tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Tüketici Haklarý ve Halk Saðlýðý Açýsýndan Genetiði Deðiþtirilmiþ Organizmalar
arasýndaki dengenin saðlanmasý ve korunmasý, çevre bilincinin oluþabilmesi, mal ve
hizmetleri satýn alma ve kullanma becerisini geliþtirilebilmesi için tüketiciyi koruyan
temel bir haktýr. GDO'lar açýsýndan bakýldýðýnda ise, gýda içeriklerinden, varsa saðlýk
açýsýndan taþýdýðý risklere kadar her yönü ile tüketicinin bilgilendirilmesi, GDO ürünlerin
bu anlamda gerektiði þekilde etiketlenmelerinin yapýlmasý, tüketicinin bilgi edinme
hakkýný koruyucu bir uygulama olabilecektir. Tüketiciye yapýlacak bilgilendirme ile
tüketici, çeþitli mal ve hizmetler arasýndan saðlýklý bir seçim yapabilme imkâný kazanmýþ
olacaktýr, böylece tüketici istediði ürünü güvenle ve kendi istediði þekilde
kullanabilecektir.
8. Saðlýklý bir çevreye sahip olma hakký
Birey, sosyal, fiziksel çevresiyle bir bütündür. Çevrenin korunmasýnda, saðlýklý ve dengeli
bir yaþam için tüketiciye önemli sorumluluklar düþmektedir. Çevreyi koruma ve çevresel
tehlikelerden korunma bu hakkýn içerisindedir. GDO'lu ürünlerin yetiþtirildiði topraða,
tarýmsal faaliyetlere, çevreye ve bu ürünlerle birlikte yetiþen diðer ürünlere verebileceði
zararlar göz önünde bulundurularak saðlýklý bir çevre yaratýlmasý için çaba
gösterilmelidir. Böylece giderek artan çevre sorunlarýnýn çözümünde, üretici çevre dostu
ürünleri üreterek, tüketici de bunlarý seçerek katkýda bulunabilir.
9. Þikayet hakký
Tüketicinin karþýlaþtýðý herhangi bir olumsuz durumda, konuyla ilgili yetkili kurumlara
müracat hakkýný içerir. GDO ürünler karþýsýnda karþýlaþýlabilecek herhangi bir
olumsuzlukta tüketici ilgili kurumlara þikayetini yapabilmeli ve durum deðerlendirmeye
alýnabilmelidir.
Sonuç
Çevremize ve gelecek nesillere etkileri olabilecek boyutlarý tahmin edilemeyen risklerin
en aza indirilmesi ve bunun için gerekli önlemlerin alýnmasý tüketiciler ve halk saðlýðý
açýsýndan son derece önemlidir. Bu baðlamda yapýlabilecekler;
1. Gümrüklerde ve iç piyasada tüketicilerin tam korunmasýný saðlayacak etkin bir
denetim sistemi kurulmalýdýr.
2. Türkiye GDO’lu ürünler konusunda kendi araþtýrmalarýný yapmalý, teknolojisini
kendisi üretebilmelidir.
3. GDO’larýn tüketici saðlýðýna etkileri konusunda araþtýrma faaliyetleri artýrýlmalýdýr.
4. Regülasyonlar/yasal düzenlemeler yapýlmalýdýr. Türkiye yasal düzenlemelerde tüketici
çýkarlarýný ve halk saðlýðýný en üst seviyede koruyacak bir düzenlemeye gitmelidir.
5. GDO’lar mevcut durumu ile tam bir bilinmezlik, bilimsel veri kirliliði ve toplumun
bilinçsiz medya ile yönlendirilmesiyle bir canavara dönüþmüþ baþýnda da belirttiðimiz
219