Kasım Tınıstanov'dan kısa hikâyeler - Bizim Kulliye Dergisi

efendi şarpadan kömöçü yakalayıvermiş.Atasözü: “Tük orunsuz kaçkandın, tülkü bersinsazayın” (Nereye kaçtığı belli olmayanın tilki gelsinhakkından).Elden düşen köpekBir zengin avlusunda köpek besliyordu. Obahçeye, evin yakınına kimseyi yaklaştırmıyordu.Ağıla gelen kurtları perişan ediyordu. Köpekyaşlandı. Ağzında diş, dizlerinde derman kalmadı.Gözlerinin feri söndü, görmesi iyice zayıfladı. Geceleriağılın yanında havlamayı da kesti. Köpeğinmecalinin kalmadığını gören zenginin neşesi kaçtı.Köpeğe yal vermeyi bıraktı. Karnı acıktığında çaresizher yandan kesilen köpek hırsızlık yapmayabaşladı. Köpeğin hırsızlık yapmasına zengin hiddetlendi.Köpeği peşine takıp nehre atmak içingötürdü. Onu nehre attı. Köpek nehirden yüzerekçıktı, yalvararak gelip zenginin ayağının dibine yıkıldı.Zengin köpeğin boynuna büyük bir taş bağlayaraknehre doğru sürüdü. Köpek direndi; amazengin bu kez köpeğin başını taşla yardı. Köpekbayıldı. Zengin, köpeği bir yarın başından nehrefırlattı. Köpeği nehre atarken yarın başı sallandıdengesini kaybeden adam da nehri boyladı. Adamoldukça sıkı giyinmişti. Bir türlü suyun üstüne çıkamıyordu.Çaresiz kaldı; suyun dibine batmayabaşladı. Canından ümidini kesti. Zenginin ağzınaburnuna su doldu. Nefes alamaz oldu. Suyun akıntısınakapıldı. Bir anda bir şekilde köpek boynunabağlanan ipten, taştan kurtuldu. Köpek suyun üstündebaygın şekilde yatan sahibini gördü. Yarıkbaşına aldırmadan sahibine doğru yüzdü. Hemenona ulaşıp pantolonunun paçasından dişledi. Suyunakıntısıyla boğuşarak zavallı köpek sahibini sürüyereknehrin kenarına kuru yere çıkarttı. Ağzındanburnundan su gelen zengin baygın şekilde yattı.Biraz zaman geçtikten sonra adam kendine geldi.Başucunda yüzü gözü kan içinde dimdik oturanköpeği gördü. Köpeğin boynuna sarılıp ağlamayabaşladı. Köpeğe yaptığı affedilmez işten dolayıçok pişman oldu. Zengin köpeği evine götürüp kuştüyüne yatırıp baktı.Atasözü: “Naadandın kılgan kastıgın, cakşılıkmenen cengip al” (Cahilin yaptığı kötülüğü, iyilikleyen).Dayır ile nabekNabek adlı bir Arap’ın çok yağız bir atı vardı.Bu atın namı bütün Arap yurtlarına yayıldı. Bu ataDayır adında bir bedevî göz koydu.-Bütün malımı mülkümü vereyim. Ağılımdakikoyunları, atlarımı, develerimin tamamını al; amaatını bana ver diyerek Dayır, Nabek’ten atını istedi.Nabek atı vermedi.At, Dayır’ın rüyalarına girdi. Dayır atı o kadarçok istedi ki nerdeyse hasretinden yataklara düşecekti.Ata duyduğu özlem yüzünden kurnazlıklardüşünmeye başladı. Bir gün Dayır yüzünü gözünüboyayarak dilenci kıyafetlerini giyinip yol boyunaçıktı. Bu yoldan Nabek, atını idman yaptırarak geçiyordu.-Dur atlı! Benim gibi aç dilenciyi de götür. Üçgündür açım. Yerimden kıpırdayacak mecalim yok.Yardım et, dedi.-Gel, atla ardıma, evime gidelim, dedi.-Yerimden kımıldayacak dermanım yok, dedidilenci.Nabek attan sıçrayıp indi. Dilenciyi kaldırıp atabindirdi. Ata biner binmez dilenci atı mahmuzlayarakNabek’e doğru bağırdı:- Ben Dayır’ım. Atını götüreceğim.Nabek atı geri alamayacağını anladı; peşindengitmedi.-Dur beni dinle! At sana kurban olsun. Sen dileğineulaş; ama atı benden nasıl aldığını el âlemeanlatma, dedi Nabek.-Niçin böyle söyledin, diye sordu Dayır.-Eğer sen bu hileyi halka anlatırsan çok kötüolur. Gerçek dilenciler, düşkünler yol kenarındaatlılardan yardım istediklerinde ‘Dayır gibi düzenbazdır.’diyerek halk onlara yardım etmez. İştehalkın arasında yardımseverliğin yok olmasına sensebep olursun, dedi Nabek. Dayır bu söz karşısındayelkenleri suya indirdi. Attan indi Nabek’e sarıldı,atı ona geri verdi. Nabek ile Dayır ömür boyu dostoldular. ■37eylül-ekim-kasım2012