tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

142 Tüketici Yazýlarý II
çalýþma stratejisi gütmesine iliþkindir. Ýþletmelerin sosyal sorumluluk kapsam alaný
oldukça geniþtir. Ýþletmenin sermaye sahiplerine ve hissedarlarýna karþý olan
yükümlülükleri, istihdamýn saðlanmasý, çevrenin korunmasý, insanlýða karþý olmasý
gereken ihtiyari sorumluluklar, tüketicinin korunmasý ve iþ ahlaký konularý reklamýn
sosyal sorumluluk anlayýþýný uygulamasý ve bu uygulamanýn etik yaklaþýmýnýn bir
uzantýsý olmasý ile yakýndan iliþkilidir (Tosun, 2007).
Tüketicinin korunmasý konusunda iþletmelere düþen temel görev tüketici açýsýndan
ürün güvenliðinin saðlanmasý ve tüketicinin doðru bilgilendirilmesidir. Bunun
gerçekleþmesi için ürünün içeriðinde bulunan maddeler hakkýnda gerekli bilgilerin
verilmesi, ürünün kullaným þekli ve versiyonlarý hakkýnda doðru bilgilendirmenin
yapýlmasý diðer bir deyiþle ürünün gerek biçimi gerek içeriði gerekse uygulama þekline
yönelik bilgilerin çeþitli kanallarla tüketiciye iletilmesi gerekir. Diðer bir deyiþle,
tüketiciye sunulan ürün ve hizmetlerin tüm yönleri hakkýnda doðru ve tam bilgi vermek
tüketicinin korunmasý ve dolayýsýyla da iþletmelerin sosyal sorumluluk alaný içinde yer
almaktadýr (Tosun, 2007).
Etik Kavramý
Genel olarak etik, bireylerin davranýþ biçimlerini etkileyen ve yaptýklarý seçimleri
belirleyen doðrulara iliþkin ilkeler bütünü olarak tanýmlanmaktadýr (Tosun, 2007). Etik,
ahlaki davranýþ, eylem ve yargýlarý ilgilendiren bir konu olarak felsefe ve bilimin önemli
bir parçasý ve sistematik bir çalýþma alaný olmuþtur. Ahlak, yanlýþ-doðru, iyi-kötü, erdem
ve kusur ile davranýþlar ve davranýþlarýn sonuçlarýný deðerlendirme ile ilgilidir. Bu taným
kapsamýnda etiðin; bireylerin yaptýklarý seçimleri ve nasýl davranacaklarýný etkileyen,
doðru ve yanlýþa iliþkin ilkeler olarak tanýmlandýðý görüldüðü gibi, “doðru ya da iyinin
ne olduðunu belirleme sanatý, ayný zamanda genel bir yol, hayat tarzý, bir dizi eylem
kuralý ya da ahlak ilkesi” olarak da deðerlendirilebilir (Uludere, 2003).
Firmalarýn tüketicilere ürün ve hizmetleri istedikleri yer, zaman ve miktarda
sunabilmeleri için yeni ürünler geliþtirmeleri gerekmektedir. Bu iþlevlerin yerine
getirilmesi sýrasýnda ise alýcý ve satýcý arasýnda yaþanan iliþkiler sonucu, etik kavramýnýn
içinde incelenebilecek pek çok durum ortaya çýkmaktadýr. (Uludere, 2003) Reklamlarýn
ve reklamcýlýðýn etik açýdan diðer birçok meslek grubundan ayrý bir þekilde incelenmesi
gerekmektedir. Sözgelimi 20 sn süren bir televizyon reklamý 5 yýl sürebilecek
alýþkanlýklara, bazý kesimleri küçük düþürmek için kullanýlan yeni bir argo konuþma
biçimine, toplumsal çeliþkilerin körüklenmesine hatta dahasý kitlesel ayaklanmalara dahi
neden olabilmektedir. Gerçekten de yer ve zaman gözetmeksizin insanlar sürekli ve
yoðun bir þekilde reklam mesajlarýna maruz kalmaktadýrlar. Evlerinde televizyon