tüketici yazıları.qxp - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

Sürdürülebilir Kalkýnma Açýsýndan Aile, Tüketim ve Çevre
Sürdürülebilir Kalkýnma Açýsýndan Aile,
Tüketim ve Çevre
Yrd. Doç . Dr. Seval GÜVEN
Hacettepe Üniversitesi
Ýktisadi ve Ýdari Bilimler Fakültesi
Aile ve Tüketici Bilimleri Bölümü
seguven@hacettepe.edu.tr
Özet
Sürdürülebilir çevre gelecek kuþaklarýn ihtiyaç duyacaðý kaynaklarýn varlýðýný ve kalitesini
tehlikeye atmadan hem bugünün hem de gelecek kuþaklarýn çevresini oluþturan tüm çevresel
deðerlerin her alanda (sosyo-ekonomik, fizik vb.) ýslahý, korunmasý ve geliþtirilmesi sürecidir.
Sanayileþmenin ve kentleþmenin bir sonucu olarak ortaya çýkan aþýrý nüfus artýþý ve göç, çevre
sorunlarýnýn oluþmasýnda önemli bir etken olarak görülmektedir. Aþýrý nüfus artýþý ve göç büyük
bir tüketim ordusu halinde doðal kaynaklarý yok etmektedir. Hava kirliliði, barýnma atýk
maddeler, düzensiz yapýlaþma ve gürültü kirliliði diðer çevre sorunlarý arasýndadýr.
Çevre sorunlarýnýn artmasýna sebep olan faktörlerden bir diðeri de mevcut tüketim alýþkanlýklarý
ve tüketimin sürekli kamçýlanmasýdýr. Bunu sonucunda doðal kaynaklar; aþýrý ve dikkatsiz
kullaným nedeniyle bozulmaktadýr. Çevresindeki kaynaklarý tüketen insan, birey olarak çevreyi
olumlu ya da olumsuz yönde etkileme gücüne sahiptir. Çünkü, toplumdaki her bireyin tüketme
zorunluluðu dikkate alýndýðýnda, tüketici bireyin davranýþlarýyla çevre kirliliðinin artmasýna ya da
azalmasýna katkýda bulunduðu bir gerçektir. Örneðin, bugün geliþmiþ ülkelerde tüketimin neden
olduðu atýklar, önemli boyutlara ulaþmýþtýr. Bu nedenle tüketici, çevre kirliliði sorununun
çözümlenmesinde birincil role sahiptir. Tüketici, üretilen herhangi bir mal ya da hizmeti fayda
elde etmek amacýyla kullanýp yok eden kimsedir. Bir ülkede iki büyük tüketici grubu vardýr.
Bunlardan birincisi ailedir. Aile bir toplumun temel sosyal, ekonomik ve belli baþlý bir tüketim
birimidir. Ailede, günlük yaþamý sürdürmek için üretim ve tüketimle ilgili çok sayýda karar
alýnmaktadýr. Bu nedenle tüketici bir birim olarak aile her gün aldýðý kararlar ve uygulamalarýyla
toplumun geleceðinin þekillendirilmesinde önemli bir potansiyele sahiptir. Toplumun temel birimi
aileye, gerek birçok tüketim malýnýn kullanýcýsý olmasý gerekse çevre bilincine sahip bireylerin
yetiþtirilmesinde etkili olabilecek gruplardan biri olmasý nedeniyle önemli sorumluluklar
düþmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Kalkýnma, Tüketim, Aile ve Çevre.
Giriþ
Çevrenin doðal ya da yapay müdahalelerle deðiþmesi o çevrede bulunan tüm canlýlarý
ayný oranda etkiler. Endüstri devrimine kadar insanoðlunu doðaya olan etkisi çok sýnýrlý
117