tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Küresel Kriz Ortamýnda Tüketici Davranýþlarý
Öte yandan, iþ dünyasýnda yapýlan araþtýrmalar sonucunda ticari alanda temel kültürel
deðerlerde oluþan yeni boyutlarý bir baþka çalýþma beþ baþlýk altýnda toplamaktadýr
(Bevolo, 2008, s.25).
1. Gerçeklik ve deðer
2. Tasarým ve deneyim
3. Yenilik ve liderlik
4. Ýmaj oluþturma ve insanlarýn eriþebilirliði
5. Sürdürülebilirlik ve yalýnlýk
Gerçek deðerler üzerinden yararlar sunma, kandýrmaca ve aldatmacanýn yerini
almaktadýr. Tasarýmlar ve bunlarýn tüketicilerin deneyimleri ön planda tutacak,
tasarýmcýlarýn vizyonunu yansýtacak olmalarý önemli hale gelmektedir. Özgün avantajlar
saðlayan yenilikler ve bunu yönetecek deðiþen bir liderlik türü oluþuyor. Ýnsanlarýn
rahatlýkla ulaþabilecekleri yenilikler ve teknolojiler, deðerler sisteminin bu yönde
deðiþimini zorluyor. Yararlar daha geniþ kesimler için eriþilebilir olmakta ve daha fazla
insanýn yararlanmasý konusunda teknoloji geliþtirilmektedir.
Sürdürülebilirlik ve yalýnlýk deðerleri sadece çevre konusunda deðil, ayný zamanda
sosyal kapsam açýsýndan ve kiþisel iyilik hallerini de içeren bir anlam kazanmaktadýr. Bu
yönüyle; kapsayýcý, bütüncül ve insan odaklý bir yapý oluþmaktadýr. Açgözlü, doymak
bilmeyen, kibirli ve hesapsýz bir iþ dünyasýnýn yarattýðý küresel krizin öteki yüzünde
tüketicilerin benzer biçimde davrandýklarý yönündeki suçlamalarýn yarattýðý bir paradoks
içindedir tüketiciler. Krizin yaþam biçiminde etkisi konusunda endiþelerini açýk biçimde
gösteren tüketici, krize yönelik tutum ve davranýþlarýný, sadece iþletmeler, yöneticileri ve
siyasetçileri suçlamaya yöneltmemekte, ayný zamanda hükümet programlarýna da
eleþtiriler yönünde geliþtirmektedir. Bir tarafta, sorumsuzca yapýlan borçlanmalar ve
aþýrý, þiþirilmiþ sýnýrsýz bir iþtah ile hep daha fazlasý için yapýlan tüketimlerin tetiklediði
bir kriz, diðer tarafta ise þimdilerde yeterli tüketim yapmamaktan kaynaklanan bir
basiretsizliði ortadan kaldýrmak için yapýlan tüketim kampanyalarý ile vatanperverlik
çaðrýlarý. Karþýlýklý suçlamalar yerini birbirini anlamaya ve deðiþen yapýlarý görmeye ve
buna göre oluþacak uygulamalara býrakmalýdýr. Yenilikçilik, sürdürülebilirlik, verimlilik
ve tasarruf gibi konular yaþamýn merkezine yerleþmektedir. Sonuçta; tüketicinin
dünyasýnda daha kontrollü harcayan, aile bütçesinin yönetimine ve daha fazla tasarrufa
önem veren “Yeni Tüketici” kavramý ve tipi ortaya çýkýyor. Yeni tüketim anlayýþý ve yeni
tüketici kavramýnýn temelinde, açgözlülük, dikkatsiz ve hesapsýz tüketim ve savurganlýk
yerini akýl ve bilinç odaklý deðerlendirmelere yönelen bir tüketim yapýlanmasýna
býrakmasý yatmaktadýr. Harcama ve tasarruf davranýþlarýnda kýsa sürede büyük bir
deðiþim yaþanmasýndaki temel nedenlerin baþýnda, küresel krizin yarattýðý ekonomik ve
81