Kasım Tınıstanov'dan kısa hikâyeler - Bizim Kulliye Dergisi

nan kısımlara ek olarak alınan hikâyelerle dahaderli toplu olarak okurla buluşmuştur.20. yüzyılın başında diğer Türk milletlerigibi, birçok Kırgız’ın da yakından hissettiğibaskıyı, zulmü ve sürülmeyi yaşayan Elebayevhikâyelerinde bu zulmü anlatmış, yarattığı kahramanlarıylayaşamış, yaşatmıştır. Nitekim kitabaadını da veren Zor Zamanlar hikâyesi de,1916 ayaklamasında Çin’e göç eden, bir süresonra da memleketine geri dönen Kabıl adlı Kırgızgencinin yaşadığı çileli hayatı anlatır. TıpkıÇin’e sürülen Elebayev gibi. Karşılaşma adlıhikâyesinde yıllar sonra karşılaşan iki eski arkadaşınsıradan hayatlarını ilgi çekici bir üsluplaaktarılır. Son Bir gün adlı hikâyesi ise, CengizAytmatov’un Aşk masalını andıran Cemile’siylekıyaslanacak kadar ilgi çekici bir aşk hikâyesinikonu edilir. Uşak Arteli hikâyesi, Sovyet hükümetininbaskıları neticesinde yıllarca çalışarakbiriktirdikleri mallarını kaybetme korkusunuyaşayan Kırgızların hissiyatlarını gözler önüneserer. Baysal adlı hikâyesi, bir genç ile uşaklıkyaparak yaşam mücadelesi veren insanların öyküsüüzerine kurgulanmıştır. Yolda hikâyesindeise, bir gezi yazısını andıran söyleyişle trenyolculuğu esnasında bir gencin gördükleri,yaşadıkları anlatılır. Elebayev, en ilgi çekicihikâyelerinden biri olan Fırtınalı Gün’de, KırgızSosyal yaşantısını ve bir gün içinde gelişen olaylarıusta bir titizlikle anlatır. Yazarın kitapta yeralan bir diğer hikâyesi Zarlık’ta, okuma aşkıylayanıp tutuşan bir gencin çırpınışları anlatılır.Yine yolculuk hikâyelerinden biri olan Dört Yolcuhikâyesinde ise, dört yol arkadaşının yaşadığıilginç olaylar anlatılır. Söylemez ve Aşlar’ında belirttiği gibi Yazarın hemen hemen bütünhikâyelerinde kahramanlarıyla bütünleştiğini vehikâyelerde kendi hayatından kesitler sunduğugözlemlenir.Rus edebiyatından beslenen, Gogol’u,Tolstoy’u, Puşkin’i ve Gorki’yi özümseyenElebayev’in Zor Zamanlar adlı hikâye kitabı,Charles Dickens’in Zor Zamanlar romanıyla aynıadı taşır. Elebayev’in kitabının adı her ne kadarSeçme hikâyelerden oluşuyormuş hissi verse de,ilk bölümde Elebayev’in hayatı ve edebi kişiliğihakkında önemli malumatlar verilir. Kitabınson bölümünde yer alan, Elebayev’in makale vefikir yazılarından seçilen örneklerde ise, Yazarlığıözümsemiş ve yaşam şekline dönüştürmüşbir yazarın özellikle genç yazarlar için verdiğinasihatler önemli yer tutar. “Genç Yazarlar İçinBir İki Söz” adlı fikir yazısında Elebayev, iyiyazar olmanın çalışmakla eşdeğer olduğunu belirterek,gençleri sahiplenmenin ve kalemlerinisağlam tutmaları için cesaret aşılamanın gerekliliğiüzerinde durur. “Edebiyatımızdaki HatalaraDair” yazısı ise, yazarın edebiyat dünyasındakendini rahatsız eden adam kayırma ve dalkavuklukmeseleri üzerinde eleştiri oklarını açıkçaisim vererek yönelttiği bir eleştiri yazısı hüviyetitaşır. “Genç Yazarlar Üzerine” adlı yazısında,genç yazarlara yol gösteren, iyi bir yazar olmanınsabır ve çalışmakla eş değer olduğunun altınıçizen Elebayev, “Folklor Üzerine” yazısındaKırgız sözlü kültür ürünlerinden destanlar üzerindekısa; ama önemli malumatlar verir.Yazarın yazılarında kullandığı üsluba bakılırsa,karşısındakiyle konuşuyormuş gibi kendinirahatça hissederek yazdığı görülür. Akıcıbir kaleme sahip olan Elebayev, Yazmanın çokçalışmayı gerektiren bir uğraş olduğunu belirtirken,iyi bir yazar olmanın emek, sabır ve erliğinürünü olduğunu fikir yazılarında belirtir. Edebiduyarlığı yürekten hisseden yazar, “YazarınGünlüklerinden Notlar” adlı yazısında, bu duyarlılığışu şekilde belirtir: “Yazar arkadaşlar,edebiyatın değerini bir anlasınız! Ah, sizlereyalvarıyorum!”Ana hatlarıyla vermeye çalıştığımızElebayev’in sağlam kalemini okurla buluşturanbu eserin, okundukça ve üzerine çalışıldıkçanice zengin bilgiyi içinde barındırdığı görülecektir.■94eylül-ekim-kasım2012