tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Ambalaj Tasarýmýnda Görsel Bir Unsur Olarak Rengin, Tüketici Algýsý Üzerindeki Rolü
1- Tüketici ile iletiþim kurmakta, dikkat çekmekte ve farklýlýk yaratmaktadýr.
2- Kiþisel satýþýn yerine iþlev görür ve bu haliyle “sessiz bir satýþ elemanýdýr”.
Ürünün raftaki görünürlüðünü arttýrmakta ve kendini sattýrmasýna olanak
saðlamaktadýr.
3- Yeni kullanýcýlarý özgün þekil ve büyüklüðü ile cezbetmektedir.
4- Satýn alma sonrasýnda kullanma yararý saðlamaktadýr.
5- Yaratýcýlýðý yansýtarak imaj geliþtirmeye yardýmcý olmaktadýr.
“Ambalaj tasarýmcýsýnýn amacý, reklâm ya da diðer tanýtým iþlerinde çalýþan
meslektaþlarýndan farklý deðildir: Müþterisinin ürününü satmak. Pazarlama uzmaný Louis
Cheskin’e göre; tasarýmcý ambalajý, ambalaj da ürünü satmak durumundadýr.”(Becer,
1999: 206). Ambalaj, grafik tasarým ürünleri içinde 3 boyutlu tasarým gerektiren ve
görsel estetiðin yanýnda, teknik detaylarý daha fazla özellik içeren bir çalýþma alanýdýr
(Tepecik, 2002: 86). Ambalaj tasarýmcýsý için aslýnda bir handikap vardýr. Bu handikap,
tasarýmcýnýn ürünün ambalajýný iki boyutta tasarlamasý ancak tüketicinin karþýsýna bu
ürün ambalajýnýn üç boyutlu olarak çýkmasýdýr. Dolayýsý ile tasarýmý yapacak görsel
tasarýmcý bu konuda bireysel deðil bir ekip ruhu içerisinde endüstriyel tasarýmcýlarla da
çalýþmalýdýr. Dolayýsýyla söz konusu durumda ambalaj tasarýmýnýn bir ekip çalýþmasý
ürünü olduðunu söyleyebiliriz. Çünkü endüstriyel tasarýmcý ve grafik tasarýmcýsýnýn yaný
sýra pazarlamada görev alanlar da ambalaj üzerinde etkin bir rol oynamaktadýr. Bunu
pazarlama stratejileri ve yaptýklarý hedef kitle analizleri doðrultusunda tasarýmcýlara yön
vererek gerçekleþtiririrler.
Bir ambalaj tasarýmýnýn sadece bilgisayar ortamýnda hazýrlanan bir etiketle
yapýlabileceði inancý ülkemizde yaygýn olarak baþvurulan bir yöntemdir (Akgün, 2004:
37-38). Ülkemizde “ambalaj tasarýmý” denildiðinde, tasarýmdan çok teknik konular
akla gelmektedir ve ambalaj tasarýmýna gerekli özenin gösterilemediði gerçeði
karþýmýza çýkmaktadýr. Oysa ambalajýn üretim aþamalarýnýn yaný sýra tasarým,
pazarlama, hatta psiko-sosyal yönleri de çok fazla önem arz etmektedir. Raflarda satýþa
sunulmak için üretilen ürünlerin, hangi kimlik, etki ve stratejiyle tüketicinin karþýsýna
çýkýp baþarý kazanacaðý sorusu, iþin uzmanlarýný terleten önemli bir problemdir (Akgün,
2004: 36). Doðu bloðu ülkelerinde ise pazarda görülen bütün ambalajlar, devlete ait
tasarým enstitüleri tarafýndan hazýrlanmaktadýr. Fakat ambalaj tasarýmý sanayileþmiþ
Batý Avrupa ülkelerinde ve dünyanýn neredeyse en büyük endüstrisine sahip
Amerika’da özel tasarým firmalarý tarafýndan yapýlmaktadýr. Çalýþmalar, tasarýmcýlarýn
bireysel çalýþmalarýndan ziyade daha çok bir ekip çalýþmasý þeklinde gerçekleþmektedir.
Bir ambalaj tasarýmý üzerinde görebileceðimiz tüm grafiksel öðeler, alanýnda uzman
tasarýmcýlar ve sanatçýlar tarafýndan yapýlmaktadýr. Ayrýca iþletmelerin kendi ambalaj
275