İslam Ahlakı - Mehmet Oruç

söyliyerek niyet etmek câiz olur denildi. Kalb ile niyet, söz ile niyete benzemezse, kalbdekiniyete baklır. Yalnız yemîn etmek böyle değildir. Yemîn etmekte, söz esâsdır.İbâdetlerde niyetin söz ile yapılacağını bildiren hiçbir hadis-i şerif ve haber mevcûddeğildir. Dört mezhebin imâmları da bildirmemiştir. Niyet, ibâdet yapmağı kalbe getirmek,hâtırlamak değildir. Allahü teâlâ için yapmağı irâde etmek, istemek demektir. Niyet, ibâdetebaşlarken yapılır. Daha önce, meselâ bir gün önce yapılırsa, niyet olmaz. Buna emel, arzû, va’ddenir.Başkalarının günaha girmemeleri için, bir kimsenin mubahları terk etmesi iyi olur. Fakatsünnetleri, hatta müstehabları terk etmesi câiz olmaz. Meselâ gıybet yapmamaları için, misvâkkullanmağı terk etmek iyi olmaz. Misvâk, misvâk ağacının dalından kesilen dişleri fırçalamak içinkullanılan bir çubuktur. Bir parmak kalınlığında, bir karış uzunluğundadır.Allah korkusunun alâmeti 4.8.2002Günah işleyecek kimsenin, bu günahtan vaz geçmesi, Allahü teâlâdan korktuğu için veyainsanlardan haya etdiği için, yahut başkalarının yapmasına sebep olmamak için olur. Allahüteâlâdan korkarak terk etmenin alâmeti, o günahı gizli olarak da işlememektir.İnsanlardan haya etmek, onların kötülemelerinden korkmak demektir. Başkalarının günahişlemelerine sebep olmak, yalnız yapmaktan daha çok günahtır. Başkalarının bu günahıişlemelerinin günahları da, kıyâmete kadar bunlara sebep olana yazılır. Bir hadîs-i şerifte,“İnsan günahını dünyada gizlerse, Allahü teâlâ da, kıyâmet günü, bu günahı kullarındansaklar” buyuruldu. Herkese vera’ sâhibi olduğunu bildirmek için, günahını saklamak ve gizliolarak devam etmek, riyâ olur.İbâdetlerini başkalarına göstermekden haya etmek câiz değildir. Haya, günahlarını,kabâhatlerini göstermemeğe denir. Bunun için, va’z vermekten ve emr-i ma’rûf ve nehy-i münkeryapmaktan, Kur’ân-ı kerîm ve mevlid okumaktan haya etmek câiz değildir. “Haya imandandır”hadis-i şerifinde haya, kötü, günah şeyleri göstermekden utanmak demektir. Müminin, önceAllahü teâlâdan haya etmesi lâzımdır. Bunun için, ibâdetlerini sıdk ile, ihlâs ile yapmalıdır.Buhârâ âlimlerinden birisi, sultânın oğullarının sokakta abes oyun oynadıklarını gördü.Elindeki asâ ile bunları dövdü. Sultân, bunu çağırıp, sultâna karşı çıkanın hapis olacağınıbilmiyor musun dedi. Âlim, cevâb olarak, Rahmâna karşı çıkanın Cehenneme gideceğinibilmiyor musun dedi. Sultân, emr-i ma’rûf yapmak vazîfesini sana kim verdi dedi. Âlim, seni kimsultân yaptı cevâbını verince, beni halîfe sultân yaptı dedi. Beni de, halîfenin Rabbivazîfelendirdi dedi. Sultân, sana Semerkand şehrinde emr-i ma’rûf yapmak vazîfesini veriyorumdedikte, ben de kendimi bu vazîfeden azl ettim cevâbını verdi. Bu cevâbına hayretettim, emirolunmadan, izin verilmeden vazîfe yaptığını söyledin. İzin verilince de, azl olunmanı istiyorsundedi. Sen izin verince, sonra azledersin. Rabbimin verdiği vazîfeden beni kimse azledemezdedi. Bu söz üzerine sultân, dile benden istediğini vereyim dedi. Gençlik hâlimi bana getir dedi.Bu iş elimden gelmez deyince, bana bir fermân yaz da, Cehennemdeki meleklerin reîsi olanMâlik, beni ateşte yakmasın dedi. Bunu da yapamam deyince, benim öyle bir sultânım var ki,herşeyimi Ondan istiyorum. Her dilediğimi ihsân etdi. Bunu yapamam hiç demedi, dedi. Sultân,beni duâdan unutma diyerek serbest bırakdı.“Ancak Allah için yapılanlar kıymetlidir”5.8.2002İbâdet, Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak için yapılır. Başkasının muhabbetine, ihsânınakavuşmak için yapılan ibâdet, ona tapınmak olur. Allahü teâlâya ihlâs ile ibâdet etmemiz emirolundu. Hadîs-i şerifte, “Allahü teâlânın birliğine iman edenden ve namazı ve zekâtı ihlâs ileyapandan Allahü teâlâ râzı olur” buyuruldu. Hadîs-i şerifte, “Başkalarına gösteriş için namazınıgüzel kılan, yalnız olduğu zaman böyle kılmıyan, Allahü teâlâyı tahkîr etmiş olur” ve “Sizdebulunmasından en çok korkduğum şey, şirk-i asgara yakalanmanızdır. Şirk-i asgar, riyâdemekdir” ve “Dünyada riyâ ile ibâdet edene, kıyâmet günü, ey kötü insan! Bugün sana sevapyoktur. Dünyada kimler için ibâdet ettin ise, sevaplarını onlardan iste denir” ve “Allahü teâlâbuyuruyor ki, benim şerîkim yoktur. Başkasını bana şerîk eden, sevaplarını ondan istesin.İbâdetlerinizi ihlâs ile yapınız! Allahü teâlâ, ihlâs ile yapılan işleri kabûl eder” buyuruldu.Resûlullah Efendimiz, Mu’âz bin Cebeli, Yemene vâlî olarak gönderirken, “İbâdetleriniihlâs ile yap. İhlâs ile yapılan az amel kıyâmet günü sana yetişir” ve “İbâdetlerini ihlâs ileyapanlara müjdeler olsun. Bunlar hidâyet yıldızlarıdır. Fitnelerin karanlıklarını yok ederler” ve“Dünyada haram edilmiş olan şeyler mel’ûndur. Ancak Allah için yapılan şeyler kıymetlidir”buyuruldu.