tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

More documents

Recommendations

Info

Ýlaç Tüketicisinin Belirlenmesi Üzerine Genel Bir Deðerlendirme Ýlaç Tüketicisinin Belirlenmesi Üzerine Genel Bir Deðerlendirme Arþ. Gör. Burcu Gülseren ÖZCAN Hacettepe Üniversitesi Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü bgozcan@hacettepe.edu.tr Özet Ýlaç hastalýðýn tedavisinde, saðlýðýn korunmasýnda kullanýlan ve saðlýk hakký ile yakýndan ilgili olan bir üründür. Ýlaç kullanýmýnda hasta tek baþýna hareket etmemekte hekim ve eczacýnýn yönlendirmesi ile ilacý satýn almaktadýr. Hasta her ne kadar ilacýn son kullanýcýsý konumunda da olsa, ilaca ulaþmada hekim ve eczacýnýn da önemli rolleri vardýr. Anahtar Sözcükler Ýlaç, tüketici, hasta, saðlýk hakký, bilgilenmiþ kullanýcý I. Giriþ Saðlýk hakký, vazgeçilmez nitelikteki en temel haklarýmýzdandýr. Ýlaç ise hastalýðýn tedavisinde, saðlýðýn korunmasýnda kullanýlan ve saðlýk hakký ile yakýndan ilgili olan bir üründür. Ýlaç kullanýmýnda hasta tek baþýna hareket etmemekte hekim ve eczacýnýn yönlendirmesi ile ilacý satýn almaktadýr. Hekim ve eczacý da özellikle yeni piyasaya çýkan ilaçlar açýsýndan ilaç firmalarýnýn tanýtýmlarý ile bilgi sahibi olmaktadýrlar. Saðlýk hakký açýsýndan son derece önemli olan ilacýn hastaya ulaþmasýnda ortaya çýkan bu çoklu iliþkide ilacýn tüketicisinin kim olduðunu belirlenmeye çalýþýlacaktýr. Ayný zamanda ilaç, ekonomi bilimi anlamýnda istemi sýfýr olan bir ürün olmasý ve hastanýn etik açýdan TKHK’nun tüketici tanýmý içine sokulmasýnýn yerinde olmamasý karþýsýnda ilacýn tüketicisi kimdir sorusu yanýtlanmaya çalýþýlacaktýr. Hekim ve eczacýnýn da alanlarýnda uzman kiþiler olmalarý dikkate alýndýðýnda ilaç tüketicisinin belirlenmesinde “alanlarýnda uzman kiþiler” olarak rolleri olup olmadýðý tartýþýlacaktýr. Bu nedenle öncelikle çalýþma açýsýdan önemli kavramlar olan ilaç ve tüketici tanýmlarý genel olarak yapýlacak ve ilacýn hastaya ulaþmasýnda hekim ve eczacýnýn rolleri üzerinde durulacaktýr. Son olarak da sonuç yerine ilaç tüketicisi kimdir sorusunun yanýtý üzerine genel bir deðerlendirme yapýlmaya çalýþýlacaktýr. II. Ýlaç ve Tüketici Kavramlarýnýn Tanýmlarý A. Genel Olarak Ýlacýn Tanýmý Beþeri ve Týbbi Ürünler Ruhsatlandýrma Yönetmeliði’ne göre ilaç, “etkin madde/ maddeler açýsýndan bilimsel olarak kabul edilebilir etkinlik, kalite ve güvenliðe sahip 247
248 Tüketici Yazýlarý II olduðu kanýtlanarak, dünyada pazara ilk defa sunulmak üzere ruhsatlandýrýlmýþ/ izin verilmiþ ürün” dür. Ýlaç, bir mal cinsi olarak tüketim mallarý arasýndadýr. Hatta bir kez kullanýlmakla tükendiði için dayanýksýz tüketim mallarý arasýndadýr. Ancak diðer tüketim maddelerinden farklý olarak ilacý seçme hakký hastaya (ilacý tüketene) deðil, hekime aittir 1 Ýkamesi olmayan bir mal niteliðindeki ilaç, hastalýðýn tanýsýnýn konulmasýnda, saðaltýmýnda ya da önlenmesinde kullanýlmaktadýr. Yerine konulamama ilacýn deðerini de belirleyen temel özelliktir ve onsuz olunmazlýk içermektedir. Zorunluluðun temel belirleyicisi ise saðlýðýn korunmasý ya da yeniden kazanýlmasýdýr. Tüketici isteminin (talebinin) esnekliði sýfýrdýr. Bu nedenle ilaç fiyatlarýndaki deðiþiklik ilaç isteminde deðiþiklik yapmayacaktýr (Abacýoðlu, 1982: 3). Ýlaç fiyatlarý ile talep arasýndaki bu iliþki önemli ilaçlarda daha da belirginleþmektedir. Ýlacýn fiyatý ile edinebilirliði arasýnda yakýn bir iliþki vardýr. Saðlýk hakký, ilacýn en azýndan temel ilaçlarýn edinebilir olmasýný gerektirmektedir. B. Genel Olarak Tüketicinin Tanýmý TKHK ‘nun 3. maddesinde yapýlan tanýma göre, tüketici bir mal ya da hizmeti ticari ya da mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan ya da yararlanan gerçek ya da tüzel kiþidir 2. Tüketici mal ya da hizmeti sunan karþýsýnda sosyal olarak güçsüz konumda olan kiþidir. Günümüz serbest piyasa ekonomisinin egemen olduðu ülke hukuklarýnda tüketiciler korunmasý gereken zayýf kiþiler olarak ele alýnmaktadýr (Özel, 2007: 21). Ekonomik geliþmeyle birlikte, tüketici ile satýcý arasýndaki denge tüketici aleyhine deðiþtiði için, tüketicinin korunmadýðý piyasa ortamlarýnda karmaþa yanþanmasý kaçýnýlmaz olacaktýr (Özel/Öktem/Özcan, 2005:44). Hem ekonomik hem sosyal yönden zayýf olan tüketicinin zarar görmesi tüm toplumu etkileyecektir. Sosyal devlet, toplum yararýný korumak için toplumun güçsüz katmanlarýný korumaya yönelik önlemler alýr. Toplum üyelerinin insan onuruna yakýþýr bir biçimde yaþam sürebileceði sosyal ve ekonomik ortamý saðlar (Özel/Öktem/Özcan, 2005:48). Sonuç olarak “tüketici, temel gereksinimlerinin giderilmesi ve saðlýklý bir çevrede yaþama gereðinin yerine getirilmesi için, seçim hakkýný kullanabileceði bir ortamda, eðitilmiþ ve bilgilendirilmiþ olarak güvenlik içinde ekonomik faaliyetlere katýlan, bu katýlýmý nedeniyle uðrayabileceði zararý tazmin edilen, bu haklarýnýn korunmasý, sürdürülmesi ve geliþtirilmesi hususundaki taleplerini oluþturacaðý örgütler aracýlýðýyla ya da bireysel olarak kamuoyuna duyurma hakkýna ve taleplerinin dikkate alýnmasýný isteme yetkisine sahip kabul edilen kiþidir” (Özel, 2007: 23).
Page 2 and 3:
Hacettepe Üniversitesi Tüketici -
Page 4 and 5:
Ýçindekiler Önsöz Prof. Dr. Mü
Page 6:
Önsöz Tüketici ile ilgili farkl
Page 10 and 11:
Özet Türkiye’de ve AB Ülkeleri
Page 12 and 13:
Türkiye’de ve AB Ülkelerinde T
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
AB Ülkelerinde Tüketici Eðitimi
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Bilgi Toplumu ve Kamu Yönetimi Ba
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
21 www.ntvmsnbc.com 22 http://www.s
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Preston, P. (2003). “European Uni
Page 48 and 49:
Ekonominin Yükselen Deðerleri; Et
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Pehlivan, A.Ý. (2001). Yönetsel M
Page 68 and 69:
Küresel Kriz Ortamýnda Tüketici
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Yöndeþ Teknolojiler: Bireyle, Ýh
Page 88 and 89:
Yöndeþ Teknolojiler: Bireyler, Ý
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Yeni Teknolojiler ve Tüketici Etki
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Kaynak:TUENA Türkiye Ulusal Enform
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Sürdürülebilir Kalkýnma Açýs
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Çevre Kadýn Dernekleri Federasyon
Page 136 and 137:
Tüketici Eðitimi Perspektifinde R
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Özet Medya, Reklam ve Tüketim: Ç
Page 156 and 157:
Medya, Reklam ve Tüketim: Çocukla
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Ýsteðin kaynaðý •TV •Dergi
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Buijzen, M., Valkenburg, P.M. (2000
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Ward, S., Wackman, D. (1971). “Fa
Page 180 and 181:
Görme Engelli Tüketiciler: Satýn
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Dr.
Page 190 and 191:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim sö
Page 192 and 193:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim ya
Page 194 and 195:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Anc
Page 196 and 197:
Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim þe
Page 198 and 199: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim tal
Page 200 and 201: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Bay
Page 202 and 203: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Lev
Page 204 and 205: Tüketici Haklarý ve Halk Saðlý
Page 224 and 225: Saðlýk Hizmetlerinde Tüketici Ya
Page 250 and 251: Ýlaç Tüketicisinin Belirlenmesi
Page 252 and 253: Ýlaç Tüketicisinin Belirlenmesi
Page 254 and 255: Tüketicilerin Bilgi Kaynaðý Olar
Page 262 and 263: Tablo 2. Tüketicilerin Ambalajlý
Page 266 and 267: *P
Page 272 and 273: Ambalaj Tasarýmýnda Görsel Bir U
Page 294 and 295: Tüketici Bilgilendirme Aracý Olar
Page 296 and 297: Tüketici Bilgilendirme Aracý Olar
Page 298 and 299:
Tüketici Bilgilendirme Aracý Olar
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Pazarlama Dünyasý Dergisi, 2, 12-
Page 306 and 307:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Uz
Page 308 and 309:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar ko
Page 310 and 311:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Ü
Page 312 and 313:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar T
Page 314 and 315:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar L
Page 316 and 317:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar ps
Page 318 and 319:
11-American Express (kredi kartý)
Page 320 and 321:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar de
Page 322 and 323:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar fa
Page 324 and 325:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar 6.
Page 326 and 327:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar g
Page 328 and 329:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar El
Page 330 and 331:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar þ
Page 332 and 333:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Bo
Page 334 and 335:
Oskay, Ü. (1987). “Thorstein Veb
Page 336 and 337:
Bir Tutundurma Faaliyeti Olarak Hal
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
Page 342 and 343:
Page 344 and 345:
Page 346 and 347:
Page 348 and 349:
Page 350 and 351:
Page 352 and 353:
Page 354 and 355:
Tüketiciler Açýsýndan Serbest Z
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
Page 362 and 363:
Page 364 and 365:
Türkiye’de Ýþyerinde Kantin i
Page 366 and 367:
Page 368 and 369:
Page 370 and 371:
Page 372 and 373:
Page 374 and 375:
Page 376 and 377:
• Türkiye’nin sosyal ve ekonom
show all

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?