tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Sürdürülebilir Kalkýnma Açýsýndan Aile, Tüketim ve Çevre
tarafýndan benimsendiðini böylelikle de siyasi platforma taþýnmakta olduðunu
göstermektedir. Bu kýrýlma noktasýnda yöneticilere, kamu kuruluþlarýna, meslek
örgütlerine, eðitim kurumlarýna önemli sorumluluklar düþmektedir (Çevresel Duyarlýlýk
Baðlamýnda Sürdürülebilirlik, 2005). Ancak çevre bilinci kazanmýþ sorumlu tüketiciler,
çevredeki kaynaklarýn varlýðý, kullaným maliyeti, kullanýmýn çevreye ve kendilerine olan
etki boyutlarýný deðerlendirebilirler (Gönen,1992).
Aile ve Sürdürülebilir Kalkýnma
Aile, bireyin insan hayatý ve deneyimleri ile ilgili duygu ve fikirlerinin temellerini
oluþturan en temel toplumsal bileþendir. Sürdürülebilir Kalkýnma ise ekonomik, sosyal ve
çevresel unsurlarý da kapsayan bütüncül bir bakýþ açýsý edinmekle ilgilidir. Bu iki kavram
arasýnda bariz, ancak karmaþýk bir bað vardýr. Daha temiz bir çevre ve istihdam
olanaklarýndan yoksun ailelerin saðlýklý devamlýlýðýndan söz etmek mümkün deðildir.
Ayný þekilde, ailevi haklarý koruyan ve geliþtiren bir altyapýnýn yokluðu da aileleri
olumsuz yönde etkileyerek sosyal ve ekonomik refahýn yavaþlamasýyla sonuçlanýr.
Ailelerin iþlevlerini yerine getirebilmeleri, sosyal birlik ve denge için hayati bir öneme
sahiptir (Malýk,2004)
Kiþinin ilk sosyalleþtiði kurum aile olduðu için tutumlarýn oluþmasýnda aile, ilk ve
temel etkileyicidir. Ailenin yoðun duygusal iliþkilerin yaþandýðý kurum olmasý nedeniyle
ailede öðrenilen bazý tutumlarýn kalýcý olmasý gibi bir özelliði vardýr. Ailede hangi
nesnelere olumlu tutum takýnýlacaðý, hangilerine olumsuz takýnýlacaðý sosyalleþme
yoluyla bireye verilir. Ayný zamanda ailede toplumun deðerleri ve kültürü bireye aktarýlýr.
Ailede geçerli deðerler bir yönüyle içinde yaþanýlan toplumun deðerlerini yansýtýr (Zorlu,
2006). Aile içerisinde üyeler arasýnda alýnan kararlar ayný zamanda, aile üyelerinin birer
tüketici olarak içinde bulunduklarý toplumu ve bu toplumlarýn tüketim eðilimlerini de
belirlemektedir (Bayraktar, 1989). Bütün toplumlar için tüketim temel bir olgudur.
Tüketim kavramý tüketici kavramýný da beraberinde getirmektedir. Toplumun en küçük
birimi olan ailede en büyük tüketici olarak tüketimin temel objesidir (Rodda, 1991).
Sürdürülebilir Kalkýnma hedeflerinde baþarýlý baþarýlý olabilmek için tüketimdeki
önemli rolleri nedeniyle ailelerin sürdürülebilir nitelikte olmayan tüketim modellerinin
incelenmesi gerekmektedir. Çünkü aileler su ve enerji tüketimi, atýk oluþturma, ulaþým
tercihleri ve yiyecek seçimleri yolu ile çevreyi olumlu ya da olumsuz etkilerler (OECD,
2002). Bu nedenle tüketici bir birim olarak aile hergün aldýðý kararlar ve uygulamalarla
toplumun geleceðinin þekillendirilmesinde önemli bir potansiyele sahiptir. Özellikle bir
ülkede üretilen mal ve hizmetlerin yaklaþýk %80’inin aileler tarafýndan satýn alýnýp
tüketildiði dikkate alýnýrsa çevre korumasýnda bireyin tüm sosyal geliþimini tamamladýðý
127