tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

56 Tüketici Yazýlarý II
Bu organizasyonlardan baþlýcalarýnýn ad ve elektronik bilgi adresleri þunlardýr:
• Etik Çalýþma Derneði (Fair Labor Association - FLA), http://www.fairlabor.org/,
• Etik Giyim Vakfý (Fair Wear Foundation - FWF), http ://www.fairwear.nl/,
• Uluslararasý Adil Ticaret Etiketleme Organizasyonu (Fairtrade Labelling
Organizations International - FLO), http://www.fairtrade.net
• Uluslararasý Adil Ticaret Örgütü (International Fair Trade Association - IFAT),
http//www.ifad.org
• Sosyal Sorumluluk Enternasyonali (Social Accountability International - SAI),
http://www.sa-ntl.org/.
Adil Ticaret
Tan’a göre bu süreç, sivil organizasyonlarýn önderliðinde, uluslararasý pazar koþullarýnýn
saf dýþý býraktýðý küçük üreticileri koruma perspektifinden hareketle gerçekleþiyor.
Müdahale süreci de esasen; üretim kapasitesi, ücretlendirme ve pazara girme olanaklarý
olarak þekilleniyor. Alternatif Ticaret Örgütleri olarak da isimlendirilen bu yapý ile
üreticiye pazarýn fiyat endekslerinin dýþýnda, her koþulda ve düzenli olarak (özellikle
büyük þirketlerin dönemsel fiyat manipülasyonlarýndan kaynaklý) ödediði asgari ücretin
yanýndan, fiyatlarýn arttýðý durumlarda da ek prim veriyor.
Bu primin nasýl kullanýlacaðý ise, kooperatif veya örgütlerce, içinde yaþadýklarý üretim
koþullarýný iyileþtirmek ve sorunlarýn çözümü için nasýl hareket edileceði beraberce
kararlaþtýrýlýyor. Kaynak kimi zaman ürün sevkiyatý için kamyon alýnmasý, kimi zaman
kadýnlara kreþ ve eðitim imkaný saðlanmasý için bina yapýlmasý, kim zaman da ‘organik
tarým’a geçmek için merkez kurularak, uzman getirilmesi biçiminde olabiliyor. Ayrýca,
üreticiye (özellikle tarýmda yapýlan sözleþmeye dayanarak) öncelikli ihtiyacý karþýlamak
için ödeme tutarýnýn %60’ý ön ödeme olarak veriliyor (Tan, 2006:82-89).
Adil ticaret konusunda etkinlik gösteren NGO’larýn çalýþmalarý da gözönüne
alýndýðýnda; adil ticaret ilkeleri Tan’ýn da toplulaþtýrarak özetlediði gibi þöyle sýralanabilir:
Adil Ticaretin Ýlkeleri
• Ticaret iliþkisi içinde bulunanlar arasýnda eþit, þeffaf ve sorumluluða dayalý iliþki,
• Üreticilerin mevcut pazarlara eriþim hakkýnýn devamlýlýðýný saðlarken, yeni pazarlara
da ulaþma imkanlarý kazandýracak kapasitenin geliþtirilmesi,
• Eþit, acil ve düzenli ödeme garantisi,
• Kadýnlarýn üretim sürecindeki yerinin önemle dikkate alýnarak, kadýnlarýn sürece
daha aktif katýlýmý için destekleme,
• Çocuklar eðer çalýþma hayatýnýn içinde ise (yerel adetleri de dikkate alarak) onlarýn