İslam Ahlakı - Mehmet Oruç

esledi. İdâre ve maişetini te’mîn eyledi. Sana dînini, imanını öğrettiler. Seni islâmterbiyesi ile büyütdüler. Şimdi nasıl olur da, şefkatsız olurlar? Bundan daha büyük vekıymetli şefkat olur mu?”Gaflet ve şaşkınlığa kapılarak ana-babanın kalbini kırarsan, derhâl onların rızâsınıalmağa çalış, yalvar, minnet eyle ve her ne yaparsan yap, onların gönlünü al! Ana-babanınevlâd üzerinde hakları çok büyüktür. Bunu dâimâ göz önünde tutarak, ona göre hareket eyle!Mûsâ aleyhisselâmın ahıretteki komşusu27.12.2002Ana-baba hakkında hikâye olunur ki, hazret-i Mûsâ aleyhisselâm, Tûr-i sînâda Hak teâlâhazretleri ile mükâleme ederken, “Yâ Rabbî! Âhırette benim komşum kimdir?” diye sordu.Hak teâlâ buyurdu ki, “Yâ Mûsâ! Senin komşun, falan yerde, falan kasaptır!”Mûsâ aleyhisselâm kasabın yanına giderek beni müsâfir eder misin dedi. Yanında misâfiroldu. Yemek zamanı gelince, kasab, bir parça et pişirdi. Dıvârdaki asılı zenbili aşağı alarak,orada bulunan ve sâdece kemiklerden ibâret bir kadına et verdi ve suyunu da verdi. Üstünübaşını temizleyip, zenbile koydu. Mûsâ ‘aleyhisselâm” sordu, bu senin neyindir?Kasab, annemdir. İhtiyâr olup bu hâle girdi; işte her sabâh, akşam kendisine böylebakarım dedi. Kasab annesine yemek verirken, o za’îf ve âciz annesi, oğluna duâ ederek, yâRabbî! Oğlumu Cennetde Mûsâ aleyhisselâma komşu eyle dediğini Mûsâ aleyhisselâm dahîişitmiş. Bunun üzerine kasaba, Mûsâ aleyhisselâm müjde ederek, seni Allahü teâlâ afv ederek,Mûsâ aleyhisselâma komşu etmiş, demiştir.Anaya, babaya ve hocaya ve devlete isyân etmek, karşı gelmek câiz değildir. İslamiyetinyasak ettiği birşeyi emir ederlerse, ısyân etmemeli, suç ve günah işlememelidir.Ana-babaya iyilik etmek, onları zarardan ve sıkıntıdan korumak farz-ı ayndır. Cihâdagitmek ise, farz-ı kifâye olduğundan, ana-babadan izn olmadıkca harbe gitmek helâl olmaz.Ana-baba kâfir de olsalar, onlara iyilik etmek, hizmet etmek farzdır. Ticaret, hac ve ömreiçin ana-babadan iznsiz sefere gitmek câizdir. İlim öğrenmek için gitmek de öyledir. Zîrâbunlarda, harb gibi, ölüm tehlükesi olmadığından, ayrılık hüznleri, kavuşmak ümmîdi ile zâil olur.Ana-babanın ve hocanın günaha sokacak olan emrlerine itâ’at lâzım değildir. Meselâ,hırsızlık için veya birini öldürmek için veya yol kesicilik için veya zinâ için bir kadını bir yeregönderirlerken, orada buna mani olabilecek bir adam bulunsa, fakat bu adamın mani olmasınaanası-babası müsâ’ade etmese, bunları dinlemeyip mani olması lâzımdır.Zîrâ, günaha mani olmak farz-ı ayndır. Ana-babaya itâ’at ise, günah olmıyan emrleri için,farzdır. Ana-babanın farzı terk etdirmesi günah olduğundan bu emirleri yapılmaz. Nisâ sûresiellidokuzuncu âyetinde meâlen, “Ey müminler! Peygamberime “sallallahü aleyhi ve sellem”ve sizden olan, âmirlerinize itâ’at ediniz!” buyuruldu.Günah olan emirlere itaat olmaz 28.12.2002Ananın babanın, hocanın ve devletin haram olan şeyleri emir etmeleri hâlinde, bunlaraisyân edilmez. Karşı gelinmez. Bu emirleri, dinde günah olmıyacak ve devletin kanûnunda suçolmıyacak şekilde yapılır. Meselâ bir adama anası evlenme derse veya falanca kızıalmıyacaksın veya âileni bırakacaksın derse veya falanca âlime gidip dînini öğrenmiyeceksinderse, bu sözleri İslamiyetin îcâb ettirdiği bir sebeb ile değil ise, itâ’at îcâb etmez. Fakat, yinesert söylemek, karşılık vermek câiz değildir. Bir müslüman, İslamiyete uymıyan emirlerikarşısında müşkil vaziyete düşerse, kanûnî yollardan hakkını arar.Günah olmıyan emrlere itâ’at lâzımdır. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” biryere ufak bir askerî birlik göndermişti. Başlarına da bir kumandan ta’yîn etmişdi. Âmirleri,bunlara kızıp, büyük bir ateş yakdırdı ve bu ateşe giriniz, bana itâ’at farzdır dedi. Askerlerinbazısı girelim, dedi. Bir kısmı da biz ateşden kurtulmak için müslüman olduk, girmeyelim, dedive girmediler.Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” bunu haber alınca: “Eğer itâ’at edipgirselerdi, Cehennemde ebedî kalırlardı” buyurdu. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: “Üzerinize âmirta’yîn edilen müslüman, her kim olursa olsun, haram ile emr etmedikçe, ona itâ’at ediniz! Haramolan emrlerine itâ’at etmeyiniz!” İtâat etmemek başkadır. İsyân etmek, karşı gelmek başkadır.Bu iki şeyi birbirine karışdırmamalıdır.