tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

168 Tüketici Yazýlarý II
olduðu reklam özdenetim esaslarýnda çocuklara yönelik reklamlarda gözetilecek bazý
temel ilkeler belirlenmiþtir. Bu ilkelere göre;
1. Ayýrt Edebilme: Çocuklarýn özel olarak korunmalarý gerektiði için ve esaslar’ýn 11.
maddesini özellikle uygulamak üzere, reklamlarýn, programlarla herhangi bir þekilde
karýþtýrýlmasý olasýlýðý bulunuyorsa reklamlar açýkça “reklam” olarak belirtilmeli veya
ayný derecede etkili bir þekilde ayýrt edilmelidir.
2. Þiddet: Reklamlarýn, yasalara ve/veya genel kabul gören toplumsal davranýþ
kurallarýna aykýrý düþebilecek davranýþ ya da durumlarda þiddete göz yuman bir yaklaþým
sergilememesi gerektiði unutulmamalýdýr.
3. Toplumsal: Reklamlar, bir ürüne sahip olmanýn ya da bir ürünü kullanmanýn,
çocuðun yaþýtý olan diðer çocuklara göre fiziksel, sosyal veya psikolojik bir avantaj
saðlayacaðýný veya bu ürüne sahip olmamanýn aksi yönde bir etki yaratacaðýný ileri
sürerek toplumsal deðerleri sarsmamalýdýr. Reklamlar toplumda geçerli deðerleri dikkate
alarak otoriteyi, sorumluluk duygusunu, ana-babanýn yargýlarýný ve zevklerini küçük
düþürücü olmamalýdýr.
4. Güvenlik: Reklamlar, çocuklarý tehlikeli durumlara sokabilecek veya onlarý
tanýmadýklarý kiþilerle iliþki kurmaya ya da bilmedikleri veya tehlikeli yerlere gitmeye
teþvik edebilecek hiçbir ifade ya da görsel sunum içermemelidir.
5. Ýkna: Reklamlar, baþkalarýný ikna ederek reklamý yapýlan ürünün kendilerine
alýnmasýný saðlamak üzere çocuklara yönelik doðrudan bir çaðrýyý içermemelidir.
7. Gerçeðe Uygun Sunum: Reklamlarýn, çocuklarý, reklamý yapýlan ürünün gerçek
boyutlarý, deðeri, özellikleri, dayanýklýlýðý ve performansý hakkýnda yanýltmamasý için
özel bir dikkat göstermelidir.
8. Fiyat: Fiyat, çocuklarýn ürünün gerçek deðerini yanlýþ bir þekilde algýlamalarýna yol
açacak þekilde belirtilmemelidir. Reklamý yapýlan ürünün her aile bütçesinin
olanaklarýyla saðlayabileceðini ima etmemelidir (Reklamla Ýlgili Ortak Bildiri, 1994).
Çocuklar savunmasýz ve korunmaya muhtaç olduklarýndan reklamlarýn denetlenmesi,
sýnýrlandýrýlmasý ve gerektiði durumlarda yasaklanmasý toplumsal yarara yönelik
olacaktýr. Çocuklara yönelik reklamlara uygulanan kýsýtlamalar hem ebeveynler ve
politika yapýcýlarýn hem reklamlarýn etik kurallara uygun olmadýðý konusundaki