D - Türkiye Diyanet Vakfı

ve festivaller esnasında büyük birgenişlik ve saygınlık kazanıyordu.Aşağı yukarı herkes bu etkinliklerekatılıyor, putlara tapınıyordu.Bunlar arasında dört kişi vardı kikenarda duruyor, putlara tapınmaetkinliklerine iştirak etmiyordu. Budört adam şu isimlerin sahipleriidi: Varaka b. Nevfel, Ubeydullah b.Cahş, Osman b. Huveyris, Zeyd b.Amr.Bunların kendi aralarında vediğer Mekkeliler ile yaptıkları konuşmave tartışmaların merkezini, ogünlerde Mekke şehir toplumunungeçirmekte olduğu çok ciddi ve ağırdini kriz oluşturuyordu. Onlar açıkçave hiç gizlemeden, MekkelilerinHz. İbrahim (a.s.)’in dininin aslınıbozduklarını ifade ediyorlardı veonların gözünde Mekke halkı, hiçbirmoral ve manevi değere sahipdeğildi. Onlara göre, babaları Hz.İbrahim (a.s.)’in Kabe’yi inşa etmesindenberi sahip oldukları bütündeğerleri Mekkeliler kaybetmişlerdi.Kureyşlilerin, şefkat ve merhametlerinielde etmek için putlarınasundukları bütün tapınma ve ayinlerininhepsi de boştu. Hiçbir anlamifade etmezdi. Zira, putlar görmezler,işitmezler, kimseye ne zarar, nede yarar verirlerdi. O halde Mekkelilereşunu söylemenin tam zamanıydı:“Ey Mekkeliler’ Kendiniziçin bir din arayınız. Allah’a yeminolsun ki, sizin insani hiçbir kıymethükmünüz, değeriniz yoktur!”Ancak Mekkeli Hanifler, Hz. İbrahim(a.s.) tarafından öğretilen vemiras bırakılan Hanifliği bulma hususundafarklı görüşlere sahip idiler.Onlar bu konuda bölünmüşlerdi.1. Ubeydullah b. Cahş: Cahş oğluUbeydullah, başlangıçta Hz.Muhammed (s.a.v.)’e bağlı birkişi olarak İslamı seçti. İlk Müslümanlarayapılan işkencelergelişmelerinyeterli, en güçlü dayanağıdır. Hz. İbrahim(a.s.) saf ve berrak iman kaynağıdır. O, bütün monoteistmüminlerin kardeşçe bağlandığı ve üzerinde buluştuğubir köprüdür. 8 37. Sure Saffaf ’ın 102-111. ayetlerindeHz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’i kurban etmesiyleilgili bilgiler yer almaktadır.Kur’an için veya Kur’an nokta-i nazarından baktığımızdayeni din İslam ile Hz. İbrahim (a.s.)’in diniarasında hiçbir fark yoktur. 9Aşikâr bir gerçektir ki Kur’an, Hz. İbrahim (a.s.)tarafından talim ve tebliğ edilen din ile İslam arasındatemelde hiçbir fark olmaksızın tam ve mükemmel biraynilikten bahsettiği zaman, ortaya koymak istenenşudur: Bu yeni din İslam, Yahudi ve Hıristiyan dinianlayışlarından tamamen farklıdır. Onların, yani Yahudive Hıristiyanların, Hz. Musa (a.s.)’nın ve Hz. İsa(a.s.)’nın getirdikleri asıl dinden sapmalar ve tahrifatlarınedeniyle İslamla ilgileri yoktur.Kısaca ve özetle Peygamberler babası Hz. İbrahim(a.s.), Allah’ın gerçek dinini takdim ve tebliğ etmiştirki bu da hakikatte İslamdır; şimdi de Kur’an’ın diniİslamdır.Kur’an’da Hz. İbrahim (a.s.)’in özel kişiliğini kısacabelirttikten sonra Mekkeli Haniflerin durumundanözetle bahsedebiliriz. Başka bir ifadeyle, Kur’anayetleri aracılığıyla Hz. İbrahim (a.s.)’in MekkeliHaniflerin varlığı ile yakından ilgili olduğu anlaşılır.Zira, Hz. İbrahim (a.s.) oğlu Hz. İsmail (a.s.) vasıtasıylaArapların atası oluyordu. Hz. İsmail (a.s.)’le ilgilihatıralar, kurucusu Hz. İbrahim (a.s.) olan din,daha sonra Mekke’de babasının yerine geçen Hz.İsmail (a.s.) ile ilgili bilgiler, kutsal şehirde tedavüldeidi. Bu tarih çok iyi biliniyor ve tanınıyor. Bunailave edilecek fazla bir söz bulunmuyor. Bu konudaBlachère şu beyanda bulunarak bir gerçeği açıkçaifade etmiştir: “İbrahim, Hanifliği dini metropolünekavuşturan kişidir. Mekke, onun evlatlarına, kendisindensonra bu dini, imanı neşretme ve öğretme ihtimamıve özenini sağlayan şehirdir.” 10 Diğer taraftanKur’an’da yüce Allah bu hususa açıklık getirir, bunuteyit ve tasdik eder. 114. MEKKELİ HANİFLERHaniflik üzerindeki kısa açıklamalardan sonra MekkeliHanifler hakkında, İbn Hişam’ın Sire’sinden İmamBuhari’nin Sahih’inde elde edilen bilgiler sunabiliriz.İbn Hişam, şu özet bilgiyi takdim etmektedir. 12 “Kureyşlilerinputlara tapınmaları, özellikle yıllık bayram< 44TÜRKİYE DİYANET VAKFI HABER BÜLTENİwww.diyanetvakfi.org.tr