ölüm yetişir” 7.8.2002Hadîs-i şerifte, “İnsanlara vâiz olarak ölüm yetişir. Zenginlik isteyene, kaza ve kadereiman etmek yetişir” buyurdu ve “İnsanların en akllısı, ölümü çok hâtırlayandır. Ölümü çokhâtırlayan insana, dünyada şeref, âhırette yüksek dereceler nasîb olur” ve “Allahü teâlâdanhaya ediniz. Başkalarına kalacak olan şeyleri toplamakla vaktinizi kaybetmeyiniz.Kavuşamıyacağınız şeyleri ele geçirmek için uğraşmayınız. İhtiyacınızdan fazla binâlaryapmakla hayatınızı harcamayınız” ve “Evlerinizi haram malzeme ile yapmayınız. Dîninizin vedünyanızın harâb olmasına sebep olur” ve çok sevdiği Üsâme bin Zeydin bir ay sonra ödemeküzere yüz altına bir köle satın aldığını işitince, “Siz buna hayıret etmediniz mi? Üsâme tûl-i emelsâhibi olmuş” buyurdu.Bir hadîs-i şerifte, “Cennete gitmek istiyen, uzun emel sâhibi olmasın. Dünya işleri ileuğraşması ölümü unutturmasın. Haram işlemekte Allahdan haya etsin” buyurdu.Haram olan lezzetlerin içinde yaşamak için uzun emel sâhibi olmak haramdır. Mubahlarlalezzetlenmek için tûl-i emel sâhibi olmak, haram değil ise de, iyi değildir. Çok yaşamağı değil,sıhhat ve âfiyet ile yaşamağı istemelidir.