26.11.2012 Views

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

368 Tüketici Yazýlarý II<br />

2.1.2. Ekonomi Politikasýndaki Deðiþim<br />

Ýþyerinde tüketim kooperatifi kurulmasýna iliþkin yeni düzenleme, ekonomide dýþa<br />

açýlýmýn Türkiye’de iþ iliþkilerine yansýmasýnýn bir sonucudur. Dýþa açýlýmýn baþlangýç<br />

noktasýný, Türkiye’de 24 Ocak 1980 kararlarý ile ihracata dayalý ekonomik büyüme<br />

modelinin benimsenmesi oluþturmaktadýr. Küreselleþme ise firma açýsýndan rekabet<br />

gücünün, ulusal ve uluslararasý pazarlarda ön plana çýkmasýna neden olmuþtur. Her iki<br />

etken, Türkiye’nin ekonomi politikasý üzerinde belirleyici olmuþtur. Bu iki etken yanýnda<br />

Avrupa Birliðine uyum süreci de, Türkiye’de iþ gücü piyasasýnýn esnekleþtirilmesinin<br />

nedenleri arasýnda yer almaktadýr. Yeni Ýþ Kanunu içinde iþyeri tüketim kooperatiflerine<br />

iliþkin düzenlemenin de, ekonomi politikasýnda benimsenen yeni yaklaþým içinde<br />

yorumlanmasý gerekmektedir. Diðer taraftan yeni düzenleme, kurumsal sosyal<br />

sorumluluk anlayýþýna da ters düþen bir yaklaþýmdýr. Kurumsal sosyal sorumluluk<br />

kavramý üzerinde tam bir anlaþma olmamakla birlikte, iþletmenin faaliyetlerinde<br />

belirleyici yeni aktörlerin ortaya çýktýðý ve yeni iþyeri uygulamalarýnýn kullanýldýðý bir<br />

alan olarak tanýmlanmaktadýr (Öcal, 2007:8). Sosyal sorumlulukta ihtiyarilik, temel<br />

özellik olmakla birlikte; iktisadi karar birimi olarak iþletmenin amacýnýn karýný<br />

maksimize etmek olmasý, kurumsal sorumluluk ilkesinden uzaklaþýlmasýna neden<br />

olmaktadýr. Bu açýdan da, iþveren tarafýndan iþyeri tüketim kooperatifçiliðinin<br />

desteklenmesinin iþletmenin kurumsal sosyal sorumluluðu ilkesi içinde deðerlendirmesi<br />

gerekmektedir.<br />

Genel bir yaklaþým olarak Türkiye’de iþçiyi korumak amacýyla iþverene getirilen<br />

yükümlülüklerin, iþyerinde istihdam edilen iþçi sayýsýna baðlandýðý görülmektedir. Ayný<br />

yaklaþým, iþyeri tüketim kooperatifçiliðinin düzenlenmesinde de benimsenmiþtir. Ýþyeri<br />

tüketim kooperatifi için iþverenin uygun görüþü ile yer tahsisi, 150 ve daha fazla iþçinin<br />

istihdam edildiði iþyerleri için geçerlidir. Ýþveren açýsýndan her zaman iþçi sayýsýný sýnýrlý<br />

tutarak, istihdama baðlý yasal yükümlülüklerden kurtulmak mümkün bulunmaktadýr.<br />

Ýþyerindeki iþçi sayýsýnýn iþveren tarafýndan 149 iþçi ile sýnýrlandýrýlmasý halinde iþyeri<br />

madde kapsamý dýþýnda kalabilecektir.<br />

Türkiye’de toplam iþletme sayýsý 2007 yýlý itibariyle 1.116.638 dýr ve 150 ve daha fazla<br />

iþçinin istihdam edildiði iþyerleri, toplam iþyerlerinin %0.52’sini oluþtururken; bu<br />

büyüklükteki iþyerlerinde istihdam edilen iþçiler toplam iþçilerin %23.88’sini<br />

oluþturmaktadýr (SGK,2007). Ýþyerinde 149 ve daha az sayýda iþçinin istihdam edildiði<br />

iþletmeler, toplam iþyerlerinin %99.5’ine yakýn bir paya sahiptirler. Bu ölçekteki<br />

iþyerlerinde iþyeri tüketim kooperatifi kurulabileceðine iliþkin ise hiç bir düzenleme<br />

bulunmamaktadýr. Konunun taraflar arasýnda toplu pazarlýk aþamasýnda ele alýnmasý<br />

mümkün bulunmaktadýr. Diðer bir deðiþle, iþyerinde 149 ve daha az sayýda iþçi istihdam

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!