İslam Ahlakı - Mehmet Oruç

hizmet edeceğini bilen ve bunu kendinden başka yapacak kimsenin bulunmadığını gören, buvazîfeye bir zâlimin geçmesini önlemek ve Müslümanlara hizmet etmek için, vazîfe istemelidir.Bir iyilik yapamasa da, hiç olmazsa, insanların zararına çalışmağı önlemek de ibâdet olur.Mallarımız ve çocuklarımız 4.2.2003Dünya işleri, âhıret için çalışmağa mani olmamalıdır. Âhıret için ticaret yeri câmi’lerdir.Münâfıkûn sûresi, dokuzuncu âyet-i kerîmesinde meâlen, “Mallarınız ve çocuklarınız, Allahüteâlâyı, hâtırlamanıza mani olmasın!” buyuruldu. Hz.Ömer buyurdu ki, “Ey tüccarlar! Önceâhıret rızkını kazanın! Sonra dünya rızkına çalışın!”Ticaretle meşgûl olan büyüklerimiz, sabah ve akşamları âhıret için çalışır, Kur’ân-ı kerîmokur, ders dinler, tevbe ve duâ eder, ilim öğrenir ve gençlere öğretirlerdi. Sabah, akşamcâmi’lerde bulunurlardı. İnsanların amellerini yazan ikişer melek, her sabah ve akşamdeğişmektedir. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki, “Melekler insanların amel defterlerinigötürdükleri zaman, başında ve sonunda iyi iş yazılı ise, gün ortasında yapılanları onabağışlarlar”.Yine buyurdu ki, “Gündüz ve gece melekleri, sabah ve akşam, gidip gelirken birbirleri ilekarşılaşırlar. Hak teâlâ, giden meleklere, kullarımı nasıl bırakdınız? buyurur. Yâ Rabbî!Namazda bulduk ve namaz kılarken bıraktık, derler. Allahü teâlâ da, şâhid olun, onları af ettimbuyurur”.Müslüman tüccarlar, sanat sâhibleri, gündüzleri de, ezân sesini duyunca, işini hemenbırakıp, câmi’e koşarlardı. Dînini seven ve kayıran bir imâm bulursa, ona uymalı, dînini dünyayadeğişen, ibâdete haram, bid’at karışdıran kimselerden uzak durmalıdır.Büyüklerimiz, “Ticaretleri, satışları, Allahü teâlâyı unutmalarına sebeb olmaz” âyet-ikerîmesine manâ verirken diyor ki, demirciler vardı. Demir döğerken, ezân okununca, çekicikaldırmış iken, demire vurmaz, bırakıp namaza koşarlardı. Ve terziler vardı. İğneyi sokunca,ezân okunsaydı, o halde bırakıp, cemâ’ate koşarlardı.Çarşıda, işte Allahü teâlâyı, unutmamalı, her ân Onu hâtırlamalıdır. Dili ve kalbi boşkalmamalıdır. İyi bilmelidir ki, o ânda kaçırdığını, bütün dünyayı verse, bir daha eline geçiremez.Gâfiller arasındaki hâtırlamanın sevapı çok olur. Resûlullah buyurdu ki, “Gâfiller arasındaAllahü teâlâyı zikreden kimse, kurumuş ağaclar arasında bulunan yeşil fidân gibidir veölüler arasındaki cânlı gibidir ve harbde kaçanlar arasında, arslan gibi döğüşenlergibidir”.Dinini kayıran insanlar aramalı 5.2.2003Alışverişte, iş ortaklığında iyi insanlar, dinini kayıran insanlar aramalıdır. Herkesle işbirliğietmemelidir. Doğru insan aramalıdır. Bir zaman vardır ki, bir tüccar, her istediği ile alışverişedebilirdi. Çünkü, herkes, hakka, hukuka dikkat ediyor alışveriş ilmini biliyor ve bildiğine görehareket ediyordu. Sonraları öyle zamanlar geldi ki, birkaç kişi ile muâmele edilemezdi. Dahasonraları ise, ancak birkaç kimse ile muâmele edilebilir oldu.Bir zaman gelmek korkusu vardır ki, alışveriş edecek kimse bulunamıyacaktır. Bunu çokzaman önce, söylemişlerdir. Bizler, belki de, büyüklerimizin korkduğu o zamana kaldık. Kim ileolursa olsun, alışveriş edilmektedir. Bunun için elden geldiği kadar diye uygun alışverişyapmaya çalışılmalıdır. Alışveriş yaptığı kimse ile olan sözlerini, hareketlerini, aldığını, verdiğiniiyi ve doğru hesâb etmelidir. Kıyâmette, bunların hepsinden hesâb vereceğini bilmelidir.Büyüklerden biri, bir bakkalı rüyâda görüp, Allahü teâlâ sana ne yaptı dedi. Önüme ellibinsahîfe koydular. Yâ Rabbî! Bu sahîfeler kimlerindir dedim. Ellibin kişi ile alışveriş yapmışsın. Hersahîfe, bunların birisi ile olan muâmeleni göstermektedir dediler. Baktım, her sahîfede bir kimseile olan muâmelemin inceden inceye yazılmış olduğunu gördüm, dedi. Bir kuruş hîle yapan, birkuruş hak yiyen, cezâsını çekecektir ve hiçbirşeyin yardımı olmıyacaktır.Hadis-i şerifte buyurdu ki, “Çarşıya giderken, lâ ilâhe illallah, vahde hü lâ şerîke leh, lehül mülkü ve le hül hamdü, yuhyî ve yümît, ve hüve hayyün lâ yemût, bi yedi-hil-hayr, vehüve alâ külli şey’in kadîr diyen kimseye, iki milyon sevap yazılır”.Bu hadis-i şerifte olduğu gibi, sevap veya günah miktârını, göklerin büyüklüğünü,uzaklıklarını ve âhıretdeki zamanları ve dünyanın yaradılışını ve mahlûkların sayısını bildirenhadis-i şeriflerdeki çeşitli rakamlar, miktâr sayısını göstermek için değil, miktârın çokluğunu