26.11.2012 Views

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tüketici Haklarý ve Halk Saðlýðý Açýsýndan Genetiði Deðiþtirilmiþ Organizmalar<br />

düþünülmektedir. Bu þekliyle GDO'larýn temel ihtiyaçlarýn giderilmesi hakkýný korumuþ<br />

olacaðý düþünülebilmektedir.<br />

2. Güvenlik ve güven duyma hakký<br />

Tüketicilerin doðrudan saðlýklarý ile ilgili olan bu hak, <strong>tüketici</strong>ye sunulan ve<br />

<strong>tüketici</strong>nin aldýðý mal ve hizmetlerin, <strong>tüketici</strong>nin hayatýný ve saðlýðýný tehlikeye<br />

düþürmeyecek ve güvenliðine zarar vermeyecek derecede güvenilir ve kaliteli olmasý<br />

gerekliliðini içermektedir. Tüketici besin ihtiyacýný karþýlamak için ürün satýn almak<br />

durumundadýr. GDO'lu ürünün kullaným öncesinde, sýrasýnda ve sonrasýnda insan<br />

saðlýðýna zarar vermemesi gerekmektedir. GDO'lu ürünlerin alerjik reaksiyon<br />

oluþturabileceði ya da insan saðlýðýna zararlý yeni toksinler oluþturabileceði<br />

düþünülürse bu hakkýn ihlali söz konusu olabilir. Ancak GDO'lu ürünlerin insan<br />

saðlýðýna zararlý etkilerinin kesin olarak ortaya konmadýðý düþünüldüðünde<br />

<strong>tüketici</strong>nin güvenlik ve güven duyma hakkýnýn ihlali konusunda net bir bilgi ortaya<br />

konulamamaktadýr. GDO’lu ürünlerin kullanýmý öncesinde <strong>tüketici</strong>nin güvenli gýda<br />

talep etme hakký göz önüne alýnarak GDO içerikli gýdalarýn etiketlenmesi gerekebilir.<br />

Böylece olasý zararlarýna karþý kullaným öncesinde önlem alýnmýþ ve olasý risklere karþý<br />

<strong>tüketici</strong> korunmuþ olabilecektir. Karpatkin’in de belirttiðine göre (Karpatkin, 1996)<br />

.herhangi bir tüketim malýnýn taþýdýðý ya da taþýyabileceði risklere karþý <strong>tüketici</strong><br />

saðlýðýna zarar vermemek için gerekli tedbirlerin alýnmasý <strong>tüketici</strong> güvenliðini<br />

oluþturan esas unsurdur. Tüketici güvenliðinin etkin bir þekilde saðlanabilmesi için;<br />

GDO'lu ürünlerin saðlýk açýsýndan <strong>tüketici</strong>sine zarar vermeyeceði kanýtlandýktan<br />

sonra tüketilmek üzere satýþa sunulmalýdýr. Tüketiciler kullanacaklarý ürünün varsa<br />

olasý etkileri hakkýnda mutlaka bilgi sahibi olmalýdýr.<br />

3. Ekonomik çýkarlarýn korunmasý hakký<br />

Tüketicinin mal ve hizmet alýmý için yaptýðý ödemenin karþýlýðýný tam olarak alabilmesi<br />

hakkýdýr. Bu hak, uygulamada <strong>tüketici</strong>nin alýþveriþ sýrasýnda ve sonrasýnda<br />

karþýlaþabileceði sorunlar konusunda öncelikleri bulunduðunu kabul etmekle birlikte,<br />

Herman’a göre (Herman, 2002: 1725), <strong>tüketici</strong>nin ekonomik çýkarlarýnýn korunmasý<br />

için, haksýz hükümlerin kaldýrýlmasý ve satýcý suiistimalinin önlenmesini<br />

gerektirmektedir. Görünümleri benzemesine raðmen, GDO’lu ürünler genellikle<br />

GDO'lu olmayan ürünlerden daha ucuza satýlmaktadýr (Toolsema, 2008: 429?448).<br />

Bu durum <strong>tüketici</strong>nin bu ürünleri almasý yolunda teþvik edici olabilir. Çeþitli ve kaliteli<br />

ürünün ucuz fiyattan <strong>tüketici</strong>ye sunulmasý <strong>tüketici</strong>nin ekonomik çýkarlarýnýn<br />

korunmasý açsýndan uygun olabilir fakat bu ürünlerin olasý zararlarý var ise bu hakkýn<br />

GDO'lu ürünler açýsýndan kaliteli ve ucuz ilkesine göre tekrar düþünülmesi gerekebilir.<br />

217

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!