tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

218 Tüketici Yazýlarý II
4. Tazmin edilme hakký
Tüketiciye bozuk mal satýlmasý ya da kendisine noksan bir hizmet sunulmasý sonucu
tüketicinin bu mal ya da hizmet dolayýsýyla uðradýðý zararýn karþýlanmasý ve haklarýnýn
korunmasý amacýyla gerekli yasal önlemlerin alýnmasý ve bu önlemlerin etkin bir þekilde
uygulanmasýdýr. AB’de tüketicinin korunmasý amacýyla yürürlüðe konulan programlarda
tüketicinin haklarýnýn tazmin edilmesi konusuna büyük önem verildiði görülmektedir.
Bu hak çerçevesinde GDO'lu besinlerin kullanýmýndan doðacak saðlýk zararlarýnýn
tazmin edilmesi gerekebilecektir. Ancak besin saðlýk etkileri uzun dönemli ortaya
çýkabileceði için bu zararlarýn GDO kaynaklý olup olmadýðý ileri teknolojik tetkikler
gerektirebilecek, ya da zararýn tanzimi mümkün olmayan saðlýk problemlerine yol
açabilecektir.
5. Örgütlenme ve temsil edilme (Sesini Duyurma) hakký
Tüketiciyi bir güç olarak tanýmlamak ve etkin hale getirmek için tek yol olarak görülen
örgütlenme, demokrasinin vazgeçilmez bir unsurudur. Tüketici örgütlerini kurmak,
teþvik etmek, güçlendirmek ve tüketicilerin ilgili yerlerde temsil edilmelerini,
görüþlerinin alýnabilmesini saðlamak bu hakkýn temelidir. Dünyada ve Türkiye’de GDO
konusunda tüketici haklarýný korumak için çaba gösteren ve tüketici temsil eden, tüketici
görüþlerinin ilgili çevrelere duyurularak konuyla ilgili kamuoyu yaratmayý amaçlayan
birçok örgütlenme bulunmaktadýr. Bu örgütler; tüketiciler tarafýndan, tüketiciyi
koruyan devlet kuruluþlarý, tüketiciyi koruyan özel kesim örgütleri, uluslararasý tüketici
örgütleri ve tüketici kooperatifleri tarafýndan oluþturulabilmektedir.
6. Bilgilendirme ve eðitim hakký
Toplumun hemen her alanda geliþmesinin esas unsuru olan eðitimin tüketicinin
korunmasý gibi kapsamlý bir konudan ayrý düþünülmesi olanaksýzdýr. Tüketicinin
korunmasýnda en etkin çözüm yolunun eðitim olduðu geliþmiþ ülkeler tarafýndan da
benimsenen bir görüþtür. Bu hak tüketicinin kullanacaðý mal ve hizmet konusunda
gerekli ve saðlýklý bilginin saðlanmasýný gerektirir. GDO ürünler açýsýndan bakýldýðýnda,
mallarýn kalite, nitelik, nicelik yönünden güvenilirliði, saðlýða olasý risk ve etkileri
hakkýnda varsa deneysel sonuçlar ile tüketicinin bilgilendirilmesi saðlanmalýdýr. Çünkü
bu ürünlerin pazar ortamýnda kabul görmesi ancak bu konu hakkýnda tüketicinin
bilgilendirilmesi ile mümkün olabilecektir.
7. Bilgi edinme hakký
Tüketicilerin satýn alacaðý mal ve hizmetlerin ne olduðu, bu mal ve hizmetleri üreten ve
satan firmalara ait bilgilerin doðru, tutarlý ve eksiksiz olarak zamanýnda tüketicilere
iletilmesi gibi konularýn tüketiciye açýk bir þekilde iletilmesi hakkýdýr. Satýcýüretici