Kasım Tınıstanov'dan kısa hikâyeler - Bizim Kulliye Dergisi

Saykal ve parti görevlisi olarak bildiri dağıtmakamacıyla diyar diyar dolaşan Kencegul arasındakihenüz filizlenmekte olan aşk konu edilir. Hikâyesosyal içeriğinin yanında bu yanıyla da bir aşkhikâyesi hüviyetine sahiptir. “Uzaktaki Dağdan”adlı hikâyesinde II. Dünya Savaşı sırasında cephedekiaskerlere erzak temini anlatılır. Halk varınıyoğunu askerlere gönderme kararı alır. “Baysal”adlı hikâyede Baysal adlı gencin akrabalarının yanındakalışı, yengesiyle sürekli kavga edişi, civarköylerde uşaklık yaparak yaşam mücadelesi verendostları konu edilmektedir. “Yolda” adlı hikâyesibaşlığından anlaşıldığı üzere bir tren yolculuğukonu edilir. Hikâye kahramanı bu yolculuk esnasındabaşına gelenleri, gördüklerini anlatır. MukayElebayev’in hikâyeciliğinde zirveye ulaştığı hikâyeise “Fırtınalı Gün” adlı hikâyedir. Hikâye yazarınsonunda belirttiği “gerçi bunda şaşırılacak bir şeyyok, bu o günlerde geçirdiğim günlerden sadecebiri” şeklinde olmasına karşın yazar bu hikâyesindeo dönemin Kırgız sosyal yaşantısını usta bir yazartitizliğiyle gözler önüne sermektedir. “Zor Zamanlar”adlı hikâyesi uzun hikâye olarak değerlendirilmektedir.1916 ayaklanmasında Çin’e göç eden birsüre sonra da memleketine geri dönen Kabıl adlıKırgız gencin bir Rus’un yanında uşaklık edişi vebaşına gelenler konu edilmektedir. Hikâye 1920’liyıllarda Kırgız Türklerinin Isık Göl civarındaki yaşayışınıanlatması bakımından değerlendirilebilir.“Zarlık” hikâyesinde okuma ateşiyle yanıp tutuşanZarlık adlı gencin bu amacına ulaşma gayretleri anlatılmaktadır.Mukay Elebayev›in hikâyelerinde konu, çoğunluklayazarın bizzat yaşadığı, tanık olduğu olaylardır.Hemen bütün eserlerinde yazarın kendisinibulabiliriz. Örneğin, “Fırtınalı Gün” hikâyesindekigenç adam, “Son Bir Gün”de Kencegul, “Zor Zamanlar”adlı uzun hikâyesinde Kabıl, “Zarlık” adlıhikâyesinde Zarlık adlı kahramanlar yazarın kendisidir.“Ömrümde gördüğümün dışında başka birşey yazmadım.” diyen yazar, XX. yüzyılın ilk çeyreğindeKırgız toplumunda meydana gelen gelişmelerikendi penceresinden aktarır okura. Örneğin,yazarın 1936 yılında kaleme aldığı Uzak Yol adlıromanında 1916 yılındaki Kırgız Türklerinin RusÇarına karşı ayaklanması ve ardından KırgızlarınÇin’e göç edişi, yazarın kendisi ve yakın çevresianlatılarak aktarılır. Hikâyelerindeki mekân ise yazarınçoğunlukla bizzat bulunduğu Türkistan coğrafyasınaait yerlerdir.Mukay Elebayev gibi çağdaş Kırgız edebiyatınınönemli yazar ve şairlerini Türk okuruna tanıtmakgerekmektedir. Sadece tanıtmakla yetinmeyiponlar üzerinde ilmî çalışmalar da yapılmalıdır. Buçalışma, bir yüksek lisans tezi olmasının yanındayukarıda sözü edilen amaçlara da cevap vermesidüşünülerek hazırlanmıştır.■BİBLİYOGRAFYA1. Omor Sooronov. Mukay. Bişkek:1998.2. Kırgız Sovyet Adabiyatının Tarıhı. Frunze:İlim Basması, 1987.3. Salican Cigitov. Irlar Cana Cıldar. Frunze:Kırgızstan Basması, 1972.4. Salican Cigitov. Keçeekinin Sabaktarı, Bügünkünün Talaptarı.Frunze:Adabiyat, 1991.5. Kaçkınbay Artıkbayev. XX.Kılımdagı Kırgız Adabiyatının Tarıhı. Bişkek:2004.6. Mukay Elebayev. Carıyalanbagan Çıgarmalar. Frunze:Adabiyat, 1990.7. Kırgız Adabiyatının Tarıhı 6 (XX. Kılımdın Adabiyatı, 20-60.Cıldar).Bişkek:2002.8. Oçerki İstorii Kirgizskoy Sovyetskoy Literaturı, Akademiya Nauk KirgizskoySSR İnstitut Yazıka i Literaturı, Frunze: İzdatel’stvo KirgizskoySSR, 1961.9. Mukaş Tülebagılov. Kırgız Adabiyatındagı Tarıhıy Cana Ömür BayanRomandarı. Frunze:İlim Basması, 1978.10. Kırgız Adabiyatının Tarıhınan. Kırgız Respublikasının İlimder UluttukAkademiyası (Makalalar Cıynagı), Bişkek:1999.11. B. Malenov. Mukay Elebayevdin Çıgarmaçılıgı. Frunze:1959.12. S. Baygaziev. Cazuuçunun Çıgarmaçılık İndividualduulugun MektepteÜyrönüü Mukay cana Cusup. Bişkek: Mektep, 199313. Mehmet Kaplan. Hikaye Tahlilleri. İstanbul:Dergah Yay. 1998.14. Şerif Aktaş. Edebiyatta Üslûp ve Problemleri. Ankara: Akçağ, 1998.15. Şerif Aktaş. Refik Halit Karay. Ankara:Akçağ, 2004.16. Berna Moran. Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış (I, II, III)İstanbul:İletişim, 2002.17. Berna Moran. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul:İletişim, 1999.18. Mehmet Tekin. Roman Sanatı I. İstanbul: Ötüken, 2002.19. Bilge Ercilasun. Orhan Veli Kanık (Hayatı, Sanatı, Eserlerinden Seçmeler).İstanbul: MEB, 2004.20. Ömer Faruk Huyugüzel. Halit Ziya Uşaklıgil. Ankara:Akçağ, 2004.21. Hüseyin Tuncer. Tarık Buğra’nın Hikâyeleri Üzerinde Bir İnceleme.İstanbul:MEB, 1992.22. Prof. Dr. Durali Yılmaz. Roman Kavramı ve Türk Romanının Doğuşu.İstanbul:Ozan, 2002.23. Gennadiy N. Pospelov. Edebiyat Bilimi. (Çev.Yılmaz Onay).İstanbul:Evrensel, 1995.24. Emin Özdemir. Eleştirel Okuma. Ankara:Bilgi Yayınevi, 2002.25. Terry Eagleton. Edebiyat Kuramı, Giriş. (İng.çev: Tuncay Birkan).İstanbul:Ayrıntı, 2002.26. Satkın Sasıkbayev..Ala-Too Menen Koştoşuu. Bişkek Şamı, 1 Kasım1991.27. K. Beyşembayev. Eldin Süyüktüü Cazuuçusu. Isık-Köl Pravdası.28. Tukey Kekilikov. Mukay. Kırgızstan Madaniyatı, 1 Ocak 1987.29. Köpbay Kümüşaliyev. Nuskaluu Cazuuçu. Kırgızstan Madaniyatı, 28Haziran 1973.30. Satkın Sasıkbayev. Partalaş kurbum Mukay. Ala-Too, 1985, no.10-12.31. Sovyetbek Baygaziyev. Emi Men Şorduu Calgız. Kırgız Madaniyatı,no.4, 24 Ekim 1991.32. Ziyaş Bektenov. Zamandaşım. Ala-Too, 1975. no.4.33. Kirgizsko-Russkiy Slovar.34. Rusça-Türkçe Sözlük.56eylül-ekim-kasım2012