tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

118 Tüketici Yazýlarý II
iken,daha sonraki dönemlerde bu iliþki insan lehine tek taraflý olarak bozulmuþtur
(Güler, 2007). Daha sonraki yýllarda tarýmda ve týpta kaydedilen geliþmeler nüfus artýþýný
bunun sonucunda da insanýn doða üzerinde kurduðu baskýyý beraberinde getirmiþtir
(Güler, 2007).
Bu baský kendisini
• Ormanlarýn tahribi ve erezyon sorunu
• Teknolojik geliþmeler
• Düzensiz þehirleþme ve yeþil alanlarýn eksikliði
• Kýyýlarýn bozulmasý
• Kentleþme, özellikle çarpýk kentleþme
• Göç
• Nükleer Enerji ve Termik Santraller vb. ile göstermiþtir (Boþgelmiþ, A ve diðerleri,
1997; Karacan, 2007).
Ýçinde bulunduðumuz yüzyýl ise birçok teknolojik imkanlarý insanlarýn hizmetine
sunarken bir yandan da insanlýðýn ortak malý olan çevreden geri getirilmesi zor, hatta
imkansýz olan varlýklarý da alýp götürmektedir (Çevre El Kitabý, 2008).
Kalkýnmanýn dayandýðý kaynaklarý tüketen üretim ve tüketim anlayýþý ve bunun yol
açtýðý kirlenme sonuçta bütün canlýlar için yaþam koþullarýný yetersiz kýlarken, Baþta
kalkýnmýþ ülke toplumlarýnýn giderek artan bir hýzla tüketim toplumu haline gelmesi,
yoksul ülkelerin aþýrý doðal kaynak tüketimi dünyanýn geleceði için çözümü aranan
sorunlar haline gelmiþtir (National Commision, 1993).
Bu ülkelerde yoksulluk insanlarý kaynaklarý yenilenebilme hýzýndan daha hýzlý
kullanmaya zorlamaktadýr. Tarým, ormancýlýk, balýkçýlýk ve madencilik faaliyetleri
kalkýnmakta olan ülkelerin milli gelirlerinin 1/3’ünden, istihdamýn 2/3’ünden fazlasýný ve
ihracatlarýnýn da yarýsýný oluþturduðundan doðal kaynaklara baðýmlýlýk artmaktadýr.
Uzun yýllarda bu baðýmlýlýðýn ayný düzeyde kalacaðý tahmin edilmektedir (Rodda, 1991).
Gerek sanayileþmiþ, gerekse sanayileþmekte olan ülkelerde bireysel tüketimin neden
olduðu atýklar ise önemli boyutlara ulaþmýþtýr. Otomobillerden çýkan egzoz gazlarý,
deterjanlar, çevreye atýlan yavaþ ayrýþan yada hiç ayrýþmayan ve yandýðýnda zararlý gazlar
açýða çýkan plastik poþetler, pet þiþeler, haþere ilaçlarý, çeþitli spreyler, aerosol boyalar ve
suni gübreler gibi çok sayýda tüketim maddesi çevreyi kirletmektedir (Nickell, 1976).
Normal þartlarda kendi kendini temizleme özelliði olan doða insanlarýn faaliyetleri
sonucu aþýrý olarak kirlenmekte ve kendi gücünü aþan bu kirlenmeyi
temizleyememektedir (Çevre el kitabý, 2008).