tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Tüketiciler Açýsýndan Serbest Zaman Faaliyetleri ve Alýþveriþ Merkezleri
fiyat kombinasyonundaki ürünler arasýnda tercih yapabileceklerini öðrendiklerinde, hem
alýþveriþlerinde daha seçici olmakta hem de paralarýnýn karþýlýðýný daha iyi bir deðer
paketi ile alabileceklerinin bilincine varmaktadýrlar(Altunýþýk ve Mert,2009:8-9).
• Alýþveriþ merkezleri sayesinde, sinema, konser, imza günü, konferans gibi etkinlikler ve
bowling, buz pateni gibi sportif faaliyetler ile alýþveriþ tüketiciler için daha zevkli ve
eðlenceli bir hale gelmektedir. Tüketim, sadece ürün ve hizmetlerin satýn alýnmasý
olmaktan çýkýp sosyal yaþantýnýn bir parçasý haline getirilmektedir (Altunýþýk ve
Mert,2009:9; Ekinci vd., 1999).
• Bu yeni yaþam pratiðinin içinde Shields’in de (1992) belirttiði üzere alýþveriþ
merkezinin kapýsýndan girdikten sonra, mesleði, toplumsal statüsü, eðitimi vs. her ne
olursa olsun herkes bu çatýnýn altýnda birbirine eþittir. Herkesi, girilen bütün
maðazalarda, satýþ görevlileri, ayný standart sözcükler ve standart mimiklerle
karþýlamaktadýr.
• Temiz mekanlarda, iklim koþullarýndan etkilenmeden, güvenli, tüketici haklarýný
gözeten kurallar içinde alýþveriþ olanaðý sunarak, alýþveriþi zaman kaybý olmaktan
çýkartmaktadýr (Ekinci vd., 1999).
• Þehir merkezinden þehir civarýna kayan yaþamla beraber bu yörelerde kurulan alýþveriþ
merkezleri, bölgede ikamet edenlerin þehir merkezine olan baðýmlýlýklarýný büyük ölçüde
azaltmaktadýr (Demirci,2000:1).
• Alýþveriþ merkezlerinin iç mekan tasarýmýnda, yansýtýcý yüzeyler ve yapay aydýnlatma
teknikleri kullanýlarak zamanýn baþka yerlere oranla daha az önemli olduðu, rüya benzeri
dünyalar yaratýlmaktadýr. Böylece insanlara yýlýn her günü ve her saatinde alýþveriþ
olanaðý saðlanmaktadýr (Süer ve Sayar, 2002:39).
Alýþveriþ merkezlerinin tüketiciler açýsýndan olumlu kabul edilen bu etkilerinin yaný
sýra bazý olumsuz etkilerinden de söz edilebilir. Alýþveriþ merkezlerinin tüketici
davranýþlarý üzerindeki olumsuz etkilerinin baþýnda tüketicileri plansýz ve bilinçsiz bir
satýn alma davranýþýna yöneltmesi sayýlabilir. Alýþveriþ merkezlerinin cazibesine kapýlan
bazý tüketiciler, perakendecilerce yürütülmekte olan promosyon faaliyetlerinden
etkilenerek kontrolleri dýþýnda alýþveriþ yapabilmektedirler. Bu tür bir davranýþýn ana
nedeni olarak, maðaza içi promosyonlar ve her bütçeye uygun ürünün bulunabilmesi
gerekçe gösterilmektedir (Altunýþýk ve Mert,2009:3-4,8). Günümüz alýþveriþ merkezleri,
ziyaretçilerini “gelin, iþinizi en kýsa zamanda zevkle yapýn, ihtiyaçlarýnýzý karþýlayýn ve
357