İslam Ahlakı - Mehmet Oruç

saklamamaları çok güctür. Büyük cihâd demektir. Bu cihâdı kazanmak için, mal alırken dikkatetmeli, kusurlu mal almamalıdır.“Hile karışınca bereket gider!” 27.1.2003Şunu iyi bilmelidir ki, hîle ile rızk artmaz. Hîle ile azar azar birikdirilen şeyler, ansızıngelen bir felâketle, birden bire giderek geride yalnız günahları kalır.Nitekim bir sütcü, süte su katardı. Birgün, ansızın sel gelip, ineği boğdu. Adam şaşkın birhalde düşünürken, çocuğu dedi ki, kattığımız sular birikerek, gelip ineği götürdü.Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” buyurdu ki,“Ticarete hıyânet karışınca, bereketgider”. Bereket demek, az malın çok faydası olmak, çok işe yaramak demektir. Az bir mal,bereketli olunca, çok kimsenin rahat etmesine, çok iyi işlerin yapılmasına yarar. Bereketliolmıyan, çok mal vardır ki, sâhibinin dünyada ve âhıretde felâketine sebep olur.O halde, malın çok olmasını değil, bereketli olmasını istemelidir. Bereket, emîn olanlardabulunur. Hatta çokluk dahî emîn tüccarlarda bulunur. Çünkü, her müşterî, emîn tüccara gider.Hıyânet edenlere kimse gitmez. Bir tüccar düşünmeli ki, ömrü yüz seneden çok değildir. Âhıretinise, sonu yoktur. Birkaç günlük ömrünün altın ve gümüşünü artdırmak için, ebedî ömrünü zararasokmağı kim ister?Böyle düşünen bir satıcı hıyânet yapamaz. Resûlullah buyurdu ki, “Lâ ilâhe illallahdiyenler, dünyayı dinden üstün tutmadıkca, Allahü teâlânın gadabından, azâbındankurtulurlar. Dîni bırakıp, dünyaya sarılırlarsa, bu kelime-i tevhîdi söyleyince, Allahü teâlâ,onlara, yalan söylüyorsun! buyurur”.Her sanatta de hîle yapmamak farzdır. Çürük iş yapmak ve gizlemek haramdır. İmâm-ıAhmed ibni Hanbelden “rahmetullahi teâlâ aleyh”, gizli yama yapmağı sordular. Kendi giymesive müşterînin giymek istemesi ile câiz olup, hîle olarak yapmak, yani gizli yamayı, yeni diyesatmak günahtır. Aldığı para haramdır, buyurdu.İnsanlar fâsıktır, kâfirdir diyerek, hile, hıyânet yapmanın câiz olacağını sanmak doğrudeğildir. Hile, hıyânet ve başkalarının haklarına saldırmak haramdır. Haramlar, zaruretolmadıkca, hiçbir yerde, hiçbir sebeble helâl olmaz. İslâmın güzel ahlâkını her yerde tatbîketmek lâzımdır. Güzel ahlâklı olmak sûreti ile Müslümanlığı tanıtmak, Emr-i ma’rûf yapmak olur.Kâfir ülkelerinde de haklarına dokunmamak, kanûnlarına uymak, kimseyi dolandırmamak,Müslümanlığın îcâbıdır.Eksik tartanlara acı azab yapılacak 28.1.2003Alış verişte, ölçüde hîle etmemeli, doğru dartmalıdır. Kur’ân-ı kerîmde, Mutaffifîn sûresi,birinci âyetinde meâlen, “Verirken noksan, alırken fazla ölçenlere acı azâblar yapacağım”buyuruldu.Büyüklerimiz, her aldıklarını biraz noksan, verdiklerini de, biraz fazla ölçerdi. Bu az fark,Cehennem ile aramızda perdedir derlerdi. Bunu tam doğru ölçememek korkusundan yaparlardı.Yedi kat yer ve yedi kat gökler genişliğinde olan Cenneti, birkaç kuruşa satanlar ne kadarahmaktır ve birkaç kuruş için, Cehennem azâbı ile müjdelenenler ne kadar ahmaktır,buyururlardı. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” herne satın alsaydı, parasını biraz fazlaverirdi.Fudayl bin İyâd “rahmetullahi teâlâ aleyh”, oğlunu, birşey satın alıp, vereceği altınınkirlerini temizlerken görünce, “Ey oğlum! Bu yaptığın iş, sana iki nâfile hacdan ve iki umredendaha fâidelidir” buyurdu.Büyüklerimiz buyuruyor ki, fâsıkların en kötüsü, alırken çok, satarken az ölçenlerdir.Manifaturacılardan, kumaşı alırken gevşek, satarken gergin tutup ölçenler de böyledir. Kemiğini,âdetden fazla koyan kasablar da böyledir. Hubûbât içine toz toprak karıştırıp satan köylüler deböyledir. Malın iyisi ile kötüsünü karışdırıp, hepsini iyi diye satan pazarcılar da böyledir.Bunların hepsini yapmak haramdır. Vel-hâsıl, alışverişde herkese karşı doğru hareketetmek şarttır. Hatta, kendine söylenmesini istemediği sözü başkalarına söylememelidir. Böyleharamlardan kurtulmak için de, kendini, din kardeşinden üstün görmemek lâzımdır.Bunu da, herkesin yapması güctür. Bunun için Allahü teâlâ, “Hepiniz Cehennemdengeçeceksiniz!” buyuruyor. Ama, herkes Allahü teâlâdan korkusuna göre, oradan çabuk veyageç kurtulacaktır.Müslüman, dünyayı sevdiği, dünyaya düşkün olduğu için değil, Allahü teâlâ, çalışmağıemrettiği için aldatmadan dürüst olarak çalışıp kazanır. Nefsinin kötü arzûlarına, zevklerinekavuşmak için çalışıp para kazanmak ve çalışırken helâli haramdan ayırmamak, başkalarınınhaklarına saldırmak, onlara olan borçlarını ödememek, kanûnlara karşı gelmek, vergilerini