tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Tüketici Haklarý ve Halk Saðlýðý Açýsýndan Genetiði Deðiþtirilmiþ Organiz-
Türkiye’deki STK’larýn ve çeþitli kuruluþlarýnýn görüþlerine bakacak olursak; çok farklý
görüþler karþýmýza çýkmaktadýr. Örneðin; GDO ya hayýr platformu; GDO’larý kesinlikle
reddetmekte, gelecekte GDO’lu gýdalarýn insanlara nasýl bir bedel ödeteceðinin belli
olmadýðýný ve canlýlar üzerinde önemli tehdit ve riskler taþýdýðýný belirtmekte ve
kesinlikle karþý görüþler savunmaktadýr. Platform GDO’lu tarým yapýlmasýný
istememekte ve GDO tohumlarýnýn Türkiye ye giriþinin engellenmesini istemektedir.
Ayrýca Platrform; GDO’lu ürünlerin Türk Gýda Kodeksi mevzuatýnda tanýmlamasýnýn
yapýlmasýný ve insan saðlýðýna zararlý olduðu için yasaklanmasý gerektiðini ve genetiði
deðiþtirilmiþ tarým ve yem ürünleri için mevcut yasa, yönetmelik ve mevzuatlarýn,
gümrüklerin, analiz için laboratuarlarýn hazýr hale getirilmesini savunmaktadýr. Tüm bu
amaçlar için, platform üyeleri tarafýndan deklarasyonlar yayýmlanmakta, toplantýlar
yapýlmakta, çalýþma komisyonlarý oluþturulmakta, çeþitli siteler kurulmakta, medyada
haberler yayýnlanmakta, paneller, konferanslar düzenlenmekte GDO'lar hakkýnda
bilgilendirmeler yapmaktadýr. Platformun Türkiye’deki tüketiciler üzerinde büyük bir
etkisi olduðu düþünülmektedir. Bu platformu destekleyen, çalýþmalara katýlan ve ayný
düþünceleri paylaþan birçok kuruluþ bulunmaktadýr.
Üniversiteler; üniversitelerde bu alanda araþtýrmalar yapýldýðý bilinmektedir. Ancak;
üniversitelerin elinde bu tür toplantýlarýn düzenlenmesi ve bilgi akýþýnýn saðlanmasý için
gerekli maddi araç olmadýðý belirtilmektedir.
Türkiye’de Biyoteknoloji Kurumlarý; TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi)
“Moleküler Yaþam Bilimleri ve Teknolojileri Öngörü Projesi” kapsamýnda Türkiye’de
biyoteknoloji alanlarýnda faaliyet gösteren toplam 137 araþtýrma birimi vardýr. Ancak;
patent ve benzeri ürünlerdeki verimlilik konusunda sorunlar bulunmaktadýr, mevcut
veriler ülkemizdeki biyoteknoloji araþtýrmalarýnýn henüz teknoloji üretme kaygýsý
taþýmadýðý izlenimi vermektedir. Bunu yapmanýn en önemli yollunun bu kurumlarýn
iþbirlikleri ile olabileceðini savunmaktadýr.
Uluslararasý Biyolojik Çeþitlilik Anlaþmasý kapsamýnda hazýrlanan 2000 yýlýnda
üzerinde anlaþmaya varýlan Uluslararasý Biyogüvenlik Protokolü, transgenik ürünlerin
sýnýr ötesi taþýnmalarý ve kullanýmý yönünde olumlu bir geliþmedir. Türkiye’nin de
imzalamýþ olduðu bu Protokol 11 Eylül 2003’te yürürlüðe girmiþtir.
Ancak Protokol’ün uygulanabilir hale gelmesi için, Türkiye’nin kendi biyogüvenlik
mevzuatýný hazýrlamasý ve bu mevzuatý uygulayacak laboratuar altyapýsýný oluþturmasý
gerekmektedir.
213