26.11.2012 Views

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tüketiciler Açýsýndan Serbest Zaman Faaliyetleri ve Alýþveriþ Merkezleri<br />

Tüketiciler Açýsýndan Serbest Zaman Faaliyetleri ve<br />

Alýþveriþ Merkezleri<br />

Dr. Seher CESUR-KILIÇASLAN<br />

seherck@gmail.com<br />

Özet<br />

Tüketim modern anlamýyla sadece birtakým ihtiyaç ve arzularýn karþýlanmasýna<br />

dayanmamaktadýr. Tüketim ayný zamanda eðlence kavramý ile birleþtirilmektedir. Baþka bir<br />

ifadeyle, tüketimin kendisi, insanlarýn serbest zamanlarýný deðerlendirdikleri bir eðlenceye<br />

dönüþmüþtür. Tüketim araçlarýndan alýþveriþ merkezlerinin bu dönüþümdeki rolü büyüktür. Bu<br />

tür mekânlar sadece ihtiyaçlarýn karþýlandýðý yerler olmakla kalmaz, ayný zamanda bir dizi<br />

eðlence olanaðý da sunar. Dolayýsýyla, büyük alýþveriþ merkezlerinde sadece ürünlerin ve<br />

hizmetlerin deðil, ayný zamanda sinema, yemek, çeþitli oyunlar gibi eðlence olanaklarýnýn da<br />

tüketilmesi saðlanmaktadýr. Böylelikle gerçek tüketimle serbest zamaný deðerlendirme aracý olan<br />

eðlence tüketimi birbirine karýþmaktadýr. Bu alýþveriþ merkezlerinin cazibesine kapýlan bazý<br />

<strong>tüketici</strong>ler, perakendecilerce yürütülmekte olan promosyon faaliyetlerinden kontrolsüzce<br />

etkilenebilmekte ve ihtiyaçlarý dýþýnda alýþveriþ yapabilmektedirler. Açýk biçimde <strong>tüketici</strong><br />

davranýþlarý ve tüketim kalýplarý bu alýþveriþ merkezlerince etkilenmektedir. Alýþveriþ<br />

merkezlerinin <strong>tüketici</strong> davranýþlarý üzerindeki etkilerini, en genel biçimde, olumlu ve olumsuz<br />

etkiler olarak, iki baþlýk altýnda incelemek mümkündür. Tüketicilerin özellikle serbest zamanlarýný<br />

deðerlendirirken alýþveriþ merkezlerinin cazibesine kapýlmadan gelirlerinin çeþitli istek ve<br />

ihtiyaçlarý karþýlayacak þekilde kullanýlmasý için satýn alma ile ilgili olarak bazý kurallara uymalarý<br />

gerekmektedir. Özellikle son yýllarda sayýlarýnýn artmasý ve hitap ettiði <strong>tüketici</strong> kitlesinin<br />

çeþitlenmesi nedeniyle hayatýmýza çokça giren bu alýþveriþ merkezlerinden rasyonel olarak<br />

faydalanabilmek, <strong>tüketici</strong>lerin konu ile ilgili bilinçlendirilmeleri ile mümkün olacaktýr.<br />

Anahtar Kelimeler: Alýþveriþ Merkezleri, Serbest Zaman, Serbest Zaman Faaliyetleri, Tüketim, Tüketici<br />

Tüketimin Yeni Boyutlarý<br />

Modern toplumlarda tüketim, geçmiþteki insan ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasýna yönelik<br />

tanýmlarýnýn dýþýnda, sosyal statü ve kimlikleri belirleyen bir etkinlik alaný olarak ifade<br />

edilmektedir. Bu anlamda tüketim; “Ýnsanlarýn kendi kimliklerini gösterme, sosyal<br />

gruplara katýlmayý gösterme, kaynaklarý biriktirme, sosyal farklýlýklarýný sergileme, sosyal<br />

etkinliklere katýlma ve daha bunlar gibi pek çok iþleve sahip bir dizi uygulamayý<br />

kapsamaktadýr” (Warde, 1991:304). Þehirleþme ve sanayileþmenin getirdiði toplumsal<br />

deðiþimler, tüketim kalýplarýnda ve alýþkanlýklarýnda deðiþimlere neden olmuþtur. Bu<br />

deðiþimler, özellikle de son 20-30 yýl içinde, iletiþim teknolojilerinde yaþanan geliþmelerle<br />

ulusal sýnýrlarý aþarak küresel bir boyut kazanmaya baþlamýþtýr (Altunýþýk ve<br />

353

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!