tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

26 Tüketici Yazýlarý II
1990’lý yýllarda ise kamu yönetiminde teknikçi kavrayýþ içinde “devlet” kavramýnýn
yeniden canlanmasýna tanýk olunmuþtur: “Devletin yeniden düzenlenmesi, giriþimci devlet,
piyasa dostu devlet, yönetiþim, kamu yönetimi” gibi kavramlar altýnda tartýþmalarýn yönü
deðiþmiþtir (Güzelsarý: 2004). Kamu yönetimi içinde yaþanan bu paradigma
deðiþiklikleri her döneminde siyasal olana, toplumsal alana ve topluma farklý bakýþ açýlarý
geliþtiren yaklaþýmlar getirmiþtir. Örneðin; klasik kamu yönetiminde vatandaþ odaklý bir
yönetim tarzý hâkimken, yeni kamu yönetimi anlayýþýnda; vatandaþý müþteri olarak gören
bir yönetiþ biçimi kendini göstermiþtir.
90’larda neo-liberal ideoloji ile birlikte küreselleþen ekonomide iletiþimin ve ekonomik
entegrasyonun önemini vurgulamada bir araç olarak yükselen “yönetiþim” anlayýþý ise;
birlikte yönetmek tezinden yola çýkarak; yönetimde katýlýmcý bir vatandaþ tipini öne
çýkarmak savýndadýr. Yönetiþim anlayýþýnda halk ve yönetenler eþit bir zemine
oturtulmuþ mudur?: Bilakis, piyasaya hizmet eden ve piyasanýn iþleyiþinin önünde
durmayan, onun iþleyiþine yardýmcý olan bir vatandaþ katýlým mekanizmasý
öngörülmesini eleþtiren yazarlar da bulunmaktadýr.
Bayramoðlu’nun da belirttiði üzere (2005: 128), yönetime özel sektör, sivil toplum
kuruluþlarý (STK) ve vatandaþ katýlýmýný öngören yönetiþim anlayýþýnýn STK boyutu da özel
sektörü içermekte, dolayýsýyla klasik kamu yönetiminde vatandaþ olarak adlandýrýlan sivil
halkýn yönetime katýlýmý “sözde” kalabilmektedir. Peki hangi piyasa? Yerli mi yabancý
sanayinin baskýn oluþu mu tercih edilecektir? Günümüzde, yerli üreticiler, örneðin
OSTÝM yöneticileri, “üretmeden baðýmsýz ülke olunamayacaðýný” basýnda dile getirme
gereðini duymaktadýr 4.
Kaldý ki, 1950’lerde, Türkiye bir toplu iðne dahi üretemezken, vatandaþlýk ruhu ve
bilincinin, baðýmsýzlýk ve geliþen Türkiye için “daha etkin” yoðunlaþtýðýný anýmsayanlar
da bulunmaktadýr.
4 Ayrýca, ulusal ekonomiyi “Teþvik” yasasý içinde, Organize Sanayi Bölgeleri’nin (OSB) tanýmlanmamasý, büyük eksiklik olarak deðerlendirilmekte,
yatýrýmcýnýn diðer alanlara yöneleceði, bir tarafta OSB’ler yatýrým beklerken diðer yandan verimli tarým topraklarýna
sanayi tesislerinin kurulacaðý, devletin yol, su, elektrik, altyapý gibi konularda kaynak israfýna uðrayacaðýna dikkat çekilmektedir.
Güncel durgunluða çare olunamadýðý, iþletmelerin talep daralmasýna baðlý olarak satýþlarýnýn düþtüðü, tüketimin canlandýrýlmasýna
iliþkin ciddi önlemin bulunmadýðý belirtilmektedir (http://www.osiad.org.tr/index.php?option=content&task=view&id=84, eriþim
25.9.2009). Tarým-sanayi açýlýmýnda, daha isabetli kararlara gereksinim ortaya konmakta, “bilgi toplumu” boyutu ise, “reel” kesimde
henüz ele alýnamýyor görüntüsü vermektedir... Birleþmiþ Milletler Ticaret ve Kalkýnma Örgütü (UNCTAD) ise, hükümetlerin
teþvik programlarýný sürdürmelerini önermektedir (bkz.: Hürriyet, 9.9.2009).