tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Tüketici Bilgilendirme Aracý Olarak Gýda Ambalajlarý
(Europan Community) kodunun belirtilmesi ile ilgili maddeler yer almaktadýr. Bu
þekilde ambalajda bulunan etikete çeþitli fonksiyonlar kazandýrýlmýþtýr. Bunlar:
Ürünü tanýtmasý: Etiket bilgileri ile tüketicinin ürünü tanýmasý, ayýrt etmesi saðlanýr.
Derecelemeye yardýmcý olmasý: Ürünlerin derecelenmesi ve bunun etikette yer alarak
tüketicinin ürünün derecesini görmesi saðlanýr.
Ürün ve üretici hakkýnda bilgi vermesi: Tüketici için ürünün adý, içeriði, katký
maddeleri, üretici firmanýn kimliði, üretim-son kullaným tarihleri, kullaným þekli, geri
dönüþümlü olup olmadýðý gibi bilgiler çok þey ifade etmektedir (Albayrak, 2000).
Çevreyi korumaya yönelik olarak iþaretlemeye olanak saðlamasý: Çevre koruma
hareketindeki artan ivme ile kullanýlan ambalajlarýn geri dönüþümünü ve toplanmasýný
saðlamak amacýyla etiketlemede önemli iþaretler kullanýlmaya baþlanmýþtýr. Ekolojik
dengeyi bozmayan ambalajlarý ayýrt edebilmede ekolojik etiket olan yeþil nokta (Der
Grune Punkt) uygulamalarý, dünyada geliþen çevre akýmlarý sonucu 1990 yýlýnda
Almanya’da baþlamýþtýr. Türkiye’de de ÇEVKO bu tür çalýþmalar yapmaktadýr. Ayrýca
ambalajýn doðada kalýcý hiçbir madde içermediðini ve geri dönüþünün mümkün
olduðunu ifade eden “Resy Damgasý” (yeniden devreye sokulma, deðerlendirmerecycling)
zorunluluðu da getirilmiþtir (Tek, 1999; Albayrak, 2000).
Tüketicinin korunmasýný saðlamasý: Ürünle ilgili herhangi bir soruna karþý tüketici
danýþma hatlarýnýn etiketlerde yazýlmasýna ve tanýtýcý-açýklayýcý bilgilerle tüketicinin
aydýnlatýlmasýna olanak verir.
Tüketicinin aldatýlmasýnýn önlenmesi: Verilen bilgiler ile ürün ve üretici sorumluluðu
ortaya konularak tüketicinin korunmasý saðlanýr (Albayrak, 2000). Gýda etiketlerine
kazandýrýlan bu fonksiyonlar, evrensel tüketici haklarýndan tüketicilerin saðlýk ve
güvenliklerinin korunmasý hakký ile bilgi edinme hakký açýsýndan da büyük önem
taþýmaktadýr. Nitekim bilgi edinme hakký gereðince tüketicilerin satýn aldýklarý gýdanýn
özellikleri, riskleri, tehlikeleri hakkýnda tam ve eksiksiz olarak bilgilenme haklarý vardýr.
Satýn aldýklarý gýdalar konusunda eksiksiz ve doðru olarak bilgilendirilen tüketiciler,
saðlýklý ve güvenli gýdaya ulaþma hakkýna sahip olurlar.
4822 sayýlý kanunla deðiþik 4077 sayýlý tüketicinin korunmasý hakkýnda kanun ve
bu kanun kapsamýnda çýkarýlan “Etiket, Tarife ve Fiyat Listeleri Yönetmeliði’nin
(13.06.2003 tarihli ve 25137 sayýlý Resmi Gazete) 5. maddesi de, gýda ürünlerinde
299