tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

124 Tüketici Yazýlarý II
gelecek kuþaklarýnda belli haklara sahip olmasý gerektiði düþüncesi daha çok destek
bulmaya baþlamýþtýr. Bu nedenle haklar açýsýndan gelecek kuþaklara iliþkin yaþayan her
insanýn, doða insan iliþkileri çerçevesinde belli bir sorumluluk taþýdýðý inancý yerleþmeye
baþlamýþtýr (Kýlýç, 2008). Ülkemizde 1982 Anayasasýnýn 56. maddesinde “herkes saðlýklý
ve dengeli bir çevrede yaþam hakkýna sahiptir. Çevreyi geliþtirmek, çevre saðlýðýný
korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaþýn ödevidir.” Hükmü yer
almaktadýr (Çevre El Kitabý, 2008) Ayrýca “Çevre Yasasý” ise çevre korunmasý ve
geliþtirilmesi için hem devlete hem de bireylere aktif katýlým görevi vererek çevre
olgusunu birçok geliþmiþ ülkede kabul edilen bir yaklaþýmla ele almaktadýr (Babaoðul,
Altýoku 2007). Bu yaklaþým çevre bilincini tüm topluma ve tek tek bireylere
kazandýrýlmasý temeline dayanmaktadýr.
Çevre korunmasý ve çevre kirliliðinin önleme yönünde çaðdaþ ilkelerin yer aldýðý çevre
konusunda deðiþiklik yapýlmasýna dair 5491 sayýlý kanunda da sürdürülebilir çevre
gelecek kuþaklarýn ihtiyaç duyacaðý kaynaklarýn varlýðýný ve kalitesini tehlikeye atmadan
hem bugünün hem de gelecek kuþaklarýn çevresini oluþturan bütün çevresel deðerlerin
her alanda (sosyal, ekonomik, fizik vb.) ýslahý, korunmasý ve geliþtirilmesi olarak yer
almaktadýr (Müftüoðlu, 2008).
Ýnsan saðlýðý, toplum düzeni, gelecek nesillerin daha iyi saðlýklý, huzurlu bir Türkiye’de
yaþama isteði, çevre konularýný geniþ bir çerçevede ele alma ihtiyacýný hissettirmekte ve
çevreyi tahrip etmeden kalkýnma yollarý aranmaktadýr. Çevreyi koruyucu bir yaklaþýmýn
çevreyi tahrip ettikten sonra düzeltme yaklaþýmýna tercih edilmesi gerekmektedir
(Nazlýoðlu, 1992)
Bu nedenle sürdürülebilir kalkýnma hedefine ulaþmada en önemli rollerden biri
tüketicilere düþmektedir. Geliþmiþ ülkelerde gittikçe daha fazla kaynak kullanýmýna yol
açan sýnýrsýz tüketim trendiyle geliþmekte olan hýzlý nüfus artýþý sürdürülebilir kalkýnmayý
zorlaþtýrmak konusunda birbiriyle yarýþmaktadýr (Lozada ve Mintu – Wimsatt, 1996:72).
Dolayýsýyla sürdürülebilir kalkýnma hedefine ulaþmak ve insan refahýnýn uzun dönemde
korunabilmesi için insanlarýn gereksinimlerini karþýlayacak yeni yöntemlerin bulunmasý,
yeryüzünün yaþam için gerekli olan sistemlerine zarar vermeyecek ve böylece gelecek
nesillerin gereksinim duyacaðý kaynaklarý koruyabilecek sürdürülebilir tüketim ve üretim
kalýplarýnýn edinilmesi, tüketici davranýþlarýnýn kökten deðiþmesi gerekmektedir. (Sam,
2006:57)
Bugün geçerli olan pazarlama yöntemleri ise tüketicinin ürün seçimi olanaklarýný
artýrýrken, bu seçimlerin çevreye olan etkilerinin göz ardý edilmesine neden olmaktadýr.