tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

More documents

Recommendations

Info

Türkiye’de Ýþyerinde Kantin için Ýþverenin Rýzasýna Býrakýlmasýnýn Tüketici Haklarý Açýsýndan Ýrdelenmesi Türkiye’de Ýþyerinde Kantin için Ýþverenin Rýzasýna Býrakýlmasýnýn Tüketici Haklarý Açýsýndan Ýrdelenmesi Doç. Dr. Ýnci Kayhan KUZGUN Hacettepe Üniversitesi Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi Ýktisat Bölümü e-mail:kuzgun@hacettepe.edu.tr Özet Ýþ Kanunu, iþçileri korumayý amaçlamaktadýr. 4857 sayýlý Ýþ Kanununda yer alan iþyerinde tüketim kooperatifinin kurulmasýna iliþkin düzenleme, iþçilerin korunmasýný amaçlamaktadýr. Diðer taraftan, iþçiler tüketici grup içinde yer almaktadýr Ýþçilerin tüketici olarak korunmasýnda sendika-kooperatif iliþkisine dayalý iþyeri tüketim kooperatifleri, önem taþýmaktadýr. Ýþyeri tüketim kooperatifleri, bir sosyal politika aracý olarak çalýþma mevzuatý içinde düzenlenmiþ bulunmaktadýr. Bununla birlikte, Türkiye’nin ekonomi politikasýndaki deðiþim, küreselleþme ve sosyo-ekonomik koþullar iþçilerin korunmasýna dönük politikalarda geri adým atýlmasýna neden olmaktadýr. Bunun son örneklerinden birisi de, 4857 sayýlý Ýþ Kanunu içinde iþyerinde tüketim kooperatifi kurulmasýnýn düzenleniþ biçimidir. Bu çalýþma, 4857 sayýlý Ýþ Kanunun 115. maddesi ile iþyerinde tüketim kooperatifi açýlmasýna iliþkin olarak getirilen düzenlemenin tüketici haklarý açýsýndan irdelenmesini amaçlamaktadýr. Çalýþma aþaðýdaki gibi düzenlenmiþtir. Tüketim kooperatiflerine iliþkin açýklamayý, iþyerinde tüketim kooperatiflerinin açýlmasýný belirleyen etkenler ve yeni düzenlenmemenin tüketici haklarý açýsýndan yorumlanmasý takip etmektedir. Son bölümde, yorumlara yer verilmiþtir. Anahtar kelimeler: Türkiye, iþyeri tüketim kooperatifi, sendika, iþçi, sosyo-ekonomik koþullar, ekonomi politikasý. 1.Giriþ Ekonomik faaliyetlerin önemli bir bölümünü oluþturan tüketim faaliyeti, insanýn zaruri ve sosyal ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý amacýyla gerçekleþtirilen mal ve hizmet üretmeye dönük ekonomik faaliyetlerinin son amacýdýr. Diðer taraftan, kiþinin yaþam kalitesinin belirlenmesinde tüketim ihtiyacýnýn hangi düzeyde ve kalitede karþýlandýðý önemlidir. Bu nedenle, insanlarýn ihtiyaçlarýný daha üst düzeyde karþýlayacak tüketim seviyesine ulaþýlmasýný saðlayacak koruyucu sosyal politika tedbirlerin alýnmasý, yeterli, ucuz ve kaliteli tüketim olanaklarýnýn saðlanmasý üzerinde durulmaktadýr. Tüketim ihtiyacýnýn en kaliteli ve en düþük maliyetle karþýlanmasýnýn kiþi için önemi, tüketicinin korunmasý kavramýnýn ve yaklaþýmýnýn ortaya çýkmasýna neden olmuþtur. Tüketicinin korunmasý, bütün gelir düzeyindeki tüketiciler için önemli olmakla birlikte; alt gelir grubundaki tüketiciler için daha büyük önem taþýmaktadýr. Bunun nedeni, dar ve sabit gelirli 363
364 Tüketici Yazýlarý II gruplarýn kýt kaynak olan gelirlerinin tamamýný tüketim harcamalarý için ayýrmak zorunda olmalarýndan kaynaklanmaktadýr. Tüketici olarak korunmak herkesin hakký olmakla birlikte; alt gelir gruplarýnýn tüketim eðilimlerinin yüksek oluþu, bu gruba giren tüketicilerin korunmasýný daha öncelikli konuma getirmiþ bulunmaktadýr. Dar ve sabit gelir grubu içinde, iþ akdine dayanarak istihdam edilen iþçiler de yer almaktadýr. Ýþçilerin tüketici olarak korunmasýnda sendika-kooperatif iliþkisi büyük önem taþýmakta ve iþyerinde sendika-kooperatif iliþkisine dayalý tüketim kooperatiflerinin kurulmasýnýn benimsendiði görülmektedir. Bu, tarihsel süreç içinde sendikacýlýðýn ve kooperatifçiliðin eþ zamanlý geliþme gösteren ve birbirini tamamlayan örgütlenmeler olmalarýndan kaynaklanmaktadýr. Her ikisinin de iþçilerin sosyo-ekonomik menfaatlerinin korumaya ve gerçekleþtirmeye yönelik olmasý, ortak hareket noktalarýný oluþturmaktadýr. Sendikal hareket, iþçinin sosyal ve ekonomik haklarýný savunurken; kooperatiflerin varlýk nedeni, iþçi, küçük üretici ve dar gelirlilerin sosyal ve ekonomik haklarýný savunmaktýr. Diðer taraftan, kooperatifçilik ve sendikacýlýðýn üyeleri arasýnda karþýlýklý dayanýþma, bilinçlenme ve yardýmlaþma esasýna dayanmasý da diðer bir ortak noktayý oluþturmaktadýr. Bu ortak noktalar, kooperatifçilikle sendikacýlýðý birbirine yaklaþtýrmaktadýr. Bu açýdan sendikacýlýk ve kooperatifçilik birbirini tamamlayan örgütlenme biçimleri olmaktadýr. Bu yaklaþýmla, sendikalarýn bulunabilecekleri sosyal ve ekonomik faaliyetler arasýnda üyeleri için kooperatif kurulmasýna yardým etmek ve kurulacak kooperatiflere finansal destek saðlamak da yer almaktadýr. Sendika-kooperatif iliþkisinin bir gerçek olarak Türkiye’de de benimsendiði görülmektedir. Nitekim, Türkiye’de ilk kurulan iþçi sendikalarý konfederasyonu olan Türk-Ýþ’in 24 ilkesinden birisi, kooperatifçilikle ilgilidir. Söz konusu ilkede “Üretici, köylü ve çiftçinin kooperatifleþmeleri, bu kooperatiflere devletin müdahalesinin veya aracý ve tefecilerin sýzmasýnýn önleyici tedbirlerin alýnmasý, ayrýca üretici kooperatiflere sýnai tesisiler kurma imkanýnýn saðlanmasý konularýnda Türk-Ýþ, yetkilileri zamanýnda uyaracak ve gerekli çalýþmalarý yapacaktýr” denilmektedir.” (Vargý, 2000:3). Tüketicinin korunmasýna yönelik örgütlenmelerde de sendika-kooperatif iliþkisi esas alýnmaktadýr. Nitekim, sendikalar ile kooperatifler arasýnda iþbirliðinin saðlanmasý gereklilik olarak kabul edilmekte (Niksarlý, 2006:1) ve bu iþ mevzuatý dýþýndaki yasal düzenlemelere de yansýmaktadýr. Bu baðlamda, Türkiye’de iþçi sendikalarý, Tüketicinin Korunmasý Hakkýnda Kanun kapsamýnda kurulan ve ayný kanun gereðince 1996 yýlýndan itibaren senede bir kez toplanmasý zorunlu olan Tüketici Konseyine üye olarak katýlmaktadýrlar (Tüketici, 2009:1).
Page 2 and 3:
Hacettepe Üniversitesi Tüketici -
Page 4 and 5:
Ýçindekiler Önsöz Prof. Dr. Mü
Page 6:
Önsöz Tüketici ile ilgili farkl
Page 10 and 11:
Özet Türkiye’de ve AB Ülkeleri
Page 12 and 13:
Türkiye’de ve AB Ülkelerinde T
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
AB Ülkelerinde Tüketici Eðitimi
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Bilgi Toplumu ve Kamu Yönetimi Ba
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
21 www.ntvmsnbc.com 22 http://www.s
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Preston, P. (2003). “European Uni
Page 48 and 49:
Ekonominin Yükselen Deðerleri; Et
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Pehlivan, A.Ý. (2001). Yönetsel M
Page 68 and 69:
Küresel Kriz Ortamýnda Tüketici
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Yöndeþ Teknolojiler: Bireyle, Ýh
Page 88 and 89:
Yöndeþ Teknolojiler: Bireyler, Ý
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Yeni Teknolojiler ve Tüketici Etki
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Kaynak:TUENA Türkiye Ulusal Enform
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Sürdürülebilir Kalkýnma Açýs
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Çevre Kadýn Dernekleri Federasyon
Page 136 and 137:
Tüketici Eðitimi Perspektifinde R
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Özet Medya, Reklam ve Tüketim: Ç
Page 156 and 157:
Medya, Reklam ve Tüketim: Çocukla
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Ýsteðin kaynaðý •TV •Dergi
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Buijzen, M., Valkenburg, P.M. (2000
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Ward, S., Wackman, D. (1971). “Fa
Page 180 and 181:
Görme Engelli Tüketiciler: Satýn
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Dr.
Page 190 and 191:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim sö
Page 192 and 193:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim ya
Page 194 and 195:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Anc
Page 196 and 197:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim þe
Page 198 and 199:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim tal
Page 200 and 201:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Bay
Page 202 and 203:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Lev
Page 204 and 205:
Tüketici Haklarý ve Halk Saðlý
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Saðlýk Hizmetlerinde Tüketici Ya
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Ýlaç Tüketicisinin Belirlenmesi
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Tüketicilerin Bilgi Kaynaðý Olar
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Tablo 2. Tüketicilerin Ambalajlý
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
*P
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Ambalaj Tasarýmýnda Görsel Bir U
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Tüketici Bilgilendirme Aracý Olar
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Pazarlama Dünyasý Dergisi, 2, 12-
Page 306 and 307:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Uz
Page 308 and 309:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar ko
Page 310 and 311:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Ü
Page 312 and 313:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar T
Page 314 and 315: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar L
Page 316 and 317: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar ps
Page 318 and 319: 11-American Express (kredi kartý)
Page 320 and 321: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar de
Page 322 and 323: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar fa
Page 324 and 325: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar 6.
Page 326 and 327: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar g
Page 328 and 329: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar El
Page 330 and 331: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar þ
Page 332 and 333: Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Bo
Page 334 and 335: Oskay, Ü. (1987). “Thorstein Veb
Page 336 and 337: Bir Tutundurma Faaliyeti Olarak Hal
Page 354 and 355: Tüketiciler Açýsýndan Serbest Z
Page 366 and 367: Türkiye’de Ýþyerinde Kantin i
Page 376 and 377: • Türkiye’nin sosyal ve ekonom
show all

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?