26.11.2012 Views

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Küresel Kriz Ortamýnda Tüketici Davranýþlarý<br />

Küresel Kriz Ortamýnda Tüketici Davranýþlarý<br />

Prof. Dr. Yavuz ODABAÞI<br />

Anadolu <strong>Üniversitesi</strong> Ýþletme Fakültesi<br />

yodabasi@anadolu.edu.tr<br />

Özet<br />

Yaþanan küresel nitelikteki krizin en önemli etkilerinden biri <strong>tüketici</strong> davranýþlarýnda ve<br />

beklentilerinde olmuþtur. Belirsizlik ve güven eksikliði <strong>tüketici</strong>leri olumsuz biçimde etkilemekte,<br />

<strong>tüketici</strong>ler bu durumu aþmak için yeni davranýþlar geliþtirmektedir. Bu durumun ve etkilerin<br />

incelenmesi, demografik özelliklerin yanýnda psikolojik etkilerin incelenmesini de gerekli<br />

kýlmaktadýr.<br />

Krizin yarattýðý en önemli psikolojik deðiþikliklerin baþýnda, belirsizlik ortamýnýn ve önünü<br />

görememenin yarattýðý güven eksikliði ve karamsarlýk gelmektedir. Bu durum <strong>tüketici</strong>nin daha<br />

çekingen ve tedirgin olmasýna sebep olmaktadýr. Krizle birlikte umutsuzluk ve mutsuzluk hakim<br />

duygular arasýnda yer almýþ durumdadýr. Tüketici psikolojisinde yaþanan deðiþim nedeniyle<br />

<strong>tüketici</strong>lerin tüketim tavrý ve alýþveriþ alýþkanlýklarýnda kalýcý deðiþiklikler gözükmektedir. Ýlk<br />

etapta gözlemlenen deðiþikliklerin baþýnda <strong>tüketici</strong>lerin içe kapanmasý ve tüketimden uzaklaþma<br />

eðiliminde olmalarý gelmektedir. Tüketiciler seçici talep geliþtirmekte, uygun fiyatlý ve rakiplerine<br />

göre daha fazla deðer yaratan markalara yönelmektedirler.<br />

Tüketicilerin deðiþen deðerleri içinde alçakgönüllülük, sadelik, doðallýk ve öze dönüþ önemli<br />

deðerler haline gelmiþtir. Bu anlamda adil ve etik ticaret, sürdürülebilir tüketim ve yeþil<br />

ekonomiler <strong>tüketici</strong>lerin gözünde önemli konular halini almýþtýr.<br />

Giriþ<br />

Dünya ülkeleri, 1929 ekonomik krizinden bu yana yaþanan en büyük krizden çýkmaya<br />

yönelik önlemler alýp, adýmlar atmaya baþlarken, dünya genelindeki <strong>tüketici</strong>ler de krizin<br />

etkilerine karþý kendi yöntemleriyle tüketim eðilimlerini ve yapýlarýný deðiþtirerek<br />

sorunlarýný gidermeye çalýþýyor.<br />

Yaþanan krizin sonucunda iþ dünyasý belirli iþ stratejilerini ve iþ yapma modellerini<br />

deðiþtiriyor, bilinen ve tekrarlanan geleneksel uygulamalardan vazgeçiyor. Genel<br />

anlamda tüm iþletme dünyasýnda, yapýsal bir deðiþimi tetikleyen geliþmeler yaþanýyor<br />

günümüzde. Benzer biçimde, <strong>tüketici</strong>lerin tüketim dünyasýndaki davranýþ biçimleri de<br />

önemli ve kalýcý deðiþikliklere uðruyor. Bu durum her krizin ardýndan yaþanan bir<br />

davranýþ deðiþikliði olmanýn ötesinde, kalýcý ve uzun süreli bir yeniden yapýlanma olarak<br />

düþünülebilir. Eskiden yaþandýðý gibi, krizin etkileri azalmaya baþlayýp ortadan<br />

67

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!