tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

40 Tüketici Yazýlarý II
BÝT kullanýmý tüketicisine yönelik olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý’nýn destekleri ve
sivil toplum kuruluþlarýnýn baskýlarý ile tüketiciyi korumaya yönelik son yýllarda birtakým
düzenlemelerin yapýldýðýný görmekteyiz. Bunlar; 4077 Sayýlý Tüketici’nin Korunmasý
Hakkýnda Kanun, 765 sayýlý Türk Ceza Kanununun ilgili maddeleri(Md. 363, Md. 394,
Md. 395, Md. 396, Md. 397, Md. 398, Md. 401, Md. 402), yönetmelikler, Tüketicinin
Korunmasý Hakkýnda Kanun’un 22. Maddesinde ve bu konuda çýkarýlan yönetmelik 23
ile düzenlenen Tüketici Sorunlarý Hakem Heyerleri ve son olarak 2003 yýlýnda
düzenlemeye giren ve 2007 senesinde güncellenen Mesafeli Sözleþmeler Yönetmeliði.
Bunun yanýnda Hacettepe Üniversitesi’nin destekte bulunduðu TÜPADEM ve tüketici
hakem heyetleri oluþturulmuþtur. Ancak tüketicinin kendi hak ve hukuku ile ilgili
bilgilendirilmesi konusunda yol katedilememiþtir. Tüketici ve Çevre Eðitim Vakfý
(TÜKÇEV), Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý ile Hacettepe Üniversitesi Tüketici-Pazar-
Araþtýrma-Danýþma-Test ve Eðitim Merkezi (TÜPADEM) iþbirliðiyle gerçekleþtirilen,
''Tüketicinin Korunmasý ve Tüketici Haklarýna Ýliþkin Bilinç Düzeyi Araþtýrmasý''nýn
sonuçlarý, Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý’nda 2008’de düzenlenen toplantýda açýklanmýþtýr.
Buna göre, tüketicilerin yüzde 77'sinin hakem heyetlerini hiç duymadýðýný, yaklaþýk 3'te
1'inin de yasal haklarýndan haberdar olmadýðýný ortaya koyduðu sonucuna varýlmýþtýr.
Tüketicinin Korunmasý Hakkýndaki Kanunun, tüketicilerin yüzde 45'i tarafýndan
bilindiðini ve tüketicilerin yüzde 58'inin, haklarýnýn korunduðunu düþünmektedir 24.
Kamu yönetiminin amacý, kamuya yararlý olmaktýr (Gözübüyük 2006: 8). Kamu
yönetimi, bireysel çýkarla toplumsal çýkar arasýnda bir çatýþma olduðunda toplumsal
yarara öncelik verecektir. Bunun yanýnda pazar ekonomisinin amacýna uygun olarak
iþlemesinde tüketicinin rolü düþünüldüðünde, tüketicinin bilgilendirilmesi, ekonominin
iþleyiþi açýsýndan da önem kazanmaktadýr.
Kamu düzeninin saðlanmasý ve kamu yararýnýn gerçekleþtirilmesi kamu yönetiminin
birincil ilkesidir. Tüketicinin korunmasý da bu anlamda bu ilkenin gerçekleþtirilmesinde
önemli bir iþlev yerine getirmektedir. Gerçekten, geniþ bir çerçeveden bakýldýðýnda,
tüketicinin korunmasý ile kamu düzeninin saðlanmasý ve kamu yararýnýn korunmasý
konularýnda önemli bir adým atýlmýþ olacaðý gözlemlenmektedir (Zevkliler ve Aydoðdu,
2004: 39). Bilgi ve iletiþim teknolojileri kullanan e-tüketicilerin korunmasý da kuþkusuz
kamu yararýnýn korunmasý açýsýndan önemlidir. Özel ve kamusal alanda BÝT ürünleri
tüketiminin artmasý ve yaygýnlaþmasý bu ürünlerin kullanýcýlarý ile ilgili yeni sorun
alanlarý doðurmaktadýr. Özellikle birey-yönetim iliþkisinde bir araç olarak BÝT kullanýmý
23 01.08.2003 tarih ve 25186 sayýlý Resmi Gazete’de yayýmlanan Tüketici Sorunlarý Hakem Heyetleri Yönetmeliði.
24 http://www.sanayi.gov.tr/webedit/gozlem.aspx?sayfaNo=4366, 05.07.2009.