tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

More documents

Recommendations

Info

Ýsteðin kaynaðý •TV •Dergi •Arkadaþlar •Anne-Baba •Maðazalar •Kataloglar •Mala Duyulan Gereksinim Çocuðun Annesinden Ýsteyiþi •Ýstek belirtir •Ýsteðini gerçekler •Destekler •Pazarlýk yapar •Zorlar, diretir Annenin Yanýtý Medya, Reklam ve Tüketim: Çocuklar Açýsýndan Bir Deðerlendirme öðrenmeden çok önce, çocuk, çeþitli þeyler arasýndan seçim yapmayý öðrenmektedir. Fakat çocuðun talepleri, izlediði reklamla dile getirdiði istek arasýndaki yatkýnlýðýn da gösterdiði gibi pazarlamanýn ne kadar etkili olduðunu da ortaya koymaktadýr. Bu nedenle çocuðun istekleri, onun ticari amaçlý eylemlerin etkisinde kaldýðýnýn bir göstergesi olarak ele alýnmakta ve bu yönüyle anne-babalarýn, eðitimcilerin ve <strong>tüketici</strong>yi koruma örgütlerinin dikkatini çekmektedir Þekil 1’de çocuðun istekleri ve anne-babanýn tepkilerine iliþkin bir model sunulmuþtur. Görüldüðü gibi çocuðun istekleri çok deðiþik kaynaklara dayanmaktadýr. TV., okuduðu dergi, arkadaþlarý, maðazalar, kataloglar vb. Duyduðu isteðin, somut bir talebe dönüþümü de çok çeþitli biçimlerde ortaya çýkabilir: Yalnýzca istemek, isteðini kanýtlarla desteklemek, pazarlýk yapmak, diretmek. Bu talebe, ilgili kiþi (genellikle anne) kabul veya reddetme davranýþýyla karþýlýk verebilir. Ayrýca her iki yöndeki tavrýný da deðiþik davranýþ biçimleriyle ortaya koyabilir: Hiçbir yorum yapmamak, kararýný açýklamaya çalýþmak, kararý sonraya býrakmak, yerine baþka bir þey önermek gibi. Bu karar, annenin dikkate alacaðý veya almayacaðý bir tepki yaratýr.: Hoþnutluk, hoþnutsuzluk, kýzgýnlýk, geri itilmiþlik, yoksun býrakýlmýþlýk (Kapferer, 1991). Þekil 1: Çocuðun istekleri ve Anne-Babanýn Tepkilerine iliþkin model Kabul •“Tamam” der •Yorum yapar •Karþýlýðýnda bir þey ister Red •“Hayýr” der •Yorum yapar •Sonraya býrakýr Yumuþatýcý Etkenler Yaþ, cinsiyet, isteðin nedeni Ýstenen mal Ait olunan sosyal sýnýf Anne- babanýn eðitsel tutumu Ailedeki genel iliþki Ýsteðin yapýldýðý yer Zaman (Doðum günü v.b.) Çocuðun Tepkisi •Kabul •Hoþnutluk •Düþ kýrýklýðý •Kýzgýnlýk 163 Annenin Karþýlýðý •Yineleme •Aldýrmazlýk •Kýzgýnlýk •Kabul Kaynak: Isler, L., Popper, E., Ward, S. (1979). Children’s Purchase Reguest and Parental Responses: Results from a Diary Study. Marketing Sicence Institue, Agust, 1979, Report No: 79-110 Diðer taraftan ekonomik açýdan elveriþsiz durumda bulunan ailelerin çocuklar ise, bir yandan aþýrý tahrik edilmiþ tüketim dürtülerinin ve sahiplenebilme duygusunun, öte yandan da yokluklarýn getirdiði engellenme ve ket vurmalarýn ürünü olan bir çatýþma hali içine düþecektir (Arslan, 2004). Nitekim yapýlan pek çok araþtýrma gençlerin
164 Tüketici Yazýlarý II televizyon reklamlarýnda gördükleri ürünleri satýn alma istekleri ile ilgili aileleriyle tartýþma yaþadýklarýný göstermektedir (Ward ve Wackman, 1971; Burr ve Burr, 1977). Örneðin; bir maðazanýn Corn Flakes reyonunda, 516 satýn alma davranýþýnýn gözlendiði bir araþtýrma, 4 durumdan birinde iliþkilerin çatýþmaya dönüþtüðünü, 6 durumdan birinde ise çocuðun açýk biçimde yoksun kalmýþlýk duygularýný yansýttýðýný göstermiþtir (Atkin, 1979). Doðal olarak ürünlerin ya da hizmetlerin reklamý yapýlacaktýr. En iyi sonucu almak gündemde kalmakla saðlanacaðýndan, devamlý reklam yapmak gerekir. Ancak burada ortaya þu soru atýlýyor; Ürünleri satýn almak maddî gücüne sahip olmayanlar nasýl etkileniyor ? Ulaþamayacaklarý imkânlarý her an gözlerinin önünde görmek ve birilerinin onlara bu imkânlara bir an önce kavuþmak zorunda olduklarýný söylemeleri bu insanlarda olumsuz etkiler yaratmýyor mu? Üstelik bu kesimin genel nüfus içinde çoðunlukta olduðu ülkelerde ne sonuçlar doðuruyor? Çocuðunun reklamlardan kaynaklanan ýsrarlý taleplerine karþýlýk veremeyen ana-babanýn ruhsal yapýsý negatif etki altýnda kalmýyor mu? Her çeþit gýda maddesinin reklamý yapýlacaktýr. Buna çocuklarýn hedef kitle olarak alýndýðý ürünler de dahildir. Süt gibi çocuklar için özellikle yararlý olan bazý ürünlerin reklamlarýnýn faydasýný da inkâr edilemez. Zaten bu konuda reklam etiði çok hassas ölçümlere dayanmaktadýr. Bir kýsým etik sorgulayýcýsý bu reklamlarýn fakir çocuklar üzerinde olumsuz psikolojik etkiler yarattýðýný iddia ederken, diðerleri bunun baþarý ve kazanma hýrsýný tetikleyici olumlu bir etkisi olduðu görüþünü savunuyorlar (Kocamemiþ, 2009). Böylesi durumlarda yine çok boyutlu deðerlendirmeyi elden býrakmamak gerekir. Öncelikli olarak çocuðun kendisinin uðradýðý hayal kýrýklýklarý ve yaþadýðý çeliþkiler gözden kaçýrýlmamalýdýr. Ýkinci olarak da, içinde bulunduklarý olanaksýzlýklar yüzünden çocuklarýnýn istek ve beklentilerini yerine getiremeyen, hatta bunlarýn maliyeti çok da yüksek olmayan en masum olanlarýný bile yerine getirmekte zorluk çeken ana-babalarýn içine düþtükleri açmazý ve ruh hallerini unutmamak gerekir (Arslan, 2004). Grene (1973) yoksul ailelerde televizyonun satýn alma üzerindeki uyarýcý etkisini deðerlendirmiþ ebeveynlerin çocuklarýn satýn alma talebini yerine getirememesi sonucunda kendilerini güçsüz hissettiklerini bunun ebeveynle çocuk arasýnda çatýþmalara neden olma yanýnda çocuk tarafýndan ürüne sahip olamamanýn yarattýðý hayal kýrýklýðýnýn ebeveyn de düþmanlýk ve kýzgýnlýk yarattýðýný belirtmiþtir. Abartý ve Çocuklar Üzerinde Yarattýðý Hayal Kýrýklýðý Çocuklar televizyonda gördükleri her þeyi gerçek sanabilmektedir. Bu nedenle de çocuklar reklamýn ikna edici mesajlarýna karþý savunmasýz ve yasalarýn, reklamcýlarýn
Page 2 and 3:
Hacettepe Üniversitesi Tüketici -
Page 4 and 5:
Ýçindekiler Önsöz Prof. Dr. Mü
Page 6:
Önsöz Tüketici ile ilgili farkl
Page 10 and 11:
Özet Türkiye’de ve AB Ülkeleri
Page 12 and 13:
Türkiye’de ve AB Ülkelerinde T
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
AB Ülkelerinde Tüketici Eðitimi
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Bilgi Toplumu ve Kamu Yönetimi Ba
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
21 www.ntvmsnbc.com 22 http://www.s
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Preston, P. (2003). “European Uni
Page 48 and 49:
Ekonominin Yükselen Deðerleri; Et
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Pehlivan, A.Ý. (2001). Yönetsel M
Page 68 and 69:
Küresel Kriz Ortamýnda Tüketici
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Yöndeþ Teknolojiler: Bireyle, Ýh
Page 88 and 89:
Yöndeþ Teknolojiler: Bireyler, Ý
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Yeni Teknolojiler ve Tüketici Etki
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Kaynak:TUENA Türkiye Ulusal Enform
Page 114 and 115: Yeni Teknolojiler ve Tüketici Etki
Page 116 and 117: Yeni Teknolojiler ve Tüketici Etki
Page 118 and 119: Sürdürülebilir Kalkýnma Açýs
Page 134 and 135: Çevre Kadýn Dernekleri Federasyon
Page 136 and 137: Tüketici Eðitimi Perspektifinde R
Page 154 and 155: Özet Medya, Reklam ve Tüketim: Ç
Page 156 and 157: Medya, Reklam ve Tüketim: Çocukla
Page 174 and 175: Buijzen, M., Valkenburg, P.M. (2000
Page 178 and 179: Ward, S., Wackman, D. (1971). “Fa
Page 180 and 181: Görme Engelli Tüketiciler: Satýn
Page 188 and 189: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Dr.
Page 190 and 191: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim sö
Page 192 and 193: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim ya
Page 194 and 195: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Anc
Page 196 and 197: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim þe
Page 198 and 199: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim tal
Page 200 and 201: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Bay
Page 202 and 203: Yaþlýlýk Dönemi ve Tüketim Lev
Page 204 and 205: Tüketici Haklarý ve Halk Saðlý
Page 214 and 215:
Tüketici Haklarý ve Halk Saðlý
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Saðlýk Hizmetlerinde Tüketici Ya
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Ýlaç Tüketicisinin Belirlenmesi
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Tüketicilerin Bilgi Kaynaðý Olar
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Tablo 2. Tüketicilerin Ambalajlý
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
*P
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Ambalaj Tasarýmýnda Görsel Bir U
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Tüketici Bilgilendirme Aracý Olar
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Pazarlama Dünyasý Dergisi, 2, 12-
Page 306 and 307:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Uz
Page 308 and 309:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar ko
Page 310 and 311:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Ü
Page 312 and 313:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar T
Page 314 and 315:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar L
Page 316 and 317:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar ps
Page 318 and 319:
11-American Express (kredi kartý)
Page 320 and 321:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar de
Page 322 and 323:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar fa
Page 324 and 325:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar 6.
Page 326 and 327:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar g
Page 328 and 329:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar El
Page 330 and 331:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar þ
Page 332 and 333:
Lüks Tüketim ve Lüks Markalar Bo
Page 334 and 335:
Oskay, Ü. (1987). “Thorstein Veb
Page 336 and 337:
Bir Tutundurma Faaliyeti Olarak Hal
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
Page 342 and 343:
Page 344 and 345:
Page 346 and 347:
Page 348 and 349:
Page 350 and 351:
Page 352 and 353:
Page 354 and 355:
Tüketiciler Açýsýndan Serbest Z
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
Page 362 and 363:
Page 364 and 365:
Türkiye’de Ýþyerinde Kantin i
Page 366 and 367:
Page 368 and 369:
Page 370 and 371:
Page 372 and 373:
Page 374 and 375:
Page 376 and 377:
• Türkiye’nin sosyal ve ekonom
show all

tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?