2012/1.Sayı : Yeni Gıda Mevzuatı Mercek Altında - Gıda Güvenliği ...

Gıda Güvenliği Derneği Üyeleri - Members of the Turkish Food Safety AssociationAltıparmak Pazarlama Koll. Şti. (Balparmak)Anadolu Cam San.A.Ş.Anadolu Restoran İşletmeleri Ltd. Şti. (Mc Donald’s)Arifoğlu Baharat ve Gıda San. Ltd. Şti.Aytaç Gıda Yatırım Sanayi ve Ticaret A.Ş.Banvit A.Ş.Baran Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş.Barilla Gıda A.Ş.Belkim Kimyevi Maddeler Tic. ve San. A.Ş.Beypi Beypazarı Tarımsal Ür. Paz. San. ve Tic. A.Ş. (Beypiliç)Cargill Tarım ve Gıda San. Tic. A.Ş.CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi A.Ş.Coca-Cola Meşrubat Paz. Danışmanlık San. ve Tic. A.Ş.Çelebi Hizmet Gıda Turizm San. ve Tic. A.Ş.Çevre Endüstriyel Analiz San. ve Tic. A.Ş.Danone Tikveşli Gıda ve İçecek San. Tic. A.Ş.Doğadan Gıda Ürünleri San. ve Paz. A.Ş.Deisko İzolasyon İç ve Dış Ticaret San. Ltd. Şti.Diversey Kimya San. ve Tic. A.Ş. (Johnson Diversey)DSM Besin Maddeleri Ltd. Şti.Dupont TürkiyeEast Balt Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.Ecolab Temizleme Sistemleri A.Ş.Eczacıbaşı Girişim Paz.Tüketim Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.Ege İhracatçı BirlikleriEti Gıda San. ve Tic. A.Ş.Evergreen - Rota Çevre Sağlığı, İlaçlama ve Gıda Hiz.Fasdat Gıda Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.Fersan Fermantasyon San. Tic. A.Ş.Frito Lay Gıda San. ve Tic. A.Ş.Güney 2M Dağıtım Paz. ve Tic. A.Ş.HAVI Lojistik Tic.Ltd.Şti.ISA Denetim Belgelendirme ve Eğitim Ltd.Şti.İbrahim Tiryakiİntertek Test Hizmetleri A.Ş.Kalite Sistem Laboratuarları A.Ş.Kraft Gıda San. ve Tic. A.Ş.Kükre Gıda ve İth. Mad. Pazarlama Tic. Ltd. Şti.Marsa Yağ San. ve Tic. A.Ş.Martin Bauer Middle East Bitki ve Meyve Çayları A.ŞMerko Gıda San. ve Tic. A.Ş.Merter Helva San. Tic. A.Ş. (Koska Helvacısı)Metro GroupMigros Ticaret A.Ş.Nestle Türkiye Gıda San. A.Ş.Özel MSM Gıda Kontrol Laboratuarı ve Dan. Hiz. Tic. Ltd. Şti.Özgörkey Gıda Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.Pak Tavuk Gıda San. ve Tic. A.Ş.Penguen Gıda San. A.Ş.Pınar Entegre Et ve Un San. A.Ş.Pınar Süt Mam. San. A.Ş.Protek Analitik ve Endüstriyel Sistemleri Ltd. Şti.Reis Tarımsal Ürünler San. ve Tic. A.Ş.Rotopak Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş.SARDUNYA Gıda Mutfak İşletmeleri Tic. A.Ş.Saray Bisküvi ve Gıda San. A.Ş.Shaya Mağazacılık A.Ş.Sincer Dış TicaretSodexo Entegre Hizmet Yönetimi A.Ş.Sofra Yemek Üretim ve Hizmet A.Ş.Steam Lab. Sterilizasyon Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.Sütaş A.Ş.Tab Gıda (Burger King, Popeyes, Sbarro)Tamek Gıda ve Konsantre San. ve Tic. A.Ş.Tat Konserve San. A.Ş.Teknik Tarim Ürünleri İth. İhr. San. ve Tic.Ltd.Şti.Tetra Pak Makina Tic. ve Servis Ltd. Şti.Ticaret ve Sanayi Kontuvarı T.A.Ş. Kristal YağlarıTrakya Et ve Süt Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. (Polonez)Tukaş Gıda San. ve Tic. A.Ş.Turkent Gıda ve Turizm San. ve Tic. A.Ş.Unilever Türk A.Ş.Unmaş Unlu Mamuller San. ve Tic. A.Ş.Usaş Uçak Servisi A.Ş.Ülker Gıda San. ve Tic. A.Ş.Yudum Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.4Gıda Güvenliği 2012-1

SAHİBİ l OWNERGıda Güvenliği Derneği adınaYönetim Kurulu Başkanı Samim SanerSORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ lMANAGING EDITORMuhteber ErsinYAYIN KURULU KOORDİNATÖRÜ lCOORDINATORÜlker TokgözYAYIN KURULU l EDITORIAL BOARDAta Akıcı, Edip Sincer, Fezal Belgin, Gül Paycı,Muhteber Ersin, Prof. Dr. Necla Aran, NermaGökçe, Perihan Yolcu Ömeroğlu, Petek Ataman,Samim Saner, Ülker Tokgöz, Yüksel Soyubelli,Zühal BaşaranEDİTÖR l EDITORBilge Alnıakbilge.alniak@tematikmedya.comYÖNETİM YERİ l MANAGEMENT OFFICEGıda Güvenliği DerneğiHasan Amir Sok. Dursoy İş MerkeziKat 4/10 34724 Kızıltoprak / İstanbulTel: 0 216 550 02 23 - 550 02 73Faks: 0 216 550 02 74www.ggd.org.tr e-posta: ggd@ggd.org.trYAPIM l PRODUCTIONTematik MedyaHalk Sok. No:1 D:6 Sahrayıcedit Kadıköy / İstanbulTel: 0216 350 23 92 - 93 Faks: 0216 350 23 94www.tematikmedya.comBASKI l PRINTINGPromat Basım YayınSanayi Mh. 1673 Sk. No:34 Esenyurt / İstanbulTel: 0212 622 63 63 pbx Faks: 0212 605 07 98www.promat.com.trTüm yayın hakkı Gıda Güvenliği Derneği’ne aitolup kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir.Tüm reklamların sorumluluğu reklam verenfirmalara, yazılardaki görüşler yazarlarınaaittir.Üç ayda bir yayınlanır.İGıda Güvenliği DergisiHakemli Dergi Statüsündedir.All copyrights are reserved by Turkish FoodSafety Association. The citation is authorizedprovided the source is acknowledged. Theresponsibility and liability of all advertisementsare retained by the advertising company.Turkish Food Safety Association has noresponsibility or liability for consequences ofany statement or argument of the authors.Published quarterly.Emre ULUFERGıda Güvenliği DerneğiYönetim Kurulu ÜyesiGIDA MEVZUATINDAYENİ DÖNEMDeğerli Gıda Güvenliği dostları,Dergimiz bu sayıda gıda mevzuatında yenidönem başlığını irdeliyor. Türkiye’de üretilenveya işlenen gıdaların daha sağlıklı, hijyenik vegüvenilir hale getirilmesi yolunda önemli biradım olan, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, BitkiSağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında uygulanacakve AB gıda güvenliği politikalarıyla tamuyumlu hale getirilecek gıda güvenilirliği sisteminin detaylarını Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker, 12 Ocak tarihindedüzenlenen bir basın toplantısında aktarmış, bu haberi sizinle geçensayımızda paylaşmıştık.Gıda ürünlerinin gönül rahatlığıyla tüketilmesini sağlayan en önemlietken tüketicinin gıdaya olan güvenidir. Gıda güvenliğinde başlayanbu yeni dönem, fiziksel, kimyasal ve biyolojik risklerden arındırılmışgüvenli gıdanın tüketiciye sunulmasında yeni kuralların uygulanmasınısağlayacaktır. Yönetmelikle birlikte, toplu tüketim ve satış yerlerinin dekayıt altına alınması ve geçen sayımızda sunduğumuz izlenebilirliğinde sürece dahil edilmesi, ürünlerin geriye dönük olarak izlenmesinimümkün kılacaktır. Bu izlenebilirliği sağlamak amacıyla ürünlerin uygunşekilde etiketlenmesi veya Bakanlıkça belirlenecek bilgi ve belgelerleuygun şekilde tanımlanması zorunlu olacaktır.Yönetmelik, gıdaları hammadde olarak alıp işleyen gıda işletmecisineve hayvan yetiştiren, avlayan, toplayan veya hayvansal birincil ürünleriüreten gıda işletmecisine sorumluklar yüklemektedir. Yönetmelik, yurtiçindeüretilmeyip ithal edilen gıdalar için de belirli şartların sağlanmasınıgerektirmektedir.Tedarik, işleme ve dağıtım aşamalarında hammaddeler, süreçler, üretimtesisi, ambalaj malzemeleri, personel, depo, taşıma ve benzeri faktörlerinher aşamada kaydı, dikkatli denetimi ve kontrolü sonucundasağlanabilecek gıda güvenliği, işletmelere ekonomik olarak da faydasağlayacaktır. Tüketicilerin güvenini kazanmış gıdaların pazardakipayının artması, güvenliğinden şüphe edilen gıdaların ise satış ve pazarkaybına uğraması su götürmeyecek bir gerçektir. Taklit ve hileli ürünüreten firmaların kamuoyuna açıklanacağı ve uygun ürün üreten vesatan firmaların ödüllendirileceği bu yeni sistemin, üreticilerin üretimkalitelerini artırmaya yönelik bir motivasyon kaynağı olacağı da şüphesizdir.Sistemin tam olarak uygulanmasıyla birlikte tüketiciler olarak, gıdamızınnereden geldiği, nerede üretildiği, neleri içerdiği gibi bilgileri açıkve okunabilir bir şekilde ambalaj üzerinde görebilecek, güvenli ürünlerve üreticilerle ilgili bilgiye ulaşabilecek ve gıdalarımızı daha güvenli birşekilde tüketebileceğiz.5Gıda Güvenliği 2012-1

Dernekten Haberler / News from TFSArım uygulamasını sağlayacak bir sistem geliştirilmesininvazgeçilmez bir öncelik olduğuna dikkat çekenAtaman sözlerini şöyle tamamladı: “Gıda üreticisietiket veya reklam yoluyla tüketiciyi yanılttığındauygulanacak yaptırımlar belli. Bu yaptırımlar arasındason dönemlerde görülen teşhir de var. Ama bilimadınaymışçasına yapılan ve tüketiciyi ciddi biçimdeyanıltan konuşmaların sahipleri özgürce bunu yapmayave yanıltmaya devam ediyor. Gıda maddeleri insanyaşamının vazgeçilmezleridir. Bu konuda yanlış bilgivermek, tüketiciyi yanıltmak suç olarak değerlendirilmelive gereği yapılmalıdır.”Unhealthy is the InfollutionThere are different claims about different food everyday. This non-scientific information misleads consumers about healthy or unhealthyfood. The Coordinator of the Third Food Safety Congress Petek Ataman says, “The Congress will discuss food-health relationand risk communication on this issue in detail. Doctors and food specialists will share their knowledge on this matter.”Gıda Güvenliğinin Kalbi Bu Kongrede AtıyorDETAYSahte ürünle mücadelede en önemli ikidayanak• Etkin denetim ve sonuçlarının belirlenenprensipler çerçevesinde halkla paylaşılması• Tüketicinin ‘doğal ürün’ arayışı ile kayıtdışınayönlenmemesidir. Mutlaka kayıtlı/onaylı işletmelerin ambalajlı ürünleri tüketilmelidir.Uluslararası Gıda Koruma Birliği (IAFP) işbirliği ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın desteği ile Gıda GüvenliğiDerneği’nce bu yıl 3.’sü düzenlenen Gıda Güvenliği Kongresi 3-4 Mayıs tarihlerinde İstanbul Harbiye Askeri Müze ve KültürSitesi’nde gerçekleşiyor.Gıda güvenliği ortak paydasında buluşan sektör,üretici ve tüketici örgütleri, meslek odaları, akademisyenler,sağlık sektörü temsilcileri, gıda mühendisleri,ziraat mühendisleri ve bakanlık temsilcilerigibi katılımcılar 3. Gıda Güvenliği Kongresi’nde biraraya geliyor. Türkiye’nin ve dünyanın önde gelenuzmanlarını bir araya getiren kongre; gıda güvenliğineilişkin mevzuat, AB ilişkileri, bilim, teknoloji, halksağlığı ve medya ilişkileri gibi farklı konuları gündemegetirip fikir alışverişinde bulunulacak bir ortamsağlıyor. Uzmanların sunumlarının dinlenebileceğikongre boyunca gıda güvenliği iş dünyası da farklıiş ortaklıkları kurabilecekleri ikili görüşmeler yapmafırsatı bulacak.Üniversitelerden, kamu ve özel sektörden konusundayetkin isimlerin sunumları ile katılacağı veGıda Güvenliği Derneği Başkanı Samim Saner’inaçılış konuşmasıyla başlayacak 3. Gıda GüvenliğiKongresi’nde konuşmacı olarak yer alan isimlerdenbazıları: Avrupa Komisyonu Sağlık ve Tüketici KorumaEnstitüsü’nden Prof. Dr. Elke Anklam, AvrupaGıda Hukuku Enstitüsü’nden Prof. Dr. Bernd vander Meulen, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi DernekleriFederasyonu’ndan İlknur Menlik, İstanbul TeknikÜniversitesi’nden Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu, GaziÜniversitesi’nden Prof. Dr. Ali Esat Karakaya, UluslararasıGıda Koruma Birliği’nden Dr. Isabel Walls,Yeditepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Artemis Karaali.Ayrıca kongrede ABD’deki yeni gıda güvenliği sisteminiiçeren konuşması ile FDA’dan Dr. Layla Issa Batersehile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndanyetkililer yer alıyor.Feeling the Pulse of Food SafetyIn cooperation with International Association for Food Protection (IAFP) and with the support of Turkey’s Ministry of Food,Agriculture ans Livestock; Turkish Food Safety Association (TFSA) is conducting the Third Food Safety Congress in IstanbulHarbiye Military Museum and Cultural Center on May 3-410Gıda Güvenliği 2012-1

Dernekten Haberler / News from TFSAGGD 3. Gıda Mühendisliği Kongresine Katıldıİstanbul Teknik Üniversitesi Gıda Mühendisliği Kulübü’nün organizasyonu ile hazırlanan 3. Gıda Mühendisliği Öğrenci Kongresi,19-20 Nisan tarihlerinde İTÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde düzenlendi. Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Samim Sanerde organizasyonun konuşmacılarındandı.Türkiye’nin 24 farklı üniversitesinden gıda mühendisliğibölümü öğrencilerinin katılımlarıyla gerçekleştirilen3. Gıda Mühendisliği Öğrenci Kongresi, İTÜRektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin, Kimya MetalurjiFakültesi Dekanı Prof. Dr. Sadriye Küçükbayrak, GıdaMühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Dilek Boyacıoğluve Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu BaşkanıPetek Ataman’ın konuşmaları ile açıldı. Kongreye akademisyenler,sivil toplum kuruluşlarından yetkililer vegıda sektöründen temsilciler de sunumları ile katkı sundu.Kongre’nin açılış konuşmacılarından Prof. Dr. DilekBoyacıoğlu, gıda mühendisliği bölümü öğrencilerineseslenerek, “Türkiye’de gıda sanayisi dünya ile yarışan,uluslararası firmaların dikkatini çeken bir kapasiteye sahip.Ancak sizin işiniz bizim işimizden daha zor; çünküdünyada küresel bir rüzgar esiyor. Dünyanın herhangibir yerinde konuşulan gıda konusu ülkemizin gündeminioluşturuyor. Gelecek vizyonuna sahip, algılarınız çokaçık yetişmelisiniz” dedi.Organizasyonu düzenleyen öğrenci kulübü üyelerindenİstanbul Teknik Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü4. sınıf öğrencisi Ender Çelik ise son yıllarda özelliklebasında yer alan, gıdayla ilgili bilgi kirliliğine karşı geleceğingıda mühendislerine doğruları aktarabilmek adınabu kongreyi düzenlemek istediklerini ifade etti. Çelik,“Televizyonlarda, gazetede, internet ortamında yayınlanangıdayla ilgili haberlerin geneline baktığınız zamanbeyanat veren uzmanlar arasında tıp doktorlarının dahafazla öne çıktığını görüyorsunuz. Ama tıp doktorları eğitimhayatları boyunca gıdayla ilgili bir eğitim almıyorlar.Bu tarz röportajların ya da demeçlerin biz gıda mühendisleritarafından verilmesi gerektiğine inanıyoruz. Hemkamuoyunu aydınlatmak hem de biz gıda mühendislerinindoğru bilgilere ulaşmasını sağlamak adına bu kongreyidüzenledik. Organizasyonumuza gösterilen ilgidende hayli memnunuz” dedi.Kongre boyunca alanında uzman pek çok isim yaptıklarısunumlarla öğrencileri aydınlatırken kamuoyunda doğrubilinen yanlışlara da dikkat çekti. Ankara ÜniversitesiSüt Teknolojisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Celalettin Koçak;“Süt Neden Tartışılıyor” konulu sunumu, Meyve SuyuEndüstrisi Derneği (MEYED) “Neden Meyve Suyu İçmeliyiz”konulu sunumu, Sabancı Üniversitesi BiyomühendislikBölümünden Prof. Dr. Selim Çetiner, “GDO’larHakkında Doğrular ve Yanlışlar” konulu sunumu ile öğ-12Gıda Güvenliği 2012-1

Prof. Dr. Dilek BOYACIOĞLUİTÜ Gıda MühendisliğiBölüm BaşkanıEnder ÇELİKİTÜ Gıda Mühendisliği4.Sınıf Öğrencisiİlknur MENLİKGıda DernekleriFederasyonuPetek ATAMANGıda Mühendisleri OdasıYönetim Kurulu BaşkanıSamim SANERGıda GüvenliğiDerneği Başkanırencileri bilgilendirdi. Kongrenin öğleden sonra gerçekleştirilenoturumlarında ise; Gazeteci Mehmet Ali Önel,“Gıda Güvenliğinde Medyanın Rolü” konulu sunumuile Uzman Diyetisyen Simge Çıtak, “Beslenmede YeniEğilimler ve Gıda Sanayindeki Gelişmeler” konulu sunumuile İstanbul Yemek Sanayicileri Derneği Başkan VekiliHüseyin Bozdağ ”Hazır Yemek Sektörü Sağlığımıza DikkatEdiyor mu?” konulu sunumu ile dinleyicilere seslendi.Kongrenin ilgi ile takip edilen son konuşmacıları iseGıda Güvenliği Dernek Başkanı Dr. Samim Saner, GıdaMühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Petek Ataman,Gıda Dernekleri Federasyonu adına İlknur Menlik,“Gıda Güvenliğinde Yeni Eğilimler” konu başlığındakonuşmalarını tamamladı. Prof. Dr. Boyacıoğlu’nunmoderatörlüğünden gerçekleşen konuşmaların sonundaöğrenciler konunun uzmanlarına sorularını yöneltti.Gıda Güvenliğinde Yeni Eğilimler konu başlığı ile gıdasektöründe mevzuat değişikliği ile sektörün yeni bir dönemeadım attığını dile getiren oturum konuşmacılarındanGıda Dernekleri Federasyonu’ndan İlknur Menlikyaptığı sunumda gıda sektöründeki gelişmelere değindi.Gıda sektörünün, tüketici beklentilerine bağlı olarak inovasyonve ar-ge yatırımlarında en fazla gelişme gösterensektör olduğunu dile getiren Menlik, bu denli büyük birsektörün yakın zamana kadar bir mevzuatının olmayışınınise dikkat çekici olduğunu vurguladı. Yeni mevzuatile tarımsal üretim süreçleri ile sanayi arasında dahafazla entegrasyon sağlanabileceğini, kayıt dışı ile mücadelenindaha iyi verilebileceğinin altını çizen Menlik’inüzerinde durduğu bir diğer konu ise gıdaya ilişkin basındayer alan haberlerin kimi zaman sektöre ve Türkiyeekonomisine büyük zararlar verebildiği yönündeydi.Geçtiğimiz yıllarda yurt içinde nar tüketimini artırmakiçin yapılan ve narın faydalarını ön plana çıkaran haberlerinyoğunluğu nedeni ile tüketici talebinin artacağınıön gören Akdenizli narenciye üreticilerinin narenciyeağaçlarını sökerek yerlerine nar fidanları diktiğini, pazardengesini gözetmeyen bu manipülatif haberlerin ise tarımve gıda sektöründeki dengeleri sarstığını hatırlattı.Menlik yaptığı sunumda şunlara değindi; “Türkiye gıdasektöründe AB ile yaptığı ticarette 8. sırada yer alıyor.Ancak Brezilya, Arjantin ve Çin gibi ülkeler AB ülkelerinebizden çok daha fazla gıda ürünü satıyor. Ancak bunarağmen Türkiye’de AB ile rekabet edebilen tek sektörgıda ve içecek sektörüdür. Gıda güvenliği için tarımlagıda sanayi arasında entegrasyonun hızlı bir şekilde sağlanmasıgerekiyor. Ambalajlı üretim ve tüketim artırılırsaancak tüm süreçler kayıt altına bilir.”Gıda Güvenliği Derne Başkanı Dr. Samim Saner ise yaptığıkonuşmasında yeni mevzut ile gıda sektöründe atılanadımlara dikkat çekti. Mevzuatın yüzde 90 oranındaAB mevzuatına uyum gösterdiğini dile getiren Saner,“Yeni gıda mevzuatı gıda sektörü için çığır açacak nitelikte.Daha evvel her şey devletin sorumluluğundaykenşimdi üreticilere de sorumluluk yüklendi. Cezalar dahacaydırıcı hale geldi. Eskiden “tehlike” kavramı ön plandaykenyeni mevzuatta “risk” olgusuna dikkat çekiliyor.Bu da bizce önemli bir adım. Artık risk ne ise kontrollerağırlıklı olarak o yönde yapılıyor olacak. Eskiden hepson ürüne odaklanılırken şimdi üretim süreçleri kontroledilecek. Sorunlu ürünü imha etmekten öte asıl sorunayol açan süreci önlemeye yönelik denetimler yapılacak”dedi. Saner, konuşmasında son günlerde ülke gündemineoturan gıdada tağşiş (hile) konusuna da değindi.Gıda sektörüne ilişkin medyada yoğun bir spekülasyonolduğuna işaret eden Saner, tüketicilerin de bu bilgi kirliliğikarşısında bir değerlendirme yapıp bu haberlerindoğru ve yanlışlığını sınamaları gerektiğine dikkat çekti.Saner, “Yapılan haberlerle tüketicilerin hatta meslektaşlarımızınkafası karışıyor. Toplumda bir korku dalgasıyaratılıyor. Bu haberlerde açıklamaları hep hekimler yapıyorama gıda mühendislerinden bilgi alınmıyor. Gıda-13Gıda Güvenliği 2012-1

Dernekten Haberler / News from TFSAGıda Güvenliği Uzmanları Dubai’de7. Dubai Uluslararası Gıda Güvenliği Konferansı(DIFSC) 21-23 Şubat tarihlerinde DubaiDünya Ticaret Merkezi’nde gerçekleştirildi.IAFP’nın Orta Doğu’da katıldığı ilk gıda güvenliğisempozyumu olan etkinliğin ana konusu iseGıda Güvenliğinin Geleceği olarak belirlenmişti.Uluslararası çapta düzenlenen ve bu yıl 43 farklıülkeden 1400’ü aşkın sektör temsilcisinin katılımıile gerçekleşen konferansı, Dünya Sağlık Örgütü(WHO), Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) ve Gıdave Tarım Örgütü (FAO) de destekledi. Konferans’tagıda güvenliğine ilişkin farklı konularda çeşitli sempozyumlar,teknik oturumlar ve seminerler düzenlendi.IAFP’nin Orta Doğu’da katıldığı ilk Gıda Güvenliğisempozyumu olması şerefine, IAFP BaşkanıDr. Isabel Walls ve IAFP İdari Direktörü David Tharpkonferansa bizzat katıldı.Gıda güvenliği alanında, Orta Doğu’da düzenlenenen büyük etkinlik olan konferansta 50’den fazla sunumve 4 atölye çalışması yapıldı. Konferans, gıdagüvenliği konusunda uzman isimlere bilgi alışverişindebulunabilecekleri bir ortam sunarken, gıda tedarikağının işleyişi konusunda da katılımcılar ortakbir platformda buluşma fırsatı buldu. Dubai’de dünyagıda sektörünü buluşturan konferansa Gıda GüvenliğiDerneği Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Parlakkatılarak gıda sektörünün nabzını tuttu.Food Safety Experts Met in DubaiThe Dubai Municipality is pleased to announce that the 7th DIFSC combined with IAFP’s first Middle Eastern Symposium onFood Safety will take place from Feb 21-23rd, in Dubai, UAE at the Dubai World Trade Center. The conference is organized inassociation with the World Health Organization (WHO), Center for Disease Control (CDC) and Food and Agriculture Organization(FAO).Gençler Risk Yönetimini Sektörden ÖğreniyorCelal Bayar Üniversitesi Gıda MühendisliğiBölümü’nde geleceğin gıda mühendislerine RiskYönetimi dersi vermeye başlayan Gıda GüvenliğiDerneği (GGD) Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Parlak,özel sektörde edindiği tecrübeyi akademi sıralarındagençlerle paylaşıyor.Celal Bayar Üniversitesi (CBÜ) Mühendislik FakültesiGıda Mühendisliği Bölümü, ders müfredatında önemlideğişiklikler yaparak akademik eğitimle sektörünbeklentilerinin buluşabileceği yeni seçmeli derslerimüfredatına ekledi. 2011-2012 eğitim ve öğretim yılında,öğrencilerinin sektörün beklentileri doğrultusunda,üst seviyelerde donanıma sahip olabilmeleriamacıyla müfredatında yenilikler yapan CBÜ GıdaMühendisliği Bölümü, farklı disiplinlerde mesleki vesosyal alanlarda verilen seçmeli ders sayısını artıraraköğrencilerin hayata ve mesleğe bakış açılarını değiştirerek,meslek hayatlarına daha iyi hazırlanmalarınısağlamayı hedefliyor. Bu derslerin bir kısmı mevcutöğretim görevlileri tarafından, bazıları da sektördenprofesyoneller aracılığı ile öğrencilere verilmeye başladı.2012 Bahar döneminde Ümit Parlak tarafındanverilmeye başlanan Risk Yönetimi dersi de öğrencilerisektöre hazırlamayı hedefleyen derslerden biri.Parlak GGD’de yürüttüğü faaliyetlerin yanı sıra 2006yılından bu yana CBÜ Mühendislik Fakültesi GıdaMühendisliği Bölümü Sanayi Danışma Kurulu Üyeliğigörevini de sürdürüyor.Youngsters Learn Risk Management From The SectorThe member of the board of Turkish Food Safety Association (GGD) Ümit Parlak, has started giving lectures on risk management,sharing private sector’s experiences with students at Celal Bayar University Food Engineering Department.16Gıda Güvenliği 2012-1

18Türkiye’den Haberler / News from TurkeyGıda Güvenliği 2012-1Bal Tebliği DeğişiyorTürkiye’de gündemi bir süredir sahte bal konusu oluşturuyor. Balda taklit ve tağşiş (bir şeyin içine başka bir madde karıştırma, katıştırma)olaylarının gündeme gelmesinin ardından, Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’nde de yeni bir düzenlemeye gidiliyor.Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’nde yapılacak değişikliklebalda tağşişi önlemek amacıyla, balın arılartarafından yapıldığının ölçütü olan ”prolin” miktarı artırılacak.Buna göre daha önce balda kilogramda en az180 miligram olarak belirlenen prolin miktarı ”en az 300miligram”a çıkarılacak. Değişiklikle tebliğe, balın kontrollükoşullarda homojen kristalleşmesiyle elde edilensıvı bala göre akışkanlığı azalmış, sürülebir kıvamdakibal olarak ifade edilen ”krem bal” tanımı da ekleniyor.Ayrıca bala gıda katkı maddeleri ve aroma vericiler dedahil olmak üzere dışarıdan hiçbir madde katılamayacak.Bal doğal bileşiminde bulunmayan organik veyainorganik maddelerden ari olacak. Fırıncılık balı dışındabal, bala ait olmayan yabancı tat ve kokuda, fermantasyonubaşlamış, asitliği yapay olarak değiştirilmiş veyaiçerdiği doğal enzimleri parçalayacak ya da önemli düzeydeinaktive edecek şekilde ısıtılmış olmayacak.Filtre edilmiş bal ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla,yabancı organik veya inorganik maddelerin ayrılmasısırasında kaçınılmaz kayıplar dışında balda polen veyadiğer bala özgü bileşenler uzaklaştırılamayacak. Bal,Türk Gıda Kodeksi Şeker Tebliği’nde yer alan şekerleriiçermeyecek. Balın tadı ve aroması, balın kaynağınave üretildiği bitkinintürüne bağlı olarakdeğişmekle birlikte,bal kendine özgükoku ve tada sahipolacak. Balın rengisu beyazından koyuamber renge kadardeğişebilecek.Temel petekte balmumunundoğalyapısında bulunmayan,parafin,serezin, iç yağı, reçine,oksalik asit gibiorganik maddelerile ağartıcı maddelergibi inorganikmaddeler bulunmayacak.Etiketindeorijin aldığı çiçek,bitki, bölge veya coğrafya belirtilen ballara filtre balilave edilmeyecek. Petekli ballarda, peteğin en az yüzde80’ninin sırlanmış olması gerekecek. Etiketinde botanikorijini belirtilen ballarda, balın bu özellikleri polen analiziile uyumlu olacak.Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’nde yapılacak değişikliklebal etiketlerinde de ”1 yaşından küçük çocuklara balyedirilmemelidir” ifadesi yer alacak. Çerçeveli balda netmiktara çerçeve ağırlığı dahil edilmeyecek. Çerçevelerearıcıların işletme tescil numaraları yazılacak. Etikette balınorijini, salgı balı veya çiçek balı olduğu, bal ifadesininyanında aynı punto ile belirtilecek. Etikette balın hasatyılı, üretim tarihi, balın ambalajlandığı tarih, dolum/paketleme tarihi olarak ifade edilecek. Filtre edilmiş bal,petekli bal, petekli süzme bal, krem bal ve fırıncılık balıharicindeki diğer ballar sadece ”bal” ifadesi ile satışa sunulabilecek.Filtre edilmiş ballar ve fırıncılık balları hariçolmak üzere, balın botanik kaynağı belirli ise ve bal bukaynağa ait duyusal fiziksel, kimyasal ve mikroskopiközellikleri belirgin şekilde taşıyorsa, ürün ismi ”ayçiçeğibalı, ıhlamur balı” gibi orijin aldığı çiçek veya bitkininadı ile desteklenebilecek. Filtre edilmiş ballar ve fırıncılıkbalları hariç olmak üzere, üretildiği bölgenin florasına aitözellikleri belirgin şekilde taşıdığı sürece bala o bölgeninbölgesel, coğrafi ve topografik adı ürün ismi ile birliktekullanılabilecek. Fırıncılık ballarının etiketinde ”sadecepişirme amaçlı” ifadesi ürün ismine yakın ve kolayca görülebilirbir şekilde yer alacak. Hammadde ambalajı üstündeArıcılık Kayıt Sistemi’ne kayıtlı işletme hammaddeninkaynağına işaret edecek ”Türk-Vet sistemi”ndenalınan işletme numarası bulundurulacak. Ballar paketlemeve dolum noktasından tüketiciye ulaştırılana kadartüm aşamalarda temiz ve kuru yerlerde, kokulardan aribiçimde, doğrudan güneş ışığından korunacak ve 25 dereceyiaşmayacak şekilde muhafaza edilecek.Halen faaliyet gösteren ve tebliğ kapsamındaki ürünleriüreten ve satan işyerlerine tebliğin yayımı tarihindenitibaren 3 aylık uyum süreci tanındı. Buna göre üreticive işyerleri tebliğin yayımından 3 ay sonra söz konusuhükümlere uymak zorunda olacak.sabah.com.trHoney Changes DefinitionIt’s been a while since Turkey’s agenda is occupied with fake honeyissue, so Turkish Food Codex has decided to change the definitionof honey, after fake and adulterated honey cases.

Türkiye’den Haberler / News from TurkeyBakanlık Taklit ve Tağşiş Yapanları Teşhir EttiGıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Taklit ve Tağşiş yaptığı laboratuvar sonuçlarınca kesinleşen firma ve ürünlerini resmi internetsitesinden teşhir etti.KamuoyunaDuyuru Tarihi13.04.201213.04.201211.04.201227.03.2012FirmaAdıAkgökseller Gıda ve Süt Mam. Tar. Ürn.Canlı Hay. Oto. Taş. San. ve Tic. Ltd. Şti. KonyaBirsen Güven Gıda San. ve Tic. A.Ş. KayseriGüldemce Gıda İnş. Otomotiv San. Tic. Ltd.KonyaEfraim Usta Lokantası Nazım ÇAKMAKÇınarlı Mh. N. Erim Cd. Kayacı Sk. No:2İzmit/KOCAELİEtsan Gıda Sanayi A.ŞTepeören-Tuzla/İSTANBULKarizma Beşler Et Tesisleri Kemerburgaz Cad.No: 76 Kağıthane / İSTANBULMarmaratürk Bitkisel ve Organik ÜrünlerNurs Lokman Hekim Gıda Tarım Bitki Med.San. Tic. Ltd. Şti.Tuana Bitkisel Ürünler KozmetikGıda İnş. San. Dış Tic. Ltd. Şti.Kayserilioğulları Gıda Sanayi Ticaret Ltd. ŞtiTadaban Gıda Sanayi İç ve Dış Ticaret Ltd. ŞtiÜrünAdıYağlı Tulum Peyniri(Nişasta ve Bitkisel Yağ Tespiti)Tam Yağlı Tulum Peyniri(Bitkisel Yağ Tespiti)Yağlı Tulum Peyniri(Bitkisel Yağ Tespiti)Pişmiş Dana Kavurma(Tek Tırnaklı Eti)Acılı Kangal Sucuk %100 DanaEti (Kanatlı Eti Tespiti)Soyulmuş Sosis(Yabancı doku, iç organ tespiti)Süzme Çiçek BalıSüzme Çiçek BalıSüzme Çiçek BalıSüzme Çiçek BalıSüzme Çiçek BalıMarkaHasan DedeYalçıntepeGüldemceYemekApikoğluUludağBal TeknesiBalderesiBalderesiOskarMaxitatParti/Seri No01.12.201211.04.201201.01.2013-4701SN 08 – P 100101902030106Imitating and Adulterating Companies’ Names Are RevealedAfter its laboratory findings are confirmed, Turkey’s Ministry of Food, Agriculture and Livestock revealed the names of the companieswhich is involved in imitation and adulteration in their productions, in its official website.“Bulaşma ve Tağşiş Birbirinden Ayırt Edilmeli”Sektörde son günlerde yaşanan taklit ve tağşiş tartışmaları ile ilgili olarak Ulusal Kırmızı Et Konseyi, Yönetim Kurulu adına açıklamayaptı. Konsey, doğru ile yanlışın ayırt edilmesi gerektiğini söyledi.Konsey açıklamasında şunlara değindi: “Ülkemizde insansağlığı ve gıda güvenliğinin temin edilmesi amacıylaBakanlığımız 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, BitkiSağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 31. maddesinin 6. fıkrasıuyarınca Bakanlığımız bünyesindeki laboratuarlarda yaptığıkontroller sonucunda taklit ve tağşiş yapıldığı kesinleşenfirmalara ait bilgileri, kamuoyunun bilgisine sunmaktadır.Bakanlığın bu uygulamaları Konseyimiz tarafından da yerindebulunmaktadır. Sektörümüz yapısı itibarı ile üretimdentüketime kadar her aşamada gıda güvenliğini ön plandatutmaktadır. Bu nedenle özellikle insan sağlığını tehlikeyeatan ve tüketiciyi yanıltan üretim yapan işletmelerin en ağırcezaya çarptırılması ve kamuoyuna açıklanması tüketicimizkadar sektörümüz açısından da son derece önemlidir.Alınacak önlem ve tedbirler dahilinde art niyetli üretim yapanfirmaların üretimden çekilmesi orta vadede sektörümüzeolan güveni artıracağı gibi sektörümüzü global ölçekterekabet edebilir seviyeye getirecektir. Kırmızı et sektöründetaklit ve tağşişin engellenmesi için, Konseyimiz 16 Haziran2011 tarihli Yönetim Kurulu kararına binaen, Akademisyenve Bakanlık görevlilerinin katılımı ile bir komisyon oluşturmuştur.““Contamination and Adulteration Must Be Distinguished From Each Other”National Red Meat Council made a statement in respect of recent discussions about contamination and adulteration in food sector.Council stated that it is vital to know “right from wrong.”20Gıda Güvenliği 2012-1

Ayranda Standardı Türkiye KoyacakTürkiye’de ayran yoğun olarak tüketiliyor. Avrupa BölgeselKodeks Ayran Çalışma Grubu toplantısında, AB ülkeleri,Rusya ve Türkî Cumhuriyetleri’ndeki ayran standardını daTürkiye’nin belirlemesi görüşülecek.Türkiye’de 29-31 Mayıs’ta yapılacak Avrupa BölgeselKodeksi Ayran Çalışma Grubu toplantısında,Türkiye’de uygulanan ayran standardının, AB ülkeleri,Türkî Cumhuriyetler ve Rusya’nın yer aldığı tüm bölgedegeçerli olması için çalışmalar ve müzakereler yürütülecek.Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği(SETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yörük, KodeksAlimentarius Komisyonu’nun Süt ve Süt ÜrünleriKomitesi’nin 1-5 Şubat 2010’da Yeni Zelanda’da düzenlenentoplantısında ayran ve yoğurt için ülke görüşüsunulduğunu, bu ürünlere ilişkin kriterlerin FermenteSütler Kodeks Standardı’nda belirlenmesinin istendiğinisöyledi. Komitenin, ayranın Avrupa bölgesinde uygulanacakbir bölgesel standartta yer almasının daha uygunolacağını belirtip, bu konunun Avrupa Kodeks KoordinasyonToplantısı’nda (CCEURO) değerlendirilmesiniteklif ettiğini vurgulayan Yörük, “Bu çerçevede, Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından sekretaryasıyürütülen ve SETBİR temsilcilerinin de görev aldığı Sütve Süt Ürünleri İhtisas Alt Komisyonu tarafından ayraniçin bir proje dokümanı hazırlanmıştır” dedi.Yörük, 5-8 Ekim 2010 tarihlerinde, Polonya’da gerçekleştirilenve SETBİR olarak Türkiye Delegasyonu içindekatılım sağladıkları FAO/WHO Avrupa KoordinasyonToplantısı’nda, hazırlanmış ayran proje dokümanınınKodeks Sekretaryası’na sunulduğunu anlatarak, şöyledevam etti: “Polonya’da gerçekleştirilen toplantıda Komite,Kodeks Alimentarius Komisyonu’nun 2011 yılındaTemmuz ayında gerçekleştirilecek 34. oturumundaayranın Bölgesel Standart olarak çalışılması için onayasunulmasına, ayrıca Türkiye’nin liderliğinde oluşturulacakbir elektronik çalışma grubunun taslak standardınayönelik çalışmaya başlamasına ve gerekli görüldüğütakdirde yine Türkiye başkanlığında fiziksel bir çalışmagrubunun da oluşturulabileceğine karar verdi. Gıda, Tarımve Hayvancılık Bakanlığı yetkilileri, ülkemizin dedahil olduğu Codex Avrupa Bölgesi ülkelerini elektronikçalışma grubuna katılmaları için davet etmiş ve elektronikçalışma grubu oluşturulmuştur. Bu kapsamda ayranstandart taslağı üzerinde elektronik ortamda çalışmalarbaşlamış, taslağa ilişkin görüşler alınarak değerlendirilmiştir.”Geçen yıl 4-9 Temmuz’da Cenevre’de gerçekleştirilenKodeks Komisyonu’nun 34. oturumuna, SETBİRtemsilcilerinin de yer aldığı Türkiye Delegasyonu olarakkatılım sağlandığını ifade eden Yörük, söz konusu toplantıdaBölgesel Ayran Standardı’nın düzenlenmesininKomisyon tarafından karara bağlandığını söyledi.Yeni Zelanda’daki toplantı da dahil olmak üzere her aşamadabakanlığın çalışmalarını destekleyen SETBİR’in,Kodeks Ayran Çalışma Grubu’nun bir sonraki toplantısınınİstanbul’da yapılması için de gerekli temaslarıyürüttüğünü dile getiren Yörük, şunları kaydetti: “AvrupaBölgesel Kodeks Ayran Çalışma Grubu’nun toplantısı,29-31 Mayıs 2012 tarihleri arasında İstanbul’dagerçekleştirilecek. Bu toplantıda şu anda ülkemizdeuygulanmakta olan ayran standardının içlerinde TürkîCumhuriyetlerin, AB ülkelerinin, Rusya’nın yer aldığıtüm bölgede geçerli olması için çalışmalar, müzakereleryürütülecektir. Bakanlığımızın yürütmekte olduğu buönemli çalışma ve attığı bu adım tüm sektör paydaşlarıncadesteklenmektedir. İstanbul’da düzenlenecekAyran Fiziksel Çalışma Grubu toplantısında alınan kararınbu yıl CCEURO toplantısında sunulacağı, eğer butoplantıdan olumlu karar çıkarsa 2013’te yapılacak olanKodeks Alimentarius toplantısında ayran standardınınçıkabileceği Bakanlık yetkilileri tarafından ifade edilmektedir.Bu sayede, ayranın bizim belirlediğimiz özelliklerile AB Ülkeleri, Rusya ve Türkî Cumhuriyetlerinyer aldığı Codex Avrupa Bölgesinde tüketiliyor olmasıbir Türk ürününün tüm dünyada adı ile tanınması sağlanacaktır.”Turkey Will Determine The Standarts on Yoghurt Drink (Ayran)In Turkey ‘ayran’ is highly consumed. European RegionalCodex’s Ayran Working Team will have a meeting to talk aboutTurkey to determine the standards of ‘ayran’ in EU Member States,Russia and Turkic Republics.23Gıda Güvenliği 2012-1

Dünyadan Haberler / News from WorldABD Çiğ Sütle Gelen Campylobacter’i TartışıyorABD’de bulunan Hastalık Önleme Merkezleri (CDC), son yıllarda giderek yaygınlaşan ve sağlık temelli faydaları olduğuna inanılançiğ sütün, insan sağlığı için risk taşıyan kimi hastalıkların da sorumlusu olabileceğinin altını çiziyor.Son yıllarda doğrudan ve organik beslenme trendlerineparalel olarak yaygınlaşan çiğ süt tüketimi,geçtiğimiz aylarda ABD’de yaşanan zehirlenmevakalarıyla birlikte yeniden tartışma konusu halinegeldi. ABD’de 10 farklı eyalette 70’ten fazla kişininçiğ süt tüketimin bağlı olarak Campylobacteradı verilen bakteri nedeniyle rahatsızlanması, ilgilikurumlarda ve yasal düzenlemelerde görülen farklıtutumları da alevlendiriyor. Öte yandan çiğsütün daha sağlıklı olduğu görüşündebirleşen kimi üretici ve tüketicilerin,beslenme alışkanlıklarındadeğişikliğe gitmeyi düşünmediklerigözleniyor.CDC’nin gerçekleştirdiği biraraştırmaya göre, 1993-2006 yıllarıarasında süt ürünlerine bağlı salgınhastalıklardan etkilenen bireylerinyüzde 36’sı çiğ süt içenlerdenoluşuyor. Toplam süt tüketimindeise yalnızca yüzde 1’lik bir nüfusuçiğ tüketicileri oluşturuyor.Çiğ süt pastörize edilmiyor ya dabakterilerden arındırma amacıylayapılan ısıtma işlemine tabitutulmuyor. Kaliforniya eyaletindesüpermarketlerde satışınaizin veren yasalar, çiğ sütünpopülerliğine korumasını sağlıyor.Organik mandıra sahibiMark McAfee’ye göre çiğ sütünKaliforniya’da 9 milyon dolarlık bir piyasası bulunuyor.McAfee, 2001 yılında lisanslanan 8 milyondolarlık yatırımının, her yıl kabaca 1 milyon dolarlıkbir büyüme gösterdiğini ve şimdilerde her hafta 75bin tüketiciye ulaştığını dile getiriyor.Kaliforniya’da giderek artan çiğ süt meraklılarındanbiri olan Sujatha Kattimani, düzenli olarak gittiğimarketten normal süt fiyatının 3 katına çiğ süt satınalıyor. Her gün 2 bardak süt içtiğini söyleyen Kattimani,CDC’nin uyarıları konusunda ise “Bu açıklamalarıönemsemiyor değilim, ama yine de şüpheyleyaklaşıyorum” şeklinde konuşuyor. Meraklıları çiğsütün alerji, egzama, astım, laktoz intoleransı, inflamatuvarbağırsak hastalığı, ülser gibi rahatsızlıklarafaydalı olduğunu belirtiyorlar. Kaliforniya ÜniversitesiGıda Güvenliği Uzmanı Michele Jay Russell’agöre, çiğ gıda ürünlerinde diğer ürünlere göre herzaman daha fazla risk bulunuyor. CDC’den EpidemiyologAdam Langer ise, bu güne kadar çiğ sütünfaydalarını kanıtlayan bir araştırmanın bulunmadığına,ancak çiğ sütün tüketiminde bulunan risklerinnet olduğuna dikkat çekiyor.Çiğ sütü destekleyen bir vakıf olan Weston A. PriceVakfı kendi internet sitesinde, CDC’nin son çalışmasının,2007’den hemen önce kusurlu pastörize süttenölen 3 kişiyi kapsamamasını eleştirdi. Öte yandançalışmanın yayınlandığı hafta, Pensilvanya’da yayılansalgında en az 78 kişi, çiğ sütten bulaşanCampylobacter bakterisi nedeniylehastalandı. Bu olaydan sonra ABD’nin20 eyaletinde çiğ süt satışını yasakladı.Kaliforniya, halen çiğ sütün perakendesatışına izin veren 12 eyaletten biriyken,diğer eyaletlerde ise bazı kısıtlamalardahilinde marketlerdeçiğ süt bulunabiliyor.heraldextra.comUSA Argues Campylobacter in Raw MilkBecoming widespread and being supposed tobe more nutrient than pastuerized milk, rawmilk may be responsible for diseases whichpose risk for human health, according toCenters For Disease Control and Prevention(CDC) in USA.26Gıda Güvenliği 2012-1

ABD’de GD Gıdalarda Etiket Zorunluluğu YaygınlaşıyorABD’de Genetiği Değiştirilmiş (GD) gıdaların, tüketiciyi bilgilendirmeamacıyla etiketlenmesi zorunluluğu üzerine tartışmalardevam ediyor. Talebi meclisine taşıyan pek çok eyalettensonra, Connecticut Parlamento Çevre Komitesi de GD ürünlerinetiketlenmesini zorunlu kılan düzenlemelerin yapılmasını oyçokluğuyla kabul etti.ABD’de Federal Hükümet’in bugün itibariyle transgenikgıdaların etiketlenmesini gerektiren bir yaptırımıbulunmuyor. Bu yöndeki yasal düzenlemeyi savunanlarise genetiği değiştirilmiş gıdaların alerjiye vediğer sağlık sorunlarına yol açtığını, önerilen etiketlemesisteminin tüketiciye yediklerinin içinde ne bulunduğukonusunda bilgi vereceğini savunuyorlar. Karşıt görüştekilerise bu düzenlemenin paketleme maliyetlerini artıracağıgörüşünde. Connecticut Tarım Ofisi etiketlemenin,alerjik hastalığı bulunan tüketicilerin uyarılmasınıgerektiren durumlarla sınırlı olmasını savunuyor.Gıda güvenliği ve tüketici hakları üzerine yoğunlaşmışolan 400’e yakın firma ve kuruluş, 2011 yılının Ekimayında bir araya gelerek genetiği değiştirilmiş içeriğesahip gıda ürünlerini etiketleme zorunluluğu getirilmesiyönünde ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne dilekçe vermişti.foodproductdesign.comMandatory Labeling on GM Foods is Becoming Widespread in USAConnecticut joined a handful of other states considering mandatory labeling of genetically modified foods when its General AssemblyEnvironmental Committee voted 23-6 to approve a measure that would require producers to label genetically modified foods.ABD’de Salmonella Tehdidi BüyüyorABD’de Ocak ayında bir fast food zincirine ait gıda ürünlerinin sorumlu tutulduğu salgında, en az 68 kişi Salmonella bakterisinebağlı enfeksiyondan etkilendi. Teksas başta olmak üzere 10 farklı eyalette görülen hastalık 31 kişiyi hastanelik ederken herhangi birölüm vakası rapor edilmedi.Mağdur bir tüketicinin dava ettiği söz konusufirma, geçtiğimiz yıllarda da 155 kişinin etkilendiğiSalmonella salgınından sorumlu olduğugerekçesiyle dava konusu olmuştu.2006 yılında ABD’nin Kuzeydoğu eyaletlerindegörülen E.coli O157:H7 salgınındanyine firmanın ürünlerindekibulaşık marullar, 2000 yılında 30 kişidegörülen Hepatit virüsünden ise ürünlerdebulunan yeşil soğanlar sorumlututulmuştu.Tifo, paratifo, gıda zehirlenmesi gibi hastalıklarayol açabilen Salmonella bakterisinin pek çokfarklı türü bulunuyor. ABD’de bulunan Hastalık ÖnlemeMerkezleri (CDC), geçtiğimiz yıl gözlemlenenSalmonella altona ve Salmonella johannesburg gibitürlerin, sipariş ile çalışan bir yetiştirme çiftliğinintavuk ve ördek yavrularından bulaştığıüzerine açıklamada bulundu. 90’lıyıllardan beri görülen 35 Salmonella salgınınasipariş yoluyla satın alınan canlıkümes hayvanlarının yol açtığı söyleniyor.Bu canlılarla temas halindeki küçükçocuklar için hastalık sorunsalı dahada önem kazanıyor. Raporda Salmonella altonavakalarından etkilenenlerin yüzde 32’si,Salmonella johannesburg vakalarından etkilenenlerinise yüzde 75’inin 5 yaşın altında olduğu belirtiliyor.27Gıda Güvenliği 2012-1

Dünyadan Haberler / News from WorldKurutulmuş Domateste Hepatit-A Şüphesiİngiltere’de son günlerde yükselişte olan Hepatit A salgınınıngüneşte kurutulmuş domates tüketimiyle bir ilişkisi olup olmadığıaraştırılıyor.Sağlık Koruma Ajansı (HPA), doğrulanmış 2 enfeksiyonvakasının 2010 yılında İngiltere’de raporedilen ve doğrulanan 3 vaka ile örtüşen görüngülersunduğunu açıkladı. Söz konusu 2 kişinin de güneştekurutulmuş domates yediği bildirildi.HPA’nın yanı sıra Gıda Standartları Ajansı (FSA) kurumuda, güneşte kurutulmuş domatesin geçtiğimiz yılrapor edilen Hepatit A vakalarının kaynaklarından biriolabileceğini belirtti. Öte yandan, henüz herhangi birgıdanın kesin olarak tanımlanmadığı ve Kasım ayındanbu yana yeni bir ilişkili vaka rapor edilmediğinede dikkat çekildi. Yapılan açıklamalarda 2 kurumun daaraştırmalarının devam ettiği bildirdi.Hepatit A enfeksiyonu, aynı isimli virüsün neden olduğuve karaciğerde iltihaplanmaya yol açan bir enfeksiyon.Bu enfeksiyon bazı insanlarda iştahsızlık, bulantı,yüksek ateş, karın ağrısı ve sarılık gibi grip benzerisemptomlara yol açarken, bazı insanlarda ise gözle görülürherhangi bir etki yaratmayabiliyor.Hepatit A, virüsü barındıran dışkısal atıkların bulaştığısu, gıda, insan ya da nesnelerin dolaylı yoldan ağız iletemas etmesiyle yayılıyor. Birçok kişi tedavi görmeksizinbirkaç ay içinde iyileşse de, virüsün vücudu tamamenkapladığı durumlar özellikle yaşlılarda ölüme yolaçabiliyor. Hastalığa özellikle sanitasyonun yetersiz olduğuülkelerde rastlanıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün(WHO) tahminlerine göre her yıl dünya çapında HepatitA’ye bağlı yaklaşık 1,5 milyon yeni vaka görülüyor.bbc.co.ukHepatit A Suspicion in Sun-Dried TomatoesHealth officials are investigating whether there is a link between recent outbreaks of hepatitis A in the UK and eatingsun-dried tomatoes30Gıda Güvenliği 2012-1

ABD Olağan Şüpheliyi BulduABD’deki 9 ayrı eyaletten bildirilen raporlara göre, E.coli’nin serotipi olan O157:H7 sebebiyle çıkan salgında 58 kişi hastalandı.Eyalet, yerel ve federal halk sağlık düzenleyicisi kurumların dayanışmasıyla yürütülen araştırmada, salgına neden olan bakterinin birçiftlikten tedarik edilen marullardan perakende satış mağazasına bulaştığı tahmin ediliyor. Bu salgın şimdilik bitmiş gibi gözükse de,E. coli O157:H7 ABD’de pek çok hastalığa sebep olmaya devam ediyor.E.coli O157:H7 bakterisinden enfeksiyon kapan hastalardaorganizma vücuda girdikten sonra, 2 ila8 gün boyunca (ortalamada 3-4 gün), diyareye ve karınbölgesinde kramplara sebep oluyor. Enfeksiyonagenellikle dışkı örneği kültüründen teşhis koyuluyor.Çoğu insan yaklaşık 1 haftada iyileşse de bazı vakalardaha şiddetli olduğundan daha uzun sürebiliyor. Bazıhastalarda diyarenin ilerlemesi sonucunda, bir çeşitböbrek iflası vakası olan ‘Hemolitik üremik sendrom’(HÜS) gerçekleşebiliyor. Bu vaka her yaşta insanda görülebilsede, 5 yaşından küçük çocuklarda ve yaşlılardagörülebilme sıklığı daha yüksek.ABD’de Salgın Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi“CDC” (Centers of Disease Control), ABD Gıda veİlaç Dairesi (FDA) ve çeşitli eyaletlerdeki halk sağlığıve tarım görevlileriyle işbirliğinde bulunarak; Escherichiacoli’nin serotipi olan O157:H7 bakterisinin sebepolduğu, maruldan geçen salgını araştırdı. Bilgi alınabilenhastaların verdiği bilgilere göre, 9 Ekim-7 Kasımtarihleri arasında hastalanan 49 kişinin yüzde 67’si (33kişi) hastaneye kaldırdı, 3’ü HÜS hastası oldu. Bakterikaynaklı ölen hasta olduğu bildirilmedi. Halk sağlığıaraştırmacıları, bu salgının sebep olabileceği hastalıklarısaptamak için PFGE (pulsed-field gel electrophoresis)yöntemiyle tanısal testler yaparak E. coli O157:H7bakterisinin DNA “parmak izlerini” araştırdılar. Butestlerde, ABD’nin ulusal alt tiplendirme ağı olanPulseNet’in verileri kullanıldı. PulseNet, gıdadan kaynaklananenfeksiyonların moleküler gözetimini yapaneyalet ve yerel halk sağlığı laboratuarları ve federalgıda düzenleyici laboratuarlardan oluşan bir ağ.Araştırmaya göre, tek bir bakkal dükkanı zincirinin(A Bakkalı) çeşitli şubelerinde satılan marulun salgınasebep olduğu düşünülüyor. Çeşitli eyaletlerdeki halksağlığı yetkilileri ve CDC, 10 Ekim-4 Kasım tarihleriarasında yürüttükleri epidemiyolojik çalışmada; 22hastanın ve 45’i A Bakkalı’ndan alışveriş yapmış olan82 sağlıklı kişinin yediği yemekleri karşılaştırdılar. Buyapılan çalışmada, hastalığın marul yemekle ilişkili olduğuortaya çıktı. Araştırmaya destek veren A Bakkalı,kendi isteğiyle şüpheli ürünleri reyonlarından kaldırdı.A Bakkalı’nın tüm şubelerindeki salata reyonlarındasatılan marulların tek bir dağıtıcı aracılığıyla, tekbir üreticiden tedarik edildiği öğrenildi.Marula bakterinin A Bakkalı şubelerine gelmeden öncebulaştığını gösteren bu veriler üzerine, FDA bakterininbulaşma sebebini ve kaynağını bulabilmekadına geriye dönük araştırma başlattı. Geriyedönük araştırmalar, A Çiftliği’nin tekbir arsasında dikilen marulların, hastalıkvakalarının olduğu sıralarda A Bakkalı’nınşubelerine tedarik edildiğini açığa çıkardı. AÇiftliği’nden elde edilen ön bulgular bulaşmanınkaynağını belirleyemese de, araştırmasüresince A Çiftliği üretimini durdurdu.www.cdc.govUSA Found the Usual Suspect58 persons infected with the outbreak strain of E. coli serotypeO157:H7 were reported from 9 states. Collaborative investigativeefforts of state, local, and federal public health and regulatoryagencies indicated that romaine lettuce was the likely source ofillnesses in this outbreak, and contamination likely occurred beforethe product reached retail stores.31Gıda Güvenliği 2012-1

Dünyadan Haberler / News from WorldPastörizasyon 150. YaşındaÖzellikle sütte başarıyla uygulanmasıyla birlikte kimya ve gıdada büyük bir devrim yaratan pastörizasyon işlemi, ilk deneyinin 150.yıldönümünü kutluyor.20 Nisan 2012 tarihi, Fransız kimyagerve mikrobiyolog LouisPasteur’ün (1822-1895) ilk pastörizasyontestinin 150. yıl dönümü. Bilimdebir devrim yaratan pastörizasyontekniğinde, hastalık yaratacakya da bazı gıdalarda değişikliklereneden olacak organizmaların yokedilmesi için ısıl işlem kullanılıyor.Bu işlem ilk başta alkollü ürünleriçin geliştirilmiş olmakla beraber,günümüzde genellikle süte uygulanıyor.Louis Pasteur fermantasyonda mayalarınrolünü araştırırken, şarap,bira gibi ürünlerin zaman zamanniçin ekşidiği konusunda çalışmayabaşladı. Bulaşı kaynaklarını dikkatliceçalışma dışında tutarak, şekerinalkol ve karbonik aside parçalanmasınakatalitik proseslerin değil,mayaların neden olduğunu buldu.Bunu, belirli istenmeyen bakteri türlerinin,mayaların ya da Pasteur’ündeyimiyle mikroorganizmaların ekşimeninnedenlerinden olduğu bulgusuizledi. Bu bulgu Pasteur’üno zamanlar çok tartışılan “hastalıkyapıcı mikroorganizma teorisi”ne(germ theory of disease) inanılmasını, yani bu teorininkanıtlamasını sağladı.Pasteur, İtalyan biyolog Lazzaro Spallanzani’nin(1729-1799) ısı sterilasyonu çalışmasına dayanarak,şarapta bozulmaya neden olan organizmaların kaynamanoktasının altındaki derecelerde ısı uygulamasıve hemen ardından uygulanacak hızlı soğutma ileinaktive edilebileceğini keşfetti.Sütte ilk pastörizasyon uygulaması 1886 yılındaAlman kimyager Franz von Soxhlet (1848-1926) tarafındanönerildi ve ilk ticari pastörizasyon cihazı1890’ların ortalarında kullanılmaya başlandı. Modernpastörizasyon, süt endüstrisi tarafından hastalık yapıcımikroorganizmaların öldürülmesi ve raf ömrününartırılması için kullanılan bazı farklı tekniklerlebirlikte Pasteur’ün orijinal tekniğiyle aynı prensibikullanıyor.Tifo, kızıl hastalığı, septik boğaz ağrısı, difteri ve diyareikhastalıklar 1880’lerde en sık görülen süt kaynaklıhastalıklardı. Bu hastalıklar pastörizasyonunticari uygulamalarıyla birlikte neredeyse tamamenortadan kaldırılmış oldu.chemistryviews.orgPasteurization in its 150th AnniversaryApril 20th, 2012, marks the 150th anniversary of Louis Pasteur’s first test of pasteurization. Pasteurization utilizes heat to destroyorganisms which would produce illnesses, or which would produce alterations in certain foods.32Gıda Güvenliği 2012-1

TarihBildirimiYapan ÜlkeBildirim İçeriğiBildirim Sonucu1/13/121/13/121/20/121/20/122/3/122/3/122/8/122/16/123/9/121/6/122/17/121/16/121/17/121/30/122/21/121/20/122/1/122/9/122/13/122/15/123/2/121/11/121/11/121/12/121/12/121/12/121/12/121/12/121/13/121/13/121/13/121/13/121/13/121/13/121/13/121/13/121/13/121/17/121/17/121/18/121/19/121/20/121/23/121/23/121/23/121/23/121/24/12İngiltereİngiltereİngiltereİngiltereİngiltereİngiltereİngiltereİspanyaÇek CumhuriyetiAlmanyaHollandaAlmanyaYunanistanNorveçAlmanyaAlmanyaİtalyaÇek CumhuriyetiAvusturyaSlovenyaÇek CumhuriyetiFransaFransaFransaFransaBulagristanFransaFransaFransaFransaFransaFransaFransaFransaFransaFransaFransaBulgaristanFransaBulgaristanİspanyaBulgaristanAlmanyaAlmanyaAlmanyaAlmanyaFransaÇikolata kaplı fındık drajeleri için sağlık sertifikası eksikliğiÇikolata kaplı fındık drajeleri için sağlık sertifikası eksikliğiFındık kreması için etiket eksikliğiÇikolata kaplı fındık drajeleri için etiket eksikliğiFındık kreması için uygunsuz sağlık sertifikasıAntepfıstığı krokanları için uygun sağlık sertifikasıİncir ezmesinde aflatoksin (B1 = 2.0; Tot. = 4.0 µg/kg - ppb)Türkiye ve Yunanistan üzerinden gelen Malezya gıda takviyesindeizinsiz madde sildenafil thionoBebek mamalarında laktoprotein ve bildirilmemiş laktozAlabalıkta izinsiz madde leucomelachite yeşili (3,48µg/kg - ppb)Füme alabalıkta Listeria monocytogenes (250 CFU/g)Türkiye ve Romanya orijinli üzeri baskılı bardaktakadmiyum(0,27-0,42 mg/ürün) ve kurşun(2,5-4,5 mg/ürün) migrasyonuTürkiyede paketlenmiş streç filmde migrasyon (İsviçre orijinli)Tahin içeren kavanoz kapaklarından migrasyon(of plasticizers: 337 mg/kg - ppm)Türkiyede üretilen Romanya çay bardaklarında kadmiyum(1.48 1.87 mg/dm²) ve kurşun (36 43 mg/dm²) migrasyonuİncir ezmesinde aflatoksin (B1 = 14.0; Tot. = 16.7 µg/kg - ppb)Kurutulmuş incirde böceklenmeSlovakya üzerinden gelen Türkiye orijinli incirde böceklenmeAlmanya üzerinden gelen Türkiye orijinli portakallarda tetradifon(0.142 mg/kg - ppm)Kurutulmuş incirde aflatoksin(Tot. = 11.9 µg/kg - ppb)Slovakya üzerinden gelen Türkiye orijinli incirde böceklenmeKuru incirde aflatoksin (B1 = 4.0; Tot. = 13.3 µg/kg - ppb)Organik kuru incirde aflarokisn (B1 = 17.5; Tot. = 18.2 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 6.6; Tot. = 6.9 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 4.6; Tot. = 7.5 µg/kg - ppb)Biberde formetanate (0.15 mg/kg - ppm)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 7.4; Tot. = 10.7 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 3.9; Tot. = 4.8 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin(B1 = 34.4; Tot. = 37.4 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 52.2; Tot. = 54.4 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 38.3; Tot. = 102.0 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (Tot. = 10.8 / Tot. = 11.1 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin(B1 = 2.0; Tot. = 6.9 / B1 = 1.4; Tot. = 2.7 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 6.1; Tot. = 28.2 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin(B1 = 5.3; Tot. = 20.0 / B1 = 2.6; Tot. = 2.6 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 13.6; Tot. = 20.3 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 6.5; Tot. = 17.3 µg/kg - ppb)Biberde procymidone (0.075 mg/kg - ppm)Kuru incirde aflatoksin(B1 = 14.9; Tot. = 16.1 µg/kg - ppb)Biberde clofentezine (0.14 mg/kg - ppm)Kurutulmuş kayısıda yüksek oranda sülfit (2247 mg/kg - ppm)Domateste procymidone (0.153 mg/kg - ppm)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 2.3 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 8.8; Tot. = 9.1 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 51.6; Tot. = 81.9 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 19.5; Tot. = 28.0 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin(B1 = 2.3; Tot. = 18.8 / Tot. = 9.4 / Tot. = 43.2 µg/kg - ppb)İthalata izin verilmediİthalata izin verilmediAlıcıya bilgi vermeİthalata izin verilmediİthalata izin verilmediİthalata izin verilmediİthalata izin verilmediPazardan geri toplamaTüketiciden geri çağırmaPazardan geri toplamaAksiyon alınmadıPazardan geri toplamaTüketiciden geri çağırmaAksiyon alınmadıTüketiciden geri çağırmaPazardan geri toplamaPazardan geri toplamaPazardan geri toplamaAksiyon alınmadıPazardan geri toplamaBelirtilmemişGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiİthalata izin verilmediGümrükte mühürlendiTekrar sevkGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiResmi alıkoymaResmi alıkoymaİthalata izin verilmediİthalata izin verilmediİthalata izin verilmediİthalata izin verilmediGümrükte mühürlendi35Gıda Güvenliği 2012-1

RASFF - Gıda ve Yem için Hızlı Alarm SistemiTarih1/24/121/27/121/30/121/30/121/30/121/30/121/31/122/2/122/3/122/3/122/6/122/8/122/21/122/23/122/23/122/23/122/27/122/27/122/29/123/6/123/9/122/13/123/6/123/7/121/13/123/5/121/13/121/18/121/24/122/1/122/8/122/15/122/16/12BildirimiYapan ÜlkeFransaBulgaristanBulgaristanAlmanyaAlmanyaAlmanyaAlmanyaBulgaristanFransaİtalyaBulgaristanBulgaristanBulgaristanFransaBulgaristanBulgaristanBulgaristanBulgaristanBulgaristanAlmanyaBulgaristanİtalyaİtalyaYunanistanDanimarkaAlmanyaFransaFransaBelçikaİsveçİtalyaAlmanyaAlmanyaBildirim İçeriğiKuru incirde aflatoksin (B1 = 9.9; Tot. = 20.9 µg/kg - ppb)Biberde formetanate (0.078 mg/kg - ppm)Biberde procymidone (0.074 mg/kg - ppm)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 7.8; Tot. = 11.1 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 23.3; Tot. = 24.6 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 11; Tot. = 13.2 µg/kg - ppb)Kuru incirde aflatoksin(B1 = 5.3; Tot. = 6.6 µg/kg - ppb)Biberde formetanate (0.18 mg/kg - ppm)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 2.6; Tot. = 7.9 µg/kg - ppb)Limonda tau-fluvalinate (0.35 mg/kg - ppm)Biberde tetradifon (0.015 mg/kg - ppm)Biberde oxamyl (0.036 mg/kg - ppm)Biberde procymidone (0.059 mg/kg - ppm)Kuru incirde aflatoxins (B1 = 4.2 µg/kg - ppb)Domateste tetradifon (0.021 mg/kg - ppm)Biberde formetanate (0.084 mg/kg - ppm)Domateste procymidone (0.08 mg/kg - ppm)Biberde procymidone (0.069 mg/kg - ppm)Domateste procymidone (0.48 mg/kg - ppm)Kuru incirde aflatoksin (B1 = 4.17; Tot. = 5.30 µg/kg - ppb)Biberde tetradifon (0.033 mg/kg - ppm)Kekikte Salmonella entericaKekikte Salmonella Arizonae (25g) veSalmonella enterica (25g)Türkiye’de üretilmiş Yunanistan orijinli nar nektarındaizinsiz renklendirici E 122 - azorubine (1.8 mg/l)Fındıkta böceklenme (Almanya orijinli)Kayısı çekirdek içinde aflatoksin (B1 = 162; Tot. = 251 µg/kg - ppbAntepfıstığında aflatoksin (B1 = 22; Tot. = 48 µg/kg - ppb)Bademde aflatoksin (B1 = 146; Tot. = 162 µg/kg - ppb)(Türkiye orijinli)Antepfıstığında aflatoksin(B1 = 26; Tot. = 42 / B1 = 32.8; Tot. = 44.9 µg/kg - ppb)Fındık için sağlık sertifikası eksiliğiKayısı çekirdeğinin içinde sülfit (653 mg/kg - ppm)Antepfıstığında aflatoksin(B1 = 9.3; Tot. = 11.1 / B1 = 37.7; Tot. = 42.8 µg/kg - ppb)Fındıkta aflatoksin (B1 = 79.4; Tot. = 91.6 µg/kg - ppb)Bildirim SonucuResmi alıkoymaGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiTekrar sevkTekrar sevkİthalata izin verilmediİade edildiGümrükte mühürlendiResmi alıkoymaİade edildiResmi alıkoymaResmi alıkoymaResmi alıkoymaResmi alıkoymaResmi alıkoymaResmi alıkoymaResmi alıkoymaGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiTekrar sevkResmi alıkoymaİthalata izin verilmediResmi alıkoymaTüketiciden geri çağırmaTüketiciden geri çağırmaPazardan geri toplamaGümrükte mühürlendiGümrükte mühürlendiİthalata izin verilmediTekrar sevkAlıcıya bilgi vermeTekrar sevkTekrar sevk36Gıda Güvenliği 2012-1

EFSA 10. Yılını KutluyorAvrupa’nın gıda güvenliğinin temini için çalışan EFSA, kuruluşunun 10. yılını kutluyor.EFSA, 2002 yılından bu yana Avrupa Birliği’nin gıda ve kapsamını da etkiliyor. Bu değişim, multidisiplinlerarasıbilimsel fikre daha yoğun bir odaklanmayı, yeni riskve yem güvenliğine ilişkin risk değerlendirmelerindekilit bir noktada duruyor. EFSA 10. yıldönümünde bir değerlendirme yöntemlerinin geliştirilmesini, ulusal veyandan şimdiye dek gerçekleştirdiği bilimsel çalışmalarla uluslararası işbirliğinin yükseltilmesini gerekli kılıyor.Avrupalı tüketicinin güvenliğine sunduğu katkılara dikkatçekmeyi, diğer yandan da geleceğe yön vermeyi helümoluşturdu. Yıl boyunca güncellenecek olan sayfadanEFSA, 10. yıldönümü vesilesiyle internet sitesinde bir bödefliyor.EFSA’nın kurulduğu günden bu yana dünyada EFSA hakkında en güncel bilgilere ulaşmak mümkün.da pek çok şey değişti. 21. yüzyılın ikinci 10 yılında gelişenyeni eğilimler ve sorunlar uzmanların çalışma tarzı yıldönümüne ilişkin iletileri takip edilebiliyor.Ayrıca EFSA’nın twitter adresi twitter @efsa_eu’dan dawww.efsa.europa.euEFSA is Celebrating its 10th YearEFSA has been the keystone of European Union (EU) risk assessment regarding food and feed safety since 2002. Throughout its 10thanniversary year, EFSA will be highlighting the contribution its scientific work has made to the protection of European consumers.Gözler Salmonella’daAvrupa Komisyonu, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nden (EFSA) hindilerdeki Salmonella seviyelerinin düşürülmesinin halksağlığına olan etkisi üzerine Avrupa Birliği (AB) genelinde bir değerlendirme yapmasını istedi.Avrupa Komisyonu, Avrupa Gıda GüvenliğiOtoritesi’nden ( EFSA) hindilerdekiSalmonella seviyelerinin düşürülmesininhalk sağlığına olan etkisi üzerine AvrupaBirliği (AB) genelinde bir değerlendirmeyapmasını istedi.Hindilerde Salmonella bakterisi varlığının,bu hayvanların etinin tüketilmesi yoluylahalk sağlığında risk yarattığı düşünülüyor.EFSA’nın konuya ilişkin yürüteceği çalışmaların, AvrupaKomisyon’unun hindilerdeki Salmonella seviyelerininkontrolü adına yeni hedefler belirlemesine yardımcıolması bekleniyor. EFSA’nın uzmanlardan oluşan ve biyolojiktehlikeler üzerine çalışmalar yapan yeni heyeti,Salmonella’nın başlıca serovarlarının (bir bakteri türününkendi içinde farklılık gösteren, epidemiyolojik sınıflandırılmadaalt tür olarak adlandırılabilen organizmalar)hindilerde bulunduğuna; bakteri taşıyan yemler ve hindikümesleri kadar, damızlık hayvanların ve besi sürülerininde Salmonella enfeksiyonunun bulaşmasında önemlietken olduğuna karar verdi.Modelleme aracının kullanılarak hayvanlar üzerinde Salmonellave insanlar üzerinde Salmonelloz (Salmonella’dantüreyen ve insanları etkileyen enfeksiyonlar) ile ilgili ABçapında yapılan analizlerin harmanlanmasısonucunda; Heyet, Salmonella’ya bağlı sağlıksorunlarının; hindiler, et tavukları, yumurtatavukları ve domuzlar olmak üzere 4ayrı kaynaktan bulaştığını tahmin ediyor.Eğer 2012 yılında Salmonella seviyelerindeyüzde 1’lik bir düşüş veya hindi besi sürülerimodelindeki tüm serovarlarda yüzde1’den az bir düşüş sağlanabilirse, AB’deki tüminsanlarda görülen Salmonelloz vakalarında 2010 yılınaoranla yüzde 2,2’lik bir azalma olacağı tahmin ediliyor.Heyet, AB ülkelerinin bu konudaki katkılarının tahminedilen düşüşte büyük payı olduğunu vurguluyor. Değişikkümes hayvanlarında ve domuzlarda bulunan bazıSalmonella serovarlarının sayısının azaltılması için AB’ninhayvandan insana geçebilen enfeksiyon ya da hastalıklarıkontrol etmek adına düzenlenmiş yasaları çerçevesindehedefler belirleniyor. İnsanlarda görülen Salmonellozvakalarına kimi zaman teşhis koyulamıyor ya da teşhiskoyulan vakalar yetkililere bildirilmiyor. Heyet, insanlardagörülen Salmonelloz’un gerçek etki alanı ve tekrar sıklığıylailgili daha doğru tahminlerde bulunabilmek içintüm AB ülkelerinde aktif gözetimin artırılmasına ihtiyaçolduğuna dikkat çekiyor.www.efsa.europa.euAll Eyes Are On SalmonellaThe European Food Safety Authority (EFSA) was asked by the European Commission to evaluate the impact on public health of reducingSalmonella levels in turkeys across the European Union (EU).39Gıda Güvenliği 2012-1

Keçi Sütü EFSA’dan Onay AldıAvrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), keçi sütünden elde edilen proteinlerin, bebek ve devam mamalarına uygun bir proteinkaynağı olduğuna dair yeni bir bilimsel görüş yayınladı.Yeni Zelanda’daki Süt Keçiciliği Kooperatifi’nin(DGC) başvurusu üzerine EFSA’nın Diyet Ürünler,Beslenme ve Alerjiler Paneli (NDA), tam yağlı keçi sütündenyapılmış bebek ve devam mamalarıyla ilgili birleşmişverileri gözden geçirdi. Sonuçlar, peynir altı suyundansütteki protein maddesi olan kazeine kadar keçisütünün özelliklerini koruduğunu gösteriyor. Panel,2005 Aralık ayında mikroskop altında; iki taraflı bilinmeyeninceleme, rastgele, kontrollü ve 3 merkezli denemeve elde edilen verileri tekrar analiz etme yö temleriyleedinilen değerlendirme sonucunda yapılan bir başvuruyugeri çevirmişti. O dönemde EFSA, keçi sütününbebek mamalarına uygun bir protein kaynağı olduğunailişkin yeterli kanıt olmadığı sonucuna varmıştı.Keçi sütünün protein bazlı formülünü test eden klinikçalışmalar EFSA tarafından; numunelerin küçük boyuttaolması ve anne sütüyle emzirilmiş referans grubununeksik olması gibi metodolojik hatalardan dolayı yetersizsayılmıştı.EFSA’nın NDA Paneli, şimdiki sunuşta, DGC’nin teknikdosyasının rastgele seçilmiş 200 Avustralyalı bebeği içerenbir çalışma barındırdığını söylüyor. Bu çalışmada,değiştirilmemiş keçi sütü proteinli bebek mamasıyla beslenenveya inek sütü mamasıyla beslenen olmak üzere,2 mama grubuna ayrılan ve en az 4 aylık olan bebekler,12 aya kadar tamamlayıcı mamayla beslenmeye devamettiler. Çalışma sonunda iki mama grubundaki bebeklerinkilosunda, boyunda ya da kafatası büyüklüğü gelişimindeklinik açıdan bağlantılı ya da kayda değer bir değişiklikgörülmediği tespit edildi. EFSA Paneli’ne göre,anne sütüyle beslenmiş referans grubunun da olduğu buçalışmada; iki mama grubunun içinde keçi sütü mamasıgrubunda anneleri hamileyken sigara içmiş olan bebeklerinsayısının daha fazla olmasına rağmen, katılımcılarınınbazal karakteristik özellikleri karşılaştırılabilirdüzeyde.NDA heyetine göre, beklendiği üzere mamayla beslenenbebeklerdeki büyüme modeli, Dünya Sağlık Örgütü’nün(WHO) standartlarına göre, özellikle de boya göre ağırlıkoranının üzerine çıktı. Heyet, son yapılan çalışmalarındaha önce heyet tarafından değerlendirilen fakatnumune boyutları bir sonuca varabilmek için yetersizolan çalışmanın sonuçlarını desteklediğini bildirdi. Bunagöre heyet, keçi sütünden elde edilen proteinin bebek vedevam mamalarının protein kaynağı olarak kullanımınauygun olduğuna ve ortaya çıkan sonucun ‘2006/141/EC’ adlı AB direktifinde belirtilen birleşik kriterlere uyduğunakarar verdi.Goat’s Milk Approved By EFSAThe European Food Safety Authority (EFSA) has published a scientific opinion concluding that protein from goat’s milk is a suitableprotein source for infant and follow-on formulae, provided the final product complies with compositional criteria.41Gıda Güvenliği 2012-1

Yuvarlak Masa / Round TableYeni Gıda Mevzuatı Mercek AltındaProf. Dr. Ayhan FilaziAnkara Üniversitesi VeterinerFakültesiTemel gıda maddeleri başta olmaküzere sofralara konan birçok gıdanıniçine insan sağlığına da zararverecek nitelikte maddeler katıldığı,yiyeceklerin kimyasal işleme tabitutulduğu yetkili makamlar tarafındanbile inkâr edilmiyor. Türkiye’desahte gıda piyasasında ürün yelpazesibir hayli geniş. Bu nedenle gıdada hilenin hızına bilimbile yetişemiyor. O halde gıdanın en önemli stratejik ürünolduğunun bilinciyle öncelikle kendimize yetecek düzeydeüretim yapmalı ve bu işi yapan üreticilerimizin refahını gözetmeliyiz.Prof. Dr. Ayhan FilaziAnkara University Faculty of Veterinary MedicineThe authorities don’t deny that, most of the basic foods onour daily table are being processed through chemicals whichrisk the public health. Even science can’t catch up with thespeed of growing fake food sector, and because of that, Turkeyhas a wide range of fake food products. Therefore, whileacknowledging that the food is a strategic product, we haveto product enough food for the public and protect the welfareof the producers.5996 Sayılı Kanun; Gıda Tarım ve HayvancılıkBakanlığı’nı oluşturan KHK ve ikincil mevzuat ile yenibir dönem başladı. Bir bütün olarak baktığınızda bu sürecinsizce en temel olumlu ve olumsuz yönlerini değerlendirirmisiniz?Türkiye’de son yıllarda 5996 Sayılı Kanun, Gıda Tarım veHayvancılık Bakanlığı’nı reorganize eden KHK ve peşisıra gelen ikincil mevzuatla yeni bir döneme girdiğimizanlaşılıyor. Aslında Bakanlığın yapılanması hariç, gıdagüvenliği konusunda temel olarak Avrupa Birliği’ndenkes yapıştır yöntemiyle alınan mevzuatla iyi bir noktadaolduğumuz düşünülebilir. Denetimin tek bir otoritedetoplanması ile kontrol önlemleri, laboratuvarların akreditasyonuve ulusal gıda referans laboratuvarının hizmetegirmesi çok önemli gelişmeler olarak dikkati çekiyor. Ancakmevzuat ne kadar iyi olursa olsun, kontrolü yapacakolan Bakanlık’ın çarpık bir yapılaşma içinde olması, buyapıyla bitkisel ve hayvansal üretimin gerçek anlamdagelişmesinin mümkün olmaması nedeniyle her türlü yasalengellemelere karşın gıda güvenliğini sağlamak hayaldenöteye geçemeyecektir.Temel gıda maddeleri başta olmak üzere sofralara konanbirçok gıdanın içine insan sağlığına da zarar verecek niteliktemaddeler katıldığı, yiyeceklerin kimyasal işlemetabi tutulduğu yetkili makamlar tarafından bile inkâredilmiyor. Ufalanmış peynirin birleştirilip yeniden kalıppeynir yapıldığını, dana kıymaya tavuk sakatatının katıldığını,sütün yağının alınıp yerine margarin konulduğunubiliyorduk ama daha kötüleri de var. Örneğin küflükaşarlar eritme peyniri yapılıyor. Tavuk dönerin içinetavuk derisi, bağırsak, paça ve sakatatlar baharatlanarakkarıştırılıyor. Kırmızı bibere kiremit tozu ekleniyor. Kalitesizbulgura boya katıp ayıp örtülüyor. Zeytinyağına rafineayçiçek, kanola, fındık ve tereyağı karıştırılıyor. Sonkullanma tarihi geçmiş sucuklar yeni yapılan sucuklarıniçine katılıp yeniden imal ediliyor. Salam ve sosislerin içinehayvansal atıklar katılıyor. Soya baharatla karıştırılıpsucuk imalatında kullanılıyor. Baharatlar arasına kurutulmuşot ve sap karıştırılıyor. Depolarda iyi muhafazaedilmediği için küflenen çaylar da soframıza geliyor. Evealınan sucuklarda hiç et olmayabiliyor, dana kıymanıniçine sırf renk versin diye karaciğer ve bağırsak konabiliyor.Marketlerde bozulmaya başlayan etler terbiyelenipmangallık diye satılabiliyor. Balların ise arı yüzü görmedenüretildiğine bile tanık olduk. Türkiye’de sahte gıdapiyasasında ürün yelpazesi bir hayli geniş.Bundan sonra atılması gereken en ivedi adım nedir sizce?Bu kadar ağır cezalara rağmen son dönemde gıdalardayapılan ve insan sağlığını da tehdit edebilen sahtekarlıklarneden hiç azalmıyor derseniz, yanıt aslında son derecebasit! Türkiye’de tarım ve hayvancılık sektörününgelişememesi, üreticilerin bu işten para kazanamaması,üreticilere destek adı altında sadaka dağıtılması ve dışabağımlılıktan kurtulamaması beraberinde bu kaynaktansağlanan gıdalarda hilelerin ve sahtekârlıkların artışınıgetiriyor. Bu nedenle gıdada hilenin hızına bilim bile yetişemiyor.O halde gıdanın en önemli stratejik ürün olduğununbilinciyle öncelikle kendimize yetecek düzeydeüretim yapmalı ve bu işi yapan üreticilerimizin refahınıgözetmeliyiz. Sonuçta sorun denetim sorunu değil güvenve üreticinin refahı sorunudur.42Gıda Güvenliği 2012-1

Necdet BuzbaşTürkiye Gıda Sanayii İşverenleriSendikası (TÜGİS) YönetimKurulu BaşkanıDünya gıda sanayindeki hızlı gelişmelerive her gün artan ürün çeşitliliğinidikkate aldığımızda, tam 43yıl gıda maddeleri tüzüğü ile yönetilmeyeçalışılmış ülkemiz gıda güvenilirliğisistemi ve gıda sanayinin,birkaç yıla sığdırılmış zorlamalarlakısa sürede güncellenmesi oldukça zor görünüyor.Necdet BuzbaşChairman of the Board of Directors of Turkish FoodIndustry Employers’ Association (TÜGİS)After being ruled by alimentary products law for 43 years;it seems very hard for Turkey to be able to update the foodsafety system and food industry with an enforced programsqueezed into few years, considering the rapid improvementof World’s food sector and fastly growing range of products.5996 Sayılı Kanun ve ikincil mevzuatı ile yeni bir dönembaşladı. Hijyenik koşulları uygun olmayan işletmelerinuygun koşullara ulaştırılması ve kayıt dışının önlenebilmesiaçısından bu yasa sizce nasıl uygulanmalı?Sağlıklı bir toplumun oluşturulmasında; insan sağlığı,bitki ve hayvan sağlığının korunması, halkın yeterli vegüvenilir gıdayla beslenmesi büyük önem arz ediyor.Gelişmiş ülkelerde gıda güvenilirliği kavramı içinde gıdanınyanında yem güvenilirliği de yer alıyor, gerekli denetimve kontroller “tarladan sofraya”, “çiftlikten çatala”tüm süreçleri kapsıyor. Ülkemizde önceleri 5 ayrı kanunile yürütülen gıda ve yem güvenilirliği, veteriner hizmetlerive bitki sağlığı konuları, 13 Haziran 2010 tarihinde27610 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5996 sayılı “VeterinerHizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” ilebütünleştirildi ve AB müktesebatı ile uyumlu kılındı.5996 sayılı Kanun’un çağdaş bireyin sağlık, hijyen ve gıdagüvenilirliği ihtiyaçlarını dikkate alan bir yasa olduğunusöylemek yerinde olur. Ancak yasanın uygulamada hayatbulması ikincil mevzuatının zenginliği ile mümkün olabilecektir.Bu bağlamda çıkarılan 102 adet ikincil mevzuatınvarlığı uygulamaya gösterilen duyarlılığa işaret ediyor.Öncelikle bu yasanın sihirli bir değnek gibi kabul edip,işletmeleri hemen hijyenik koşullara ulaştırılacak ve kayıtdışılığıönleyecek şekilde değerlendirmenin yerindeolmayacağını söylemeliyim. Dünya gıda sanayindeki hızlıgelişmeleri ve her gün artan ürün çeşitliliğini dikkatealdığımızda, tam 43 yıl gıda maddeleri tüzüğü ile yönetilmeyeçalışılmış ülkemiz gıda güvenilirliği sistemi ve gıdasanayinin, birkaç yıla sığdırılmış zorlamalarla kısa süredegüncellenmesi oldukça zor görünüyor.5996 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatının yaptırım gücükadar sağlıklı ve güvenilir gıda üretimi kültürünün oluşmasıda büyük önem taşımaktadır. Uygulamada, kanunisteklerinin ve yaptırım gücünün dikkate alınarak zamanaçısından biraz esnekliğe ihtiyaç duyulduğu kanaatindeyim.Zaman, gelişme yönünde iyi planlanmalı ve doğrukullanılmalı. Zaman gerekli ve yeterli seçiciliği yapacaken güçlü unsurdur diye düşünüyorum.İkincil mevzuatta “şeffaflık” ilkesi doğrultusunda; olumsuzsonuçların teşhiri konusu gündeme geldi. Sizce bumadde nasıl uygulanmalı? Yeni dönemde en önemli sorunalanı olarak neyi görüyorsunuz?17 Aralık 2011 tarih ve 28145 sayılı Resmi Gazete’de yayımlananikincil mevzuat içerisinde “Gıda ve Yemin ResmiKontrollerine Dair Yönetmelik” içerdiği şeffaflık adınagıda sanayini epey zorlayacak gibi görünüyor. Tüketiciyibilgilendirmek amaçlı, yönetmelikte yer alan bölümüvar olduğu şekliyle sizlerle paylaşmak isterim; “Bakanlıkresmi internet sitesinde onaylı ve kayıtlı işletmeler, onayıaskıya alınan işletmeler, onayı iptal edilen işletmeler,Bakanlıkça faaliyeti durdurulan kayıtlı işletmeler, laboratuvarsonucuyla taklit ve tağşiş (hile katkı) yapıldığıkesinleşen gıda ve yemi üreten, ithal eden firmanın adı,ürün adı, markası, parti ve/veya seri numarası, kişilerinhayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde bozulmuş,değiştirilmiş gıdaları üreten veya satan firmanın adı,ürün adı, markası, parti ve/veya seri numarasını kamuoyununbilgisine sunacaktır.”Teşhirden amaç, kanunları hiçe sayarak merdiven altıüretim yapan firmaları bulup kayıtdışılığın azaltılmasıolmalı. Yoksa kayıtiçi ve kanunlara saygılı çalışan kuruluşlarınhatalarını bulma kovalamacası olmamalı.Gıda ve yem işletmecisini özdenetime yönlendirmek esasolmalıdır. Gıda sanayicisine hatasını bulmada farkındalıkoluşturmak ve gerektiğinde piyasadan ürünü geriçağırma alışkanlığı kazandırılmalıdır. Üreticinin gerektiğindetüketiciye ürünün iadesi için çağrıda bulunması vebu yolla ürününü toplatmasına pek alışkın olamasak dayeni yönetmelikte yerini aldı. Uygulamada şeffaflık adınahukukun önüne geçilmesinden kaçınılmalıdır. Tersi gıdasanayimize zarar vereceği gibi yüklü tazminat davalarınada konu olur endişesi taşıyorum.43Gıda Güvenliği 2012-1

Yuvarlak Masa / Round TableŞemsi KopuzGıda Dernekleri FederasyonuBaşkanıYeni dönemde en önemli husus olaraköncelikle kayıtdışılık ve haksızrekabetin önlenmesi konusunda etkiliçalışmaların yapılması geliyor.Federasyon olarak bunun yapılmasınınçok önemsiyoruz. Çünkü buyapıldığı takdirde gıda güvenliği deönemli ölçüde sağlanmış olur. Esasrisk merdiven altı dediğimiz nerede üretildiği belli olmayankayıt dışı gıdalardır.5996 Sayılı Kanun ve ikincil mevzuatı ile yeni bir dönembaşladı. Hijyenik koşulları uygun olmayan işletmelerinuygun koşullara ulaştırılması ve kayıtdışınınönlenebilmesi açısından bu yasa sizce nasıl uygulanmalı?Gıda güvenliğinin sağlanması ve bunun sonucu olarakhalk sağlığının korunması bu işten sorumlu resmi otoriteleraçısından çok stratejik bir konudur. AB’ye girmesürecindeki Türkiye’de yeni oluşturulan gıda kontrolorganizasyon yapısı ve tüm mevzuatın yenilenmesisürecinde sayısı çok fazla olan, küçük ölçekli, uygunŞemsi KopuzPresident of the Federation of Food AssociationsIn this new period, effective studies have to be done on informalityand unfair competition issues. Our federationcares about these studies a lot, because doing these studieswill provide food safety in great measures. The main riskcomes from the informal food which gets produced at anunknown place.hijyenik ve teknolojik koşullara sahip olmayan gıda işletmeve işyerlerinin gıda güvenliği koşullarına uyumuçok önem arz ediyor.Ülkemizde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafındangıdalardan kaynaklanabilecek tehlikelere karşıhalk sağlığının korunması için çiftlikten sofraya kadarolan tüm aşamalardaki kontrol ve denetimleri kapsayanulusal mevzuat, AB mevzuatı esas alınarak düzenlenipgeçiş süreleri ile uygulamaya konuldu.AB’ye uyum çerçevesinde 5996 sayılı Kanuna göre çıkarılanyönetmeliklere göre gıda sicili kalkıyor, onun44Gıda Güvenliği 2012-1

Yuvarlak Masa / Round TablePetek AtamanGıda Mühendisleri OdasıBaşkanıBu sürecin bize göre en olumsuzyanı; küçük ve orta ölçekli işletmelerdengıda ile ilgili eğitim almışolan uzmanların uzaklaştırılmasıoluşudur. Gıda güvenliğine yönelikyoğun sorun yaşanan; mikotoksininne olduğunu bilmeyen, hijyen kavramısorunlu yaklaşımlarla güvenligıda üreteceğiz. Yine bu şartlarda her işletmede HACCPsistemi kurup işleteceğiz. Bunun olabilirliği yok.Petek AtamanPresident of the Chamber of Food EngineersThe only downside of this process is that the food expertsare taken away from small and medium sized enterprises.For that reason, we will produce safe food without knowingwhat ‘mycotoxin’ is and have many problems about foodsafety and hygiene. Under these circumstances, we will establishand operate Hazard Analysis and Critical ControlPoints (HACCP) systems in every enterprise. All of this isnot feasible.5996 Sayılı Kanun; Gıda Tarım ve HayvancılıkBakanlığı’nı oluşturan KHK ve ikincil mevzuat ile yenibir dönem başladı. Bir bütün olarak baktığınızda bu sürecinsizce en temel olumlu ve olumsuz yönlerini değerlendirirmisiniz?Önce şunu vurgulamak isterim; izlenebilirlik, risk analizigibi yeni kavramlar yeni dönemle gelmedi. Uzunzamandır gerek mevzuat hükmü olarak, gerek çalışmakonusu vardı. Ben son gelen düzenlemelere özel değerlendirmeyapmak isterim. Diğer yandan baştan vurgulamaktafayda var; bu düzenlemelerin olumlu ve olumsuzyanlarını gereği gibi irdelemek sayfalar sürecek birçalışma. Burada sizin talebiniz doğrultusunda en temelnoktaları seçmeye çalışacağım.Olumlu yönlerinden başlamakta fayda var. Bu mevzuatsilsilesi sonunda artık bilginin daha şeffaf paylaşımınayönelik hükümler var. Örneğin; onaylı ve kayıtlı işletmelerinBakanlık web sitesinden yayınlanması gibi yada denetim sonuçlarının olumlu ve olumsuz yönleriylepaylaşılmasının mümkün olduğunun açıkça ifade edilmesigibi.Diğer bir olumlu yan; artık gıda denetçileri görevlerinisürdürürken yetkililer idari yaptırımları uygulamakta.Bu da beklediğimiz ve istediğimiz bir gelişme.Bu sürecin bize göre en olumsuz yanı; küçük ve ortaölçekli işletmelerden gıda ile ilgili eğitim almış olan uzmanlarınuzaklaştırılması oluşudur. Gıda güvenliğineyönelik yoğun sorun yaşanan; mikotoksinin ne olduğunubilmeyen, hijyen kavramı sorunlu yaklaşımlarlagüvenli gıda üreteceğiz. Yine bu şartlarda her işletmedeHACCP sistemi kurup işleteceğiz. Bunun olabilirliği yok.Bir diğer olumsuz yan; Risk Analizi’nin en önemli ayaklarındanRisk Değerlendirmesi’nin bağımsız bilim adamlarıncayapılması sağlanamıyor henüz. Risk İletişimi’nide gereği gibi yapacak yapılanma oluşmadı. Son dönemdeyaşananlar bunu pratikte de gösteriyor. Gıda konusundabunca bilgi kirliliğinin var olması ve bunun önüneetkin biçimde geçilemeyişinin temel nedeni bu.Son olarak bir noktayı daha vurgulayalım: Resmi kontrollerinözele devri veya hizmet alımı veya paylaşımımümkün gözüküyor bu düzenleme ile. Resmi kontrollerintanımında aşamaları gözüküyor, bu aşamaların kimiçok rahat hizmet alımı veya yetki devrine konu olabilir.Ancak hiç devredilemeyecek noktalar var. Bunun çok netdüzenlenmesi lazım.Bundan sonra atılması gereken en ivedi adım nedir sizce?Tabii ki en ivedi adım, getirilen ayrıntılı kuralları gereğigibi etkin biçimde uygulayabilecek yapılanmayı sağlamak.Bu ifademin kapsamında hem yapılanma, hemistihdam politikası var. Getirilen kurallar uygulanamadığısürece bir anlamı kalmayacak ve kanıksanacaktır.Ekmek ambalajında olduğu gibi… Bunun için başta gıdamühendisleri olmak üzere ilgili tüm mesleklerden yeterlisayıda istihdam yapılması gerekiyor. ‘Başta gıda mühendisleri’ifadesini bir taassupla söylemiyorum, sayıca çokaz olduklarını bildiğim için vurguluyorum. Yine kurumsalyapılanma da etkin üretmeye, bilgi paylaşımına veişbirliğine açık olmalı. Bir birimin yaptığından, diğerihaberdar değilse, burada sorun var demektir.Küçük işletmelere konu uzmanlarının ulaşmasını sağlamaüzere “Gıda Danışmalığı” sistem ivedilikle kurulmalıdır.Bakanlık yeni döneme yönelik başta kendi birimleriolmak üzere, tüm paydaşlara sürekli ve homojen eğitimlervermelidir. Bakanlık birimlerinde uygulamada farklılıklarvar. Bazen bu farklılıklar akla kara kadar belirgin.Sektör ise birçok hükmü, nasıl uygulanacağını anlayabilmişdeğil.Ayrıca yine sürekli değerlendirme yapılarak, tüm kesimlerinnabzı tutularak aksayan, sorunlu giden yönleri takipederek etkin önlem almak yerinde olacaktır.46Gıda Güvenliği 2012-1

Yuvarlak Masa / Round TableMehmet BeslemeKimya Mühendisleri OdasıYönetim Kurulu Başkanı5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, BitkiSağlığı Gıda ve Yem Kanun’ununyürürlüğe girmesiyle birlikte mevcutgıda kontrol alt yapısının bozulduğunu,gıda ile ilgili denetimlerin işletmelerinkeyfiyetine bırakıldığını düşünüyorum.Mevcut üretim tarzı ilgilikanunla bir adım öteye taşınmamıştır.5996 Sayılı Kanun; Gıda Tarım ve HayvancılıkBakanlığı’nı oluşturan KHK ve ikincil mevzuat ile yenibir dönem başladı. Bir bütün olarak baktığınızda bu sürecinsizce en temel olumlu ve olumsuz yönlerini değerlendirirmisiniz?T5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı Gıda veYem Kanun’unun yürürlüğe girmesiyle birlikte mevcutgıda kontrol alt yapısının bozulduğunu, gıda ile ilgilidenetimlerin işletmelerin keyfiyetine bırakıldığını düşünüyorum.Mevcut üretim tarzı, ilgili kanunla bir adımöteye taşınmamıştır. 5996 sayılı yasa, gıda ve halk sağlığıkonusunda eğitim almış kişilerin dışlanmasını getiriyor.Halk sağlığının korunmasından ziyade gıda üretiminderantın önü açılıyor. Küçük işletmelerinin tamamen denetimdışında savrulmasına neden oluyor. İlgili kanun iddiaedildiği gibi Avrupa Birliği’ne uyumlu bir gıda mevzuatve kontrol sistemine değil, küçük işletmeler ve esnafıkorumak adına sorunlu bir sisteme geçişin önünü açanbir düzenlemedir. Bu kanun Türkiye’deki 50 bine yakıngıda işletmesinin yaklaşık yüzde 80’inin sadece iş yeribilgisi ve insafı ile üretim yapmasını sağlıyor. Çocuklarımızıntükettiği gıdaların üretiminde konu uzmanlarınınbulunması gerekliliği şimdi yok. Gıda güvenliğine aykırıuygulamaların ağırlıkla bu işletmelerden kaynaklandığıbiliniyor. Kanun’un uygulanmasının gıda güvenliği vehalk sağlığı için de ne denli tehlikeli sonuçlar yaratacağıaşikâr.Son derece yetersiz olan denetçi sayısı ile gıda işletmelerinidenetlemekten uzak olan kamu, sektörden mühendislerinuzaklaştırılması ile birlikte, gıda üretimindedenetimsizliği ve kayıt dışılığı artırıyor. 13 Aralık 2010tarihinden itibaren mühendis olmadan üretim yapan işletmeler,halk ve tüketici sağlığı açısından büyük risklerortaya çıkmasına neden oluyor. Bu risklerin uzun vadede,gıda zehirlenmeleri, toksik ve kanserojen etkileri şeklindekarşımıza çıkacağını düşünüyorum. İleriki süreçlerdetoplumda kanser oranlarının artmasını ve bu etkilerinMehmet BeslemeChamber of Chemical Engineers Board ChairmanI think that with the Law No. 5996 on Veterinary Services,Plant Health, Food and Feed entering into force, existingfood control infrastructure has been corrupting and foodrelated supervisions are left to companies’ arbitrariness.Existing mode of production is not carried a step furtherwith the applicable legislation.güncel hayata yansımalarını göreceğiz. Odamız kamu yararınafaaliyet gösteren bir kuruluş olarak bu Kanun’untopluma getireceği zararları her platformda dile getirdi.Halk sağlığı, halkın güvenli, güvenilir gıdaya ulaşmasıher zaman her şeyden önemlidir. Bu geniş bir alan, piyasanıninsafına terk edilemez.Bundan sonra atılması gereken en ivedi adım nedir sizce?Kanun daha yürürlüğe girmeden önce ilgili Bakanlık’aöneriler sunulmuş, fakat kabul edilmemiştir. TarafımızcaGıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bütçesinin60’da biri kadarının gıda üretimi denetimine ayrılmasıönerilmişti. Bakanlık’ın, meslek odaları ve esnaf odalarıile birlikte çalışması bu sorunları aşmasını sağlayacaktı.Ancak ne yazık ki bu önerilerimizin hiçbiri kabul görmedi.Mevcut yasanın halk sağlığını üreticinin insafına terkettiğini ve ileride telafisi mümkün olmayacak sonuçlardoğuracağı görüşünde ısrarcı olduğumuzu belirtiyoruz.Ortaya çıkacak olası bu sorunların çözümü için çeşitli ortamlardadefalarca belirttiğimiz düşünceleri yeniden dillendirmekistiyorum. İlgili kanun tek bir kanun altındadeğil, dört ayrı kanun olarak ayrıntılı yazılmalıdır. GıdaKanunu, Bitki Sağlığı Kanunu, Yem Kanunu, VeterinerHizmetleri Kanunu gibi.48Gıda Güvenliği 2012-1

Dr. Mehmet AlkanTürk Veteriner Hekimleri BirliğiMerkez Konseyi BaşkanıYeni düzenleme ile en önemli olumludeğişikliklerin başında; üretilen gıdaile ilgili tüm sorumluluğun gıdaüreticisi tarafından üstlenilmesidir.Bu güne kadar sorumluluk, ücretiniişletme sahibinden alan sorumluyönetici tarafından paylaşılmaktaydı.Ücretini işletme sahibinden alanbir “Sorumlu Yöneticinin” objektif olarak karar verebilmesive gıda güvenliği konusunda etkili bir denetim yapması sözkonusu olamazdı. Bu nedenle tüm sorumluluğun işletmesahibine verilmesi gıda güvenliği konusuna önemli katkısağlayacak.Dr. Mehmet AlkanTurkish Veterinary Medical AssociationCentral Council PresidentThe most important positive alteration along with the recentregulation, is the food supplier undertaking all theresponsibilities about food. Up to this point, these responsibiliteswere shared by the engagement director getting paidform the employer. It was out of question that an ‘engagementdirector’ getting paid from the employer would takedecisions objectively and carry out an efficient inspectionabout food safety. So this regulation will be making a majorcontribution to food safety.5996 Sayılı Kanun; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nıoluşturan KHK ve ikincil mevzuat ile yeni bir dönem başladı.Bir bütün olarak baktığınızda bu sürecin sizce en temelolumlu ve olumsuz yönlerini değerlendirir misiniz?Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 11 Haziran 2010 tarihindeçıkartılan “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağılığı, Gıda veYem Kanunu”, 2011 yılında çıkartılan (639 ve 651) sayılıKHK’ler ve bunlara dayalı olarak yayınlanan yönetmeliklerle,Bakanlığın adı ile birlikte görev ve sorumluluklarındada önemli değişiklikler ortaya çıkardı. Bakanlığın adı“Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı” olarak değiştirildi,gıda ile ilgili tüm yetki ve sorumluluklar Bakanlığın bünyesindetoplandı. Bu düzenlemelere bakıldığında en önemliolumlu değişikliklerin başında; üretilen gıda ile ilgili tümsorumluluğun gıda üreticisi tarafından üstlenilmesidir. Bugüne kadar sorumluluk, ücretini işletme sahibinden alansorumlu yönetici tarafından paylaşılmaktaydı. Ücretini işletmesahibinden alan bir “Sorumlu Yöneticinin” objektifolarak karar verebilmesi ve gıda güvenliği konusunda etkilibir denetim yapması söz konusu olamazdı. Bu nedenletüm sorumluluğun işletme sahibine verilmesi gıda güvenliğikonusuna önemli katkı sağlayacak. İşletme sahibi yasaltüm sorumlulukları üstlenmiş olması nedeniyle, işletmedegörevli teknik personelin kararlarını uygulamak zorundakalacak. Diğer olumlu bir yön de; denetimin sıklığının vederinliğinin riske dayalı olarak belirlenmesidir. Hayvansalgıdaların insan sağlığı açısından yüksek risk taşımasınedeniyle çiftlikten başlayan ve sofraya ulaşıncaya kadardevam eden kontrol ve denetimlerin, kesimhane ve mezbahalarda,kesim öncesi ve kesim sonrası muayeneler dedahil olmak üzere Bakanlık tarafından görevlendirilen, ücretide Bakanlık tarafından ödenen resmi veteriner hekimveya yetkilendirilmiş veteriner hekimler tarafından yapılmasıdır.Bu yasal düzenlemelerden önce mahalli idareler,Sağlık Bakanlığı gibi kuruluşların gıda güvenliği ile ilgiligörev ve sorumlulukları vardı. Sağlık Bakanlığı’nın kısmisorumlulukları dışında tüm yetki ve sorumluluklar Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda toplandı. Ve Bakanlığıniş yükü oldukça arttı. Ancak gerekli uzman personelistihdamı konusunda herhangi bir çalışma yapılmadır. Bunedenle bundan sonra ivedi olarak Bakanlık’taki gereklipersonel açığının kapatılması ve mevcut personel ile yeniistihdam edilen personelin yeni düzenlemeler çerçevesindeeğitilmeleri gerekiyor.Bundan sonra atılması gereken en ivedi adım nedir sizce?Tüm hayvan ve hayvansal ürün işletmelerinin kontrolve denetiminde resmi veteriner hekim görevlendirilmesimümkün olamayacak. Bu nedenle Bakanlık yetkilendirilmişveteriner hekim de istihdam etmek zorunda. Bunu içinsahada tecrübe kazanmış 7 bin muayenehane çalıştıran veterinerhekimlerden faydalanılmalıdır. Bu veteriner hekimlereyeni düzenlemeler çerçevesinde gerekli hizmet içi eğitimlerverilerek, hayvan ve hayvansal gıdaların üretimindeyetkilendirilmiş veteriner hekim olarak görevlendirilmelerisağlanmalıdır. Bu hizmet içi eğitimlerin verilmesindeTürk Veteriner Hekimleri Birliği’ne verilecek yetki çerçevesinde55 veteriner hekimleri odasının veteriner fakültelerininde katkılarıyla düzenleyecekleri eğitimlerle kısa süredeeğitimler tamamlanabilir. Yeni yasal düzenlemelerin sonucaulaşması için bu çalışmaların bir an önce tamamlanmasıgerekir. Son iki yıldan beri çıkarılan tüm mevzuat ufaktefek bazı hatalara rağmen bir devrim niteliğindedir. İyiuygulandığı takdirde halkımızın sağlığına önemli katkılarsağlayacaktır. Başta Sayın Bakan olmak üzere emeği geçenherkese teşekkürü bir görev addediyoruz.49Gıda Güvenliği 2012-1

Sektörel Bakış / Sectoral ViewMevzuat Yeni, Gündem Yeni“5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu”, 639 Sayılı KHK ve bunlara bağlıolarak yayınlanan ikincil mevzuatı kendi sektörü açısından değerlendiren firmalar, Kanun’un olumlu veolumsuz yönlerini ortaya koyuyor.Müesser AkkayaNestle Türkiye Gıda Sanayi Yasal veBilimsel İşler MüdürüAtılan adımlar, Türkiye’yi gıda alanında AB standartlarınaulaştıracak ve AB mevzuatı ile uyumlu hale getirecekönemli bir gelişmedir. Dolayısıyla da, 5996 Sayılı Kanun,Türkiye’de gıda alanında pek çok kökten değişiklikler getirenoldukça önemli bir yasal düzenlemedir.5996 sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıdave Yem Kanunu” ile gıda tarım ve hayvancılık tekçatı halinde birleştirilerek bir bütün olarak ele alınıyor.Bu Kanun’un ve ilgili yönetmeliklerin en temel amacıtüketicinin korunmasını sağlamak ve haksız rekabetiönlemektir. Aynı zamanda, Türkiye’yi gıda alanında ABstandartlarına ulaştıracak ve AB mevzuatı ile uyumluhale getirecek önemli bir gelişmedir. Dolayısıyla da, 5996Sayılı Kanun, Türkiye’de gıda alanında pek çok köktendeğişiklikler getiren oldukça önemli bir yasal düzenlemedir.5996 Sayılı Kanun gereğince Bakanlık tarafından oluşturulacakbilimsel komite ve komisyonlarla gıda üretimzincirinin her aşamasında olası risklerin halk sağlığı üzerindekietkileri bilimsel olarak değerlendirilip kamuoyuile paylaşılacaktır. Bu uygulama ile; tüketicilerin kafasınıkarıştıran bilgi kirliliği önlenebilecek, tüketicilerin doğruMüesser AkkayaManager of Legal and Scientific Affairs, Nestle TurkeyThese steps taken are very important improvements for Turkey,to reach the EU standards in food sector and complywith the EU legislation. Therefore, ‘Law No: 5996’ is a veryimportant legal regulation which will be like a revolution toTurkish food sector.ve bilimsel bilgilere daha kolay ulaşması sağlanabilecekve haksız rekabete neden olabilecek durumların önünegeçilebilecek. Güvenli gıda üretimi alanında sorumlulukbüyük anlamda gıda işletmecilerine verildi, Bakanlık’ınbu konudaki temel sorumluluğu ise denetim haline geldi.Böylece gıda işletmelerinin yeni ürün projeleri ve ürüngeliştirme süreçleri daha hızlanarak ülkedeki sektörel Ar-Ge çalışmaları desteklenir hale geldi. Tüm bunların yanısıra, Kanun’un etkin uygulanabilirliğinde en önemli unsurlardanbiri olan resmi denetim sisteminin şaibeye vehaksız rekabete imkan vermeyecek şekilde oluşturulmasıgerekliliği, bu yönetmeliğin uygulanmasında göz önündebulundurulması gereken en önemli unsurlardan biridir.Aksi taktirde halk sağlığı açısından riskli durumlarınoluşma ihtimaline ve sektörde gıda güvenliği sistemlerinibaşarılı bir şekilde uygulayan işletmeler için haksız rekabetkoşullarının ortaya çıkmasına neden olacak.52Gıda Güvenliği 2012-1

Edip SincerSincer Dış Ticaret Genel MüdürüYasal düzenlemeler uygulamaya geçilmediğisürece fazlaca bir şey ifadeetmiyor. Ülkemizdeki yasal düzenlemelerinçoğu kâğıt üzerinde kalıyor.Bakanlık, çoğunlukla, uygulama veyaptırım konusunda yetersiz. Önümüzdekisüreçte, yaptırım uygulanmayabaşlaması durumda, bu düzenlemeleringerçek etkileri görülebilir.Türkiye’de gıda mevzuatında yapılan düzenlemeler,Avrupa Birliği uyum süreci çerçevesinde gerçekleştiriliyor.Yeni düzenlemeler teorik olarak olumlu vegerekli. Ülkemizde yaşayan insanların da dünya standartlarındasağlıklı ve güvenli gıdaya ulaşma haklarıvar. Bu hakka ulaşmalarını sağlamanın yolu da öncelikleyasal mevzuatın günümüz gerçeklerine ve standartlarınauydurulmasından geçiyor. Ancak, yasal düzenlemeleruygulamaya geçilmediği sürece fazlaca bir şeyifade etmiyor. Ülkemizdeki yasal düzenlemelerin çoğukâğıt üzerinde kalıyor. Bakanlık, çoğunlukla, uygulamaEdip SincerGeneral Director of Sincer Foreign TradeThese steps taken are very important improvements for Turkey,to reach the EU standards in food sector and complywith the EU legislation. Therefore, ‘Law No: 5996’ is a veryimportant legal regulation which will be like a revolution toTurkish food sector.ve yaptırım konusunda yetersiz. Önümüzdeki süreçte,yaptırım uygulanmaya başlaması durumda, bu düzenlemeleringerçek etkileri görülebilir. Yasal düzenlemeninparalelinde yapılması gereken ulusal bir denetim programıhazırlanıyor. Bu noktada gıda güvenliğini tehditeden konular belirlenmeli ve buna uygun yurt genelindeyaygın ve etkin denetim yapılmalıdır düşüncesindeyim.Bu denetimler sırasında idari ve siyasal baskılara karşıkoymak da çok önemli. Önümüzde gidilecek çok uzunve zorlu bir yol var. Yeni mevzuat ise bu yolda atılmışbir adımdır.Ümit Bilal ParlakTeknik Tarım ÜrünleriTeknik MüdürÖzellikle denetim sürecinde önümüzdekigünlerde bazı aksaklıklarınyaşanabileceğini öngörüyorum.Bakanlık’ın yeni yapısının bu anlamdasoruna çözüm getirmeyi amaçladığınıgörebiliyoruz ancak personel sayısıaçısından problem yaşanacağınıtahmin etmek pek de zor değil.Ümit Bilal ParlakTechnic Agricultural ProductsTechnical ManagerI foresee that there might be some flaws especially duringthis control process. We can see that the Ministry’s newstructure is aiming to find solutions on this issue, howeverit’s not so hard to estimate that there will be problems regardingthe number of the personnel.5996 Sayılı Kanun ve buna bağlı yayınlanan yönetmeliklerinTürkiye’de yaşanan bazı sorunların çözümükonusunda önemli gelişmeler yaşattığı bir gerçek. Bununlabirlikte ifadelerin muğlaklığı veya uygulama aksaklıklarınedeniyle Kanun’un sorun yaratan bazı yanlarıda bulunuyor. Örneğin, aynı konuda farklı il teşkilatlarındafarklı uygulamalar yapılması karşı karşıya kaldığımızönemli bir sorun. Bu da bazı konuların herkes tarafındanaynı yorumlanmasından kaynaklanıyor. Özellikle denetimsürecinde önümüzdeki günlerde bazı aksaklıklarınyaşanabileceğini öngörüyorum. Bakanlık’ın yeni yapısınınbu anlamda soruna çözüm getirmeyi amaçladığınıgörebiliyoruz ancak personel sayısı açısından problemyaşanacağını tahmin etmek pek de zor değil.53Gıda Güvenliği 2012-1

Sektörel Bakış / Sectoral ViewGalip AlbayrakAnatolia Restaurants (McDonald’s)Supply-Chain DirectorDespite Ministry of Food, Agriculture and Livestock’sFood Control and Laboratory Department enhancing thecontrols in food premises to provide food safety, controllersbeing not enough experienced, results in different practicesin different regions.Galip AlbayrakAnadolu Restoran İşletmeleri(McDonald’s)Tedarik Zinciri DirektörüGüvenilir gıdanın sağlanabilmesiiçin Gıda, Tarım ve HayvancılıkBakanlığı’na bağlı Gıda Kontrol veLaboratuvar Dairesi’nin gıda işletmelerindekontrolleri hızlı bir şekildeartırmasına rağmen, kontrolörlerinaz tecrübeli olması, bölgeler arasındafarklı farklı uygulamaların gerçekleştirilmesine nedenoluyor.Mevzuata ilişkin en önemli gelişme alanı, eksikmevzuatların Avrupa Birliği uyum kapsamı sürecindedeğerlendirilerek revize edilmesiyle ilgili gelişmelerdir.Her ne kadar yasaların revize edilmesi, yeniyasalara bağlı olarak ceza alan firmaların medyada yayınlanabilmesiolumlu bir gelişme olsa da “KızartmaAmacıyla Kullanılan Katı Ve Sıvı Yağların Kontrol KriterleriTebliği” gibi bazı tebliğlerin halen revize edilmemişolmaması sanayiyi zor durumda bırakıyor.Güvenilir gıdanın sağlanabilmesi için Gıda, Tarım veHayvancılık Bakanlığı’na bağlı Gıda Kontrol ve LaboratuvarDairesi’nin gıda işletmelerinde kontrolleri hızlıbir şekilde artırmasına rağmen, kontrolörlerin az tecrübeliolması, bölgeler arasında farklı farklı uygulamalarıngerçekleştirilmesine neden oluyor. Kontrolörleringıda işletmelerinden aldığı numunelerin taşınmasındave saklanmasında donuk/soğuk zincir ile ilgili akıbetbilinmiyor. Dolayısıyla mevzuatlara istinaden iç yönetmeliklerve uygulamalar ile ilgili gıda işletmeleri ne türbir uygulama yapıldığını bilmiyor. Alınan numunelerinsonuçlarının gıda işletmelerine iletilmesinde sorunlaryaşanıyor.Bakanlık’ın ilgili birimlerinin belirli periyotlarla gıdafirmaları ve sivil toplum kuruluşlarından seçilen temsilcilerleortak çalışma yapmasının, fikir alışverişindebulunmasının sistemi geliştireceğini ve karşılıklı mutabakatlarınsağlanmasına daha hızlı yardımcı olacağınıdüşünüyorum.Balıkçılık ve Su Ürünleri Artık Genel MüdürlükDaire Başkanlığı’ndan Genel Müdürlük’e yükseltilen su ürünleri faaliyetleri artık Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü olarakanılıyor. Yeni yapılanmaya ilişkin görüşlerini aktaran Genel Müdürlük gelişmeleri olumlu olarak nitelendiriyor.2011 yılında yayımlanan 639 sayılı “Gıda Tarım ve HayvancılıkBakanlığının Teşkilat ve Görevleri HakkındaKHK” ile Bakanlığın yapısı değiştirilirken Su Ürünleri detemsilde yeniden Genel Müdürlük seviyesine yükselmişoldu ve Genel Müdürlüğün adı Balıkçılık ve Su ÜrünleriGenel Müdürlüğü oldu. Balıkçılık ve Su Ürünleri GenelMüdürlüğü gelişmeleri şu beyanatıyla değerlendiriyor;“Önemli bir üretim, istihdam ve ihracat unsuru olan suürünleri sektörü, son yıllarda ülkemizde en hızlı büyüyensektörler arasında yer alıyor. Bakanlığımız tarafından, avcılıkve yetiştiricilik ile ilgili getirilen düzenlemeler, uygulananpolitikalar ve alınan önlemler, sektöre yönelik verilendestekler ve sağlanan kredi imkânları sayesinde sektördeçok önemli gelişmeler yaşanıyor. Bakanlık olarak bu gelişmelerindaha da artarak devam edeceği görülüyor. Bu nedenlerdendolayı daire başkanlıkları seviyesinde yürütülensu ürünleri faaliyetlerinin, genel müdürlük seviyesine getirilmesininuygun olacağını düşünüyoruz.Bu sayede, su ürünleri avcılık ve yetiştiricilikle ilgili faaliyetlerinetkin olarak izlenebilmesi, verilerin daha kolay ve güvenilirbir şekilde toplanabilmesi, türlerin ve stoklarının korunmasıve sürdürülebilir kullanımı daha etkin bir şekildesağlanacaktır. Genel müdürlüğün kurulmasında olumsuzbir durum söz konusu olmayıp, sektörün uzun zamandırtalep ettiği hususları karşılamak için çalışmalarını sürdürmektedir.”Fisheries and Aquaculture is Now a General ManagementFisheries and Aquaculture has been promoted from being a Head Department to the General Management. General Managementcommented on the new structure and described the developments as positive.54Gıda Güvenliği 2012-1

Makale / ArticleYeni Gıda MevzuatıSamim SANERGıda GüvenliğiDerneği Başkanı5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve YemKanunu’nun TBMM’de 11 Haziran 2010 tarihinde kabuledilmesi ile birlikte ülkemiz gıda mevzuatında yepyeni birdönem başladı. AB Mevzuatı’na uyum sağlamayı temel hedefolarak alan bu Kanun, gıda ve yem sektörünü bire bir ilgilendirenDörtlü Hijyen Paketi’nin yanı sıra, 12. Fasıl kapsamındakibirçok konuyu da kapsayacak şekilde düzenlenerekyayımlandı.5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda veYem Kanunu’nun TBMM’de 11 Haziran 2010 tarihindekabul edilmesi ile birlikte ülkemiz gıda mevzuatındayepyeni bir dönem başladı. AB Mevzuatı’na uyum sağlamayıtemel hedef olarak alan bu Kanun, gıda ve yemsektörünü bire bir ilgilendiren Dörtlü Hijyen Paketi’ninyanı sıra, 12. Fasıl kapsamındaki birçok konuyu da kapsayacakşekilde düzenlenerek yayımlandı.2012 yılı daha doğrusu 2011 yılının son ayı bu açıdanson derece önemli bir aydı. Bu ay içerisinde 100’ü aşansayıda ilgili yönetmelik hızla yayımlandı. 17 Aralık tarihiile başlayan bu süreçte onlarca yönetmelik yayınlandı.Gıda ve yem açısından beklenen dört ana yönetmelikolan “Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine DairYönetmelik”, “Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerineİlişkin Özel Kuralları Belirleyen Yönetmelik”, “GıdaHijyeni Yönetmeliği” ve “Hayvansal Gıdalar İçin ÖzelNew Food LegislationA new era started in Turkey’s food legislation in June 11th2010, with the enacting of Law No. 5996 on Veterinary Services,Plant Health, Food and Feed in the Grand National Assemblyof Turkey. Selecting legistative harmonisation with EUas the main object, this law is prepared subsuming numerousissues within the twelfth phase, as well as Food Hygiene Packagewhich interests food and feed sectors particularly.Hijyen Kuralları Yönetmeliği” de yayımlandı. Yine buyönetmeliklerdeki kimi usulleri ayrıntılı olarak düzenleyen“Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerineDair Yönetmelik” yayımlandı. Sistemin oluşmasındahayati öneme sahip olan “Risk Değerlendirme Komiteve Komisyonlarının Çalışma Usul ve Esasları HakkındaYönetmelik” ve daha birçokları yayımlandı.Yeni gıda mevzuatımızın en önemli yaklaşımlarındanbirisi, gıda işletmecisinin yaptığı işten sorumlu halegeliyor olması. Bu yaklaşım ile aynı AB ülkelerinde olduğugibi; sorumluluk gıda işini yapan işletmeciye verilmiştir.Bir gıda maddesini üreten, işleyen, paketleyen,satan; kısaca her aşamada bu işi yapan kişiler gıdanıngüvenli olmasını sağlamaktan sorumludur. Gıdalarınizlenebilirliğinin sağlanması gerekmektedir. Bir başkadeyişle raftaki bir üründe karşılaşılan sorunun sorumlusunaulaşılabilmesini sağlayan sistemlerin oluşturul-56Gıda Güvenliği 2012-1

ması gerekmektedir. Sadece gıda üreten fabrikalar vesatış yerleri değil; lokantalar restoranlar gibi toplu tüketimyerleri de bu sorumluluklarla yükümlü kılınmıştır.Önemli bir diğer yaklaşım ise Gıda Tarım ve HayvancılıkBakanlığı’nın gıdada tağşiş, taklit ve hile yapan işletmelerinşeffaflık kapsamında kamuoyuna duyurulmasıkonusudur. Ancak burada gıda güvenliğinin sağlanmasındastratejinin, taktiğin ve yapılması gereken öncelikliuygulamaların nasıl olacağına çok iyi bir şekilde kararverilmesi ve zamanlamanın da doğru yapılması önemtaşıyor. Ülkemizde gıda güvenliğinin gelişimi önündekien büyük engel merdivenaltı ya da kayıtdışı üretim.Dolayısıyla gıda güvenliğinin gelişimi için en temelstratejinin kayıtdışının yok edilmesi ya da başka bir deyişlekayıt içine çekilmesi, standartlara uygun üretimyapılmasının sağlanması ve sağlıklı bir ekonomik düzeniçerisinde ülkemizde haksız rekabetin ortadan kaldırılmasıve sektörün gıda güvenliği ortak paydasındaüretim yapar hale getirilmesinin olması gerekiyor. Buana stratejik yaklaşım merdivenaltının daha sıkı üzerinegidilerek taklit, tağşiş ve hilelerin ortaya çıkarılaraktüketicinin de bilgilendirilmesi ve tüketicinin de kayıtdışındanuzaklaştırılması gibi taktik yöntemlere ihtiyaçduyuyor. Herkes denetlenmeli ancak, sadece kayıtlı işletmelerindenetlenmesi burada yapılacak çok önemlibir taktik hatası olacak ve bu uygulamadan Türkiye veTürk tüketicisinin kazancı olmayacak. Gıdada yapılantaklit, tağşiş ve hile gibi durumlar bilindiği gibi test veanaliz sonuçları ile ortaya çıkarılıyor. Bir diğer önemlikonu da tek bir laboratuarın sonucuna göre sonuçlarınkamuoyuna doğrudan duyurulmasının geri dönülemeyecekboyutta sorunların ortaya çıkmasına neden olabileceğiunutmamalı. O nedenle bir laboratuarın uygunsuzluktespiti durumunda bu numunenin kesinlikle birde Gıda Referans Laboratuarı’nda analizinin yapılmasıve bunu takiben eğer sonuçlar her iki yerde de aynı şekildeise kamuoyuna duyurulmasına karar verilmesigerekiyor.Gıda güvenliğinin gelişiminde yanlış yapanların cezalandırılmasıne kadar önemliyse, doğru yapanların daödüllendirilmesi o derece önemli. Gıda güvenliği konusundasektörel bazda iyi uygulama örneklerinin takdiredilmesinde ve ön plana çıkarılmasında, hem iyi firmalaraçısından, hem de diğer firmaların teşviki açısındanbüyük bir fayda sağlanacağı kesin.Yeni mevzuatla birlikte ortaya çıkan önemli değişikliklerdenbirisi de eskiden olan “üretim izni” uygulamasıyerine; “kayıt” ve “onay” sisteminin getirilmiş olması.Hayvansal ürün üreten firmalar (et, süt, yumurta veürünleri) “onay”; diğer ürün grubunda (hayvansal olmayanürünlerde, bitkisel ve kompozit ürünlerde) ise‘kayıt” esası geçerli olacak. “Onay”, üretim iznine birazdaha benzer bir uygulama. Ama tam da benzemiyor,çünkü formüller bazında değil işletme bazında gidiponay alacak.Diğer taraftan yeni mevzuat aynı AB mevzuatı yaklaşımındaolduğu gibi gıda güvenliğinde sorumluluğuişyeri sahibine bırakıyor. Bir gıda maddesini üreten,işleyen, paketleyen, satan; kısaca her aşamada bu işiyapan kişiler gıdanın güvenli olmasını sağlamaktansorumlu. Gıdaların izlenebilirliğinin sağlanması gerekiyor.Bir başka deyişle raftaki bir üründe karşılaşılansorunun sorumlusuna ulaşılabilmesini sağlayan sistemlerinoluşturulması gerekiyor. Sadece gıda üreten fabrikalarve satış yerleri değil; lokantalar restoranlar gibitoplu tüketim yerleri de bu sorumluluklarla yükümlükılınmıştır.Tüm gıda işletmelerinin uyması gereken hijyen koşullarıbelirlenmiş ve işletmelere 2012 yılının sonuna kadaruyum sağlama zorunluluğu getirildi. Bu koşullara 2012sonuna kadar uyum sağlayamayacak olan işletmelereise uygulayacakları modernizasyon planını Gıda Tarımve Hayvancılık Bakanlığı’na sunmaları koşulu ile 2013yılı sonuna kadar süre tanındı.Burada üzerinde dikkatle durulması gereken çok önemlibir durum ortaya çıkıyor; o da sektörün gıda güvenliğineyönelik çeşitli yatırımlar ve harcamalar yapmasıgerekliliğidir. Bu yatırım ve harcama kalemleri; altyapı,makine parkı, eğitim, analiz, belgelendirme ve danışmanlıkgibi alanlarda olacak. Sektörün ağırlıklı olarakKOBİ yapısında olduğu göz önüne alındığında mevzuatınuygulamaya geçmesinde sağlanacak teşvik vedesteklerin en kritik konuların başında geleceği aşikar.Şu ana kadar işletmesinde hiç dezenfektan kullanmamış,analiz yaptırmamış, personeline eğitim aldırmamışbinlerce işletmeye maddi destek programları oluşturmadanbugünden yarına bu yatırımları yapmasınıbeklemek pek gerçekçi değil. Sağlanacak bu devlet destekleriningıda sanayimizin güçlenmesine, uluslararasılaşmasınave gıda güvenliğinin gelişimine inanılmazderecede faydası olacak.Böylesi kapsamlı bir mevzuat değişikliğinin tam vedoğru olarak anlaşılmasında ve uygulanmasında; bakanlıkgörevlileri, sektör temsilcileri ve ilgili tüm kesimlereeğitim ve seminerler verilmesi ve bilgilendiricitoplantılar düzenlenmesi yerinde olacak.57Gıda Güvenliği 2012-1

Makale / ArticleGeleneksel Ürünlerin Kontrol ve SertifikasyonuDr. BedihaDEMİRÖZÜGıda MühendisleriOdası II. Başkanı‘Geleneksel’ olarak da adlandırılan yöresel ürünler, sınırlarıbelirli bir coğrafi alanla, dolayısıyla belli bir yöreninkültürel gelenekleriyle bağlantılı olan ürünlerdir. Bu ürünler,5996 sayılı Kanundan yetki alan Türk Gıda KodeksiYönetmeliği’nde yer aldığı şekli ile “geleneksel hammaddelerkullanılarak üretilen veya geleneksel bir bileşim ya da gelenekselbir üretim biçimi ile tanımlanan veya doğrudan gelenekselbir üretim biçimine dayanmamakla birlikte, böyle birüretim tarzını yansıtan işlemlerden geçirilmiş olması nedeniyleaynı kategorideki benzer ürünlerden açıkça ayrılabilenürünü” ifade eder.Bu ürünler Fikri Sınai Mülkiyet Hakkı (FSMH) ile korunduğundasahibine patent, marka veya tasarım hakkı gibi temelhakları sağlar. Ancak, bu ürünlerin FSMH’leri kolektiftir;bu da tescilinde belirlenen kurallara uyulmak kaydı ile herkestarafından kullanılabileceği anlamına gelir. Bu nedenle,ürünlerin yasal koruma altında olması önem taşımaktadır.Tescil aşaması öncesinde ve sonrasında çok dikkatli bir yapılanmagerektirmektedir. Sürdürülebilir bir zaman ve kaynakyatırımının yanı sıra, ticari tanımların aktif olmasıgerekir. Kalite standart, kontrol ve sertifikasyonlarınada ihtiyaç vardır. Kırsal kalkınmada önemli rol oynayangeleneksel-yöresel ürünlerin yönetilebilirliği vebaşarısı için özel düzenleme ve tedbirler büyük önemtaşımaktadır.Yöresel ürünler olarak da adlandırılangeleneksel ürünler, sınırları belirlibir coğrafik alanın, yani belli bir yöreninkültür gelenekleriyle bağlantılıolan ürünlerdir. Bu ürünler, 5996 sayılıKanundan yetki alan Türk GıdaKodeksi Yönetmeliği’nde yer aldığışekli ile “geleneksel hammaddelerkullanılarak üretilen veya gelenekselbir bileşim ya da geleneksel bir üretimbiçimi ile tanımlanan veya doğrudangeleneksel bir üretim biçiminedayanmamakla birlikte,böyle bir üretim tarzınıyansıtan işlemlerdengeçirilmiş olması nedeniyleaynı kategoridekibenzer ürünlerdenaçıkça ayrılabilen ürünü”ifade eder. FikriSınai MülkiyetHakkı (FSMH)Control and certification of traditional productsRegional products that also called as “Traditional” are productswhich belong to a specific geographical area that has definite boundaries;and that are related to a certain region’s cultural traditions.According to the Turkish Food Codex Regulations authorized bythe law No. 5996, these products defined as: “Products that areproduced by use of traditional raw materials, or by a traditionalcombination, or by a traditional production type. If not producedby the listed features or a direct and specific traditional productiontype, these products have to be clearly separated from otherproducts in their own category by reflecting production processessimilar to traditional production types.”If these products’ Intellectual Property Rights (IPR) are reserved,it allows the owner of the product to have its main rights suchas trademark and design rights. However, these products’ IPR iscollective, so everyone can use its rights if they follow the determinedregulations on its registry.For that reason, it’s important to put these products in legal protection.A careful settlement is required before and after their registrationphase. Sustainable investment on time and resource isneeded and their commercial definition has to be active. Qualitystandards, control and certification is also needed. Traditional –regional products have the key role for rural development, so it’svery important to create special regulations and precautions fortheir manageability and obtainable success.olarak korunduğunda sahibine; patent, marka, tasarımhakkı gibi tekel hakkı verir. Ancak, bu hak diğer fikrisınai mülkiyet haklarından farklı olarak kolektiftir, yanitescilinde belirlenen kurallara uyulmak kaydı ile herkestarafından kullanılabilir. Bu nedenle, ürünlerin yasalkorumada olması önemlidir. Tescil aşaması öncesindeve sonrasında çok dikkatli bir yapılanma gerektirir. Zamanve kaynakların çok yıllık sürdürülebilir yatırımınıister. Ticari tanıtımları aktif olmalıdır. Kalite standartlarına,kontrol ve sertifikasyona ihtiyaç vardır. Dolayısıyla,kırsal kalkınmada önemli bir araç olarak görülen buürünlerin kontrol ve sertifikasyonunda özel düzenlemelerve tedbirlerin oluşturulması ve yönetebilirliği eldeedilecek başarıda belirleyicidir.Gelişmiş ülkelerde; “doğrudan geleneksel bir üretim biçiminedayanmamakla birlikte, böyle bir üretim tarzınıyansıtan işlemlerden geçirilmiş olması” şeklinde üretimide kapsayacak şekilde ürünlerin geliştirilmesi ve pazarlanmasınaönem verilmekte ve bu ürünler kırsal kesimininkalkınmasında önemli bir araç alarak kabul edilmektedir.İstikrarlı bir şekilde sürdürülen geniş bütçelipromosyon (özendirme-tanıtım) çalışmalarıyla, tüketici-58Gıda Güvenliği 2012-1

lerindikkatibu ülkelerinyöreselürünlerineçekilmektedir.AB ülkeleri, bu çalışmalarıyürüten ülkelerdendir.AB düzeyinde bu ürünlerin FSMH olarak korunmasıiçin mevzuatlar oluşturularak geleneksel/yerelürünlerin menşe adı koruması (Protected Designationof Origin-PDO) ve coğrafi işaretler koruması (Protectionof Geographical Indications-PGI) sağlanmıştır.Bu ülkelerde geleneksel özellikleri garantilenmiş ürün(Traditional Specialty Guaranteed (TSG)) koruması dabulunmaktadır. 2006/510/EC sayılı “Tarım ve GıdaÜrünlerinde Menşe Adı ve Coğrafi İşaretlerin Korunmasınaİlişkin Konsey Yönetmeliği” ve 2006/509/ECsayılı “Geleneksel Özellikleri Garantilenmiş Gıdalar veTarımsal Ürünler Konsey Yönetmeliği” FSMH ile ilgiliyasal düzenlemelerdir. Bu ürünlerin 1958’de imzalanan“Menşe Adlarının Korunması ve Uluslararası Tesciliİçin Lizbon Anlaşması” kapsamında uluslararası kaydınınyaptırılmasıyla, ürünlere ait adların uluslararasıdüzeyde korunması da sağlanarak, tescile kaydedilmişbir adın anlaşmaya taraf ülkelerde ürünün öz adı (jenerikad) olmasının önüne geçilmektedir. AB ülkelerindebu ürünlerin gıda mevzuatı şartlarını yerine getirmesi,yani tescile bağlanmış yöresel ürünler resmi kontrolleriyapılmalıdır. Ayrıca üretimin kontrol ve sertifikasyonuda gereklidir. AB ve üye ülkeler tarafındanmilyonlarca Avro’luk promosyon uygulamalarıyla,uluslararası pazardakendi geleneksel ürünlerininkontrol ve sertifikasyonunatabi, gıda mevzuatına uygun,izlenebilir, eşsiz tatta ve yüksekkaliteli ürünler olduğuimajı yerleştirilmektedir. Butanıtımlar; bire bir tüketiciyleulaşıma dayalı ulusal veuluslararası fuarlara katılımınınyanı sıra medya yoluyla da gerçekleştirilebilmektedir.Böylece, yöresel ürünlerin potansiyel tüketicilerin zihnineürünlerin sağlıklı, sürekli izlenerek kontrol altındatutulan, otantik ve eşsiz özelliklere sahip olduğu imajıyerleştirilerek, bu ürünlerin pazar şansının artmasısağlanmaktadır. Yine ürettiği yörelerin otantik ve doğaharikası olarak görülmeye değer yerler olduğu imajıyerleştirerek, bu yörelerde turizm potansiyeli de artırılmakta,ayrıca hizmetlerinin iyileştirilmesi için kaynakayırmaktadır. İşte tüm bu uygulamalar, yöre insanlarınınkazançlarını artırmaya yönelik bir dizi tedbirin başarıyaulaşmasını sağlamaktadır.AB kurallarına göre, tescile bağlanmış yöresel ürünlerresmi kontrollerinde üye ülkeler; geleneksel özelliklerigarantilenmiş ürünlere yönelik 2006/509/EC ve menşeadı ve coğrafi işarete yönelik 2006/510/EC sayılı KonseyYönetmeliklerinden kaynaklı yükümlülüklerin yerinegetirilmesinde yürütülen denetimlerin; 2004/882/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi HayvanSağlığı ve Refahı, Yem ve Gıda Mevzuatına UygunluğunSağlanmasında Resmi Kontrollere İlişkin Yönetmelikleparalel yürütülmesini sağlamalıdır.Yine, 2006/509/EC ve 2006/510/ECsayılı Yönetmeliklerkapsamına girenher işletme resmikontrolleretabidir. Yapılandüzenlemegereği,59Gıda Güvenliği 2012-1

Makale / Articlemenşe adı veya coğrafi işarete sahip bir ürünün ya dageleneksel özellikleri garantilenmiş bir ürünün pazarasunulmadan önce ürün şartnamesine uygunluğu, üyeülkelerce yetkilendirilen idareler ve/veya 2004/882/EC sayılı Yönetmelik çerçevesinde belirlenen ürün sertifikasyonbirimi tarafından denetlenmelidir. Söz konusuinceleme ve denetleme masrafları ise işareti kullananüretici/firmalar tarafından karşılanmalıdır. Bu işaretinüçüncü ülkelerde kullanılması halinde, bu ülkedekiüreticinin/firmanın denetiminin ise, bu ülkenin yetkiliresmi kurumu veya ürün sertifikası veren birim tarafındangerçekleştirilmesi gereklidir. Ayrıca, ürün sertifikasıveren birimlerin EN 45011 veya ISO/IEC Yönerge65 sayılı Avrupa standardına (ürün sertifikalandırmasistemleri alanında faaliyet gösteren birimler için genelgereklilikler) uygun olarak akredite edilmesi gerekmektedir.Denetimi yapan yetkili idarelerin/birimlerinde EN 17020’de belirtilen koşulları yerine getirmesi istenmektedir.Ülkemize gelince; FSMH açısından ülkemizde 1995 yılındanitibaren 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin (Cİ) KorunmasıHakkındaki KHK ile bu ürünlerin tescil yolu ilekoruma altına alınması mümkündür. 555 sayılı KHK’yagöre Cİ; “belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleriitibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veyaülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren bir işaret”tir. Buişaret; menşe adı (AB’nin 2081/92sayılı Konsey Tüzüğündeki PDO)ve mahreç işareti (AB’nin 2081/92sayılı Konsey Tüzüğündeki PGI)olarak ikiye ayrılır. ÜlkemizdeCİ’lerin tescilinin amacı; genel nitelikleriitibariyle üretimi, kaynağıgibi birtakım yerel niteliklerinebağlı olarak belli bir üne kavuşmuşürünlerin korunmasını sağlamaktır.“Türk Rakısı” (25.12.1996tarih ve 25 sayılı tescil numaralı),555 sayılı KHK kapsamında Cİalan ilk ürünümüzdür. Türk PatentEnstitüsü’nün (TPE) resmi verilerinegöre, ülkemizde gıda ve gıdadışı ürün olmak üzere toplamda151 adet ürün için Cİ alınmış olup,halen 172 adet Cİ başvurusunun işlemleridevam etmektedir. Cİ’lerintescil işlemlerini TPE yürütür. 555sayılı KHK’da menşe adı ve mahreçadı alan ürünlerin denetiminde, denetimi yapanbirimlere ilişkin akreditasyon şartı ya da gıda mevzuatınauygunlukla ilgili bir koşul aranmaz. Anılan KHKkapsamında üreticilerin sertifikasyonu ve denetimindegörev yapacak kişi ve kurumların, 5996 sayılı Kanundatanımlı olduğu şekilde kontrol işini yürütmesi gerektiğinedair TPE ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığıarasında bir anlaşma da yoktur.Ülkemizde, geleneksel ürün özellikleri korumasına aitbir düzenleme de bulunmamaktadır. Bu korumayı dakapsayan Coğrafi İşaretlerin ve Geleneksel ÖzellikliÜrün Adlarının Korunması Hakkında Kanun Taslağıgeçtiğimiz yıl TBMM’nde görüşülmek üzere gönderilsede, yasalaşma süreci tamamlanmamıştır. Anılan taslakkanunda da gıda mevzuatına bir atıf yapılmamış, kontrolve sertifikasyonu gerçekleştirecek kişi/kurum vekuruluşların yetkilendirilmesi ve takibi öngörülmediğigibi akreditasyon şartına da yer verilmemiştir. Kontrolügerçekleştireceklerin, tarafsız kamu kurumu olmasıaranmaksızın herhangi bir kamu veya özel kuruluş olmasıve yeterli personel, ekipman ve gerekli diğer olanaklarlabu işi yapmaya muktedir bulunduğunun anlaşılmasıhalinde onaylanması öngörülmüştür. Ayrıca,denetim raporlarının iki yılda bir Enstitüye ibrazı dataslak kanuna eklenmiştir (555 sayılı KHK’da bu süre10 yılda birdir).60Gıda Güvenliği 2012-1

Ülkemiz gıda mevzuatı açısından bu ürünlerimize ilişkindüzenlemelere bakıldığında; 2010’da AB’ye uyumlaştırılanyeni mevzuat (5996 sayılı Kanun) ile bu ürünleriçin istisnai hükümlerin oluşturulma imkânı sağlanmıştır.5996 sayılı Kanun’un 23/2. Maddesi ile “Bakanlık, tarımve gıda ile ilgili coğrafi işaret veya geleneksel ürün adlarınınkullanımının tescilde belirtilen özelliklere uygunluğunudenetler” düzenlemesi getirilmiştir. Aynı Kanun’un44/2. Maddesinde yer alan “Bakanlık, hijyen kurallarınıda dikkate alarak, gıdanın üretimi, işlenmesi veya dağıtımınailişkin, geleneksel yöntemlerin kullanımına izinverebilir; coğrafî kısıtları bulunan bölgelerdeki gıda işletmelerininihtiyaçlarının çözümüne yönelik istisnaî uygulamalargetirebilir” hükmü ile geleneksel ürünler içinistisnai düzenlemelerin yapılmasına imkan da sağlanmıştır.Söz konusu Kanun’un Geçiş hükümleri kapsamında 1.geçici maddesi ile “Bu Kanunda öngörülen yönetmeliklerile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar bu Kanun’un yayıntarihinden itibaren en geç 18 ay içinde yürürlüğe konulur”düzenlemesi yapılmıştır. Ancak, yayımlanan yönetmeliklerdeistisnai hükümlerin neler olacağı ya da tescileuygunluğun denetlenmesindeki detay kurallar hala açıklanmamıştır.Bununla birlikte, yetki Kanunu 5996 sayılıKanun olan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nde “Coğrafiİşaretle İlgili Özel Hükümlerin Belirlenmesine DairKurallar”ın oluşturulması amaç olarak yerleştirilmiş,aynı Yönetmeliğin 8. Maddesinde 5996 sayılı Kanun’un23/2. Maddesindekine benzer şekilde “…coğrafi işaretveya geleneksel ürün adlarının kullanımının, tescilde belirtilenözelliklere uygunluğu Bakanlıkça yapılır” ifadesineyer verilmiştir. Yine, Bal Tebliği, Reçel, Jöle, Marmelatve Tatlandırılmış Kestane Püresi Tebliği, Zeytinyağı vePirina Yağı Tebliği, Şarap Tebliği, Ekmek ve Ekmek ÇeşitleriTebliği’nde Cİ’lere ve geleneksel özellikli ürünleredeğinilmiştir.Bu kısa bilgiler dahi, ülkemizde geleneksel ürünler içinyapılanmanın hala olması gereken düzeye ulaştırılamadığınıortaya koymaktadır. Sadece 555 sayılı KHK kapsamındacoğrafi işaret alarak tescile bağlanabilmiş olanürünlerimiz ile TSE’si geliştirilmiş olan ürünlerin özellikleriresmi kayıt altına alınmıştır. Bununla birlikte, hemtescildeki hem de mevzuattaki eksiklikler ve yetersizlikler,bu ürünlerde FSMH açısından çok önemli sorunlarayol açabilecektir. Ürünlerin kontrol ve sertifikasyonuhala uluslararası standartlarda aranan koşulları karşılayamamaktadır.Alınan tescil belgelerinde Cİ için ayırtedici özellikler yeterince açık değildir. İşaretin kullanımıve etiketleme ile ilgili kurallar birçoğunda net değildirya da özel bir işaret geliştirilmemiştir. Menşe adı ya damahreç adı alan ürünün farklı çeşitleri olmasına rağmen,bu çeşitler dikkate alınmaksızın, belli bir çeşit için tescilalınmıştır. Yöresel ürüne ait sınırlar belirlenirken, sadecebaşvurunun yapıldığı belde/ilçe/il dikkate alınmış,aynı/benzer özellikteki ürün üreten komşu belde/ilçe/ildikkate alınmamıştır. Mükerrer tescil, yani farklı adlardaCİ tescil belgeleri bulunmaktadır. Mükerrer tescile; MustafaKemal Paşa tatlısı, Kemal Paşa peynir tatlısı, KemalPaşa tatlısı ile Ege inciri, Aydın inciri örnektir. Tescil aşamasındayeterli kontrolün yapılmaması ve askı süresincetakip edilmemesi, tescile bağlanmış işaretlerin kontrol vesertifikasyonundaki keyfiyet nedeniyle, taraflar arasındaciddi anlaşmazlıklar ortaya çıkmaktadır. Tüm bunlar, ülkemizingeleneksel ürünlerinin siciline ilişkin sorunlarınsürdüğünü, gereksinimlerin paydaşlar tarafından netolarak anlaşılamadığını, hem mevzuat düzenlemelerihem de kontrol ve sertifikasyonda geçerliliği onaylanmış,uygulanabilir düzenlemelere ve kurallara ihtiyaç olduğunuortaya koymaktadır.1http://www.wipo.int/treaties/en/registration/lisbon/summary_lisbon.html.2İnternet erişim tarihi: 27.03.201261Gıda Güvenliği 2012-1

Görüş / StandpointHaller Gıda Güvenliğinde Yeni Döneme HazırlanıyorYüksel TAVŞANSebze MeyveKomisyoncularıFederasyonuBaşkanı5957 Sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz Talep DerinliğiBulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi HakkındaKanun kamuoyunda “Haller Kanunu” olarak da nitelendiriliyor.Yeni düzenlemeler hallerde gıda güvenliğininsağlanması için yaptırımlar içeriyor. Sebze Meyve KomisyoncularıFederasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, yeni kanunla,ürünlerde ilaç kalıntısını kontrol edilebilmesi için hallerdegıda analiz laboratuvarlarının bulunmasının zorunlu halegeldiğini söylüyor.Kanun uygulanmaya başladığında gıda güvenliğibakımından hallerde de köklü değişimler olacak.“Tarladan sofraya güvenli ticaret “ sloganı ile hayat bulan5957 Sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz Talep DerinliğiBulunan Diğer Malların Ticaretinin DüzenlenmesiHakkında Kanun; gıda güvenliğini de pek çok maddedeönemsediğini gösteriyor.Toptancı hallerin kuruluşu işletilmesi ve kapatılmasımaddesinde; toptancı hallerin taşıması zorunlu olan altyapıözellikler arasında gıda analiz laboratuarları da vardırki bu laboratuarlar yardımı ile ürünlerin ilaç kalıntılarıen kısa sürede analiz edilebilecek ve piyasada satışı buWholesale Market Halls Are Preparing For The New PeriodRecent regulations known as Wholesale Market Halls Lawcomprises sanctions to provide food safety. Federation of GreengroceryBrokers’ Chairman Yüksel Tavşan says that withlatest regulations, market halls become compulsory to includefood analysis laboratories for residual pest control.laboratuarlardan gelecek analizlere göre yapılabilecek.Bunun yanında Kanun’da belediye hal rüsumları maddesindeanalizi yapılan ürünlerde hal rüsumları yüzdee50oranında düşeceğini öngörüyor. Bu madde ile kanun analizi,dolayısı ile gıda güvenliğini sağlamış ürüne bir ödülverecek bu yönde bir teşvik uygulanıyor. Yine rüsumlarıkonu alan Kanun maddesinde İyi Tarım Uygulamaları veOrganik Tarım ürünlerini belediye rüsumlarından muafkılıyor. Bu da yine güvenli gıda için teşvik edici düzenlemelerdenbiri.Kamuoyunda Haller Kanunu olarak bilinen 5957 SayılıKanun’un olumlu bulduğumuz pek çok yönü var. Bunla-62Gıda Güvenliği 2012-1

ı kısaca şöyle sıralayabilirim; gıda güvenirliği için yönlendiriciolması, kayıtdışılığı azaltmak için hal kayıt sistemikurulması, zorunlu standartların getirilmesi, 552 sayılıkanun ile üreticilerimizden kesilen belediye rüsumlarınınkanun ile malı alandan kesilmesi, ürün künyesinin oluşturulmasıve dolayısı ile izlenebilirliğin sağlanması. Bununyanında üretici örgütlerine her alanda serbest satışlargetirilmesi, toptancı hallerinin yönetiminde değişiklikleregidilmesi ve hal konseyinin kurulması, hal hakem heyetlerininişlerliğinin arttırılması, olumlu gelişmeler olarakdeğerlendirilebilir.Ancak; uzun yıllardır tahsis sahibi olarak çalıştırılan işyerlerimizde5957 sayılı kanun ile kiracı konumuna düşürülmemiz,devir haklarımızın iptal edilmesi olumsuzbulduğumuz gelişmelerden. Bununla beraber; 552 sayılıKHK ile hal içi ve hal dışı satış maliyetleri dengede tutuluyordu.5957 Sayılı Kanun’da hal içi satışların maliyetihalen yüzde 14’ler seviyesinde iken hal dışında yüzde2‘ye düşürülmesi adil görünmüyor hatta bu durum rekabetkoşullarını olumsuz etkiliyor.Kanun’un uygulanabilirliği konusunda da görüşlerimizvar. Kanun’un ana çatısı olan Hal Kayıt Sistemi’nin uygulanabilirolması ve kullanıcılarının işlerini kolaylaştırıcıolması gerekiyor. Diğer yandan, denetim noktalarınınkurulması ve özellikle hal dışı satışların denetimlerininarttırılması gerekiyor. Son olarak da hal dışında kesilecekyüzde 2‘lik belediye rüsumlarının hal içi satışları teşviketmek amacı ile makul seviyelere getirilmesi gerektiğinidüşünüyoruz.İstanbul Haller MüdürüBayram Ali Çakıroğlu5957 Sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve TalepDerinliği Bulunan Diğer Malların TicaretininDüzenlenmesi Hakkındaki Kanun ve Tebliğ Uygulamalarıile ilgili bütün hazırlıklarımızı tamamladık.Öncelikli olarak bilgisayar sistemlerimiziistenen donanımlara sahip 20 bilgisayar alarak yeniledik.Ayrıca dış denetim ekiplerimiz için de 15adet tablet bilgisayar hazırladık. Özellikle internetiolan ve Hal Kayıt Sistemi’ne bağlanılacak tabletbilgisayarlar, İstanbul giriş ve çıkışlarındaki kontrolnoktalarımızda ve ekiplerimizin yapmış olduğumarket, manav, depo gibi denetimlerde büyükkolaylık ve denetimin kısa sürede tamamlanmasınısağlayacak. Ayrıca yeni kanunla birlikte de aktifolarak çalışacak olan ve bünyemizde daha öncebulunmayan Bildirim Bürosu’nu da oluşturduk.Teknik kısımla ilgili çalışmamızın yanı sıra da önceliklepersonelimizin yeni kanunu ve tebliğ uygulamalarınaiyice aşina olmaları amacıyla eğitimlerdüzenledik. Daha sonra da yine personelimizeHal Kayıt Sistemi’nin işleyişiyle ilgili eğitimlerdüzenledik. Personelimiz de bu seminerlerde işlemlerinasıl yapacaklarını, bildirim üzerine kurulansistemde bildirimin nasıl, ne şekilde yapılacağıgibi birçok konuyu ayrıntılarıyla öğrenmiş oldu.63Gıda Güvenliği 2012-1

Makale / ArticleCooksonBEECHERSerbest YazarPatojenlere Karşı Basınçlı MücadeleGıda güvenliği dünyasında her şey yalnızca gıda zehirlenmelerive salgınlardan ibaret değil; bazen güzel haberler deoluyor. Bilim ve teknolojideki buluş ve ilerlemelerin gıdakaynaklı patojenleri (hastalık yapıcıları) oldukları yerde yokedebilmeyi mümkün kılması gibi güzel haberleri de paylaşmakgerekiyor.Örneğin Popular Mechanics dergisinin Ocak sayısında bulunan“Bilmeniz Gereken 10 Teknoloji Konsepti” başlıklı yazıyıokuyanlar, “Bu yılın büyük teknolojik fikirleri otomobillerinizidaha tasarruflu, yediklerinizi ise daha güvenli kılacak”şeklindeki haberi de görmüş olmalılar.Bu listenin en başında, gıda endüstrisinde Yüksek Basınçİşlemi (YBİ) olarak bilinen, ABD Tarım Bakanlığı (USDA)onaylı gıda güvenliği süreci bulunuyor. Bu yöntem, yiyeceklerdebulunan zararlı bakterileri öldürmek için pastörizasyongibi ısıya, koruyucular gibi kimyasallara ya da ışınlama gibiyöntemlere değil, paketlenmiş haldeki gıdaya uygulanan yüksekbasınca dayanıyor.Gıda güvenliği ve besin koruma yöntemleri üzerinebugünkü teknolojileri hala etkilemekte olan araştırmalarFransız bilimci, matematikçi ve filozof BlaisePascal’a (1623-1662) kadar uzanıyor. Gıda ürünlerindezararlı mikroorganizmalarla mücadelede ısı ve ışık temelinedayanan yöntemler oldukça eski dönemlere kadartarihlenebiliyor. Özellikle ısıtma ve pişirme, en gelenekselve bilindik yollar olarak gıda güvenliği süreçlerininönemli bir kısmını kapsıyor.Isı ve pişirme yöntemleri bakterileri öldürmek için iyi biryol olmakla beraber yiyeceklerin tadını, dokusunu, renginive besleyiciliğini bozabiliyor. Aynı olasılıklar ışınlamayöntemi için de büyük ölçüde geçerli.YBİ’de önceden paketlenmiş taze hamburger ve hindigibi etler, elma sosu gibi işlenmiş meyveler, istiridye, balıkya da dilimlenmiş hindi, pastırma gibi tüketime hazıretler gibi ürünler bir basınç odasına sokuluyor. Ardındanbasınç istenilen maksimum seviyeye çekilerek bir süredaha besin maddesine uygulanıyor. Karşılaştırıldığında,deniz seviyesindeki hava basıncının 4 bin katından fazlaolan bu basınç, sanıldığının aksine paketlenmiş gıdayıezmiyor ya da parçalamıyor. Bu da, söz konusu basıncınürünün bütün bölgelerine aynı anda eşit oranda uygulanmasıylasağlanıyor.İyi haber ise, bu sistemin E.coli O157:H7, Listeria ve Salmonellagibi gıda kaynaklı patojenleri ya da küf ve maya gibibozulmayla ortaya çıkan mikroorganizmaları öldürürkenürünlerin besin değeri ve tadını etkilememesi. Bu basınçkuvveti hücresel aktiviteyi önemli ölçüde durdurmaklaPutting on the Pressure: ‘No Heat’ Way to Zap PathogensIn the world of food safety, it’s not just about food poisoningoutbreaks and recalls. Sometimes there’s some good news toshare. That’s the case in breakthroughs and advances in scienceand technology that can stop foodborne pathogens dead in theirtracks. In a section in the January edition of Popular Mechanics,there is a USDA-approved food-safety process commonlyknown in the food industry as HPP, or high pressure procesing.This process doesn’t rely on heat, such as pasteurization; orchemicals, such as preservatives; or irradiation to kill the harmfulbacteria on food. And while heat and cooking are good waysto kill bacteria, they can also impair the flavour, texture, coluorand nutrition of the food. For the most part, the same is true ofirradiation. Under high pressure processing, already packagedproducts are put inside a pressure chamber. From there, thepressure is increased to the maximum desirable level and sustainedfor a set period of time.beraber, besleyicilik ve tadı oluşturan gıda bileşenlerininyapılarına zarar vermiyor.YBİ’nin diğer bir artısı ise hali hazırda paketlenmiş gıdalarauygulandığı için ‘çapraz bulaşma’ olasılığını ortadankaldırması. Başka bir deyişle; ister bakkal ya da restoran,isterse okul ya da başka bir kurum vasıtasıyla olsun,ürünler tüketiciye ulaştıklarında patojenlerden arınmışoluyorlar.Ancak yine de, YBİ’nin ‘tek hamlede tam güvenlik’ vaateden bir yöntem olmadığına dikkat çekiliyor. Yemeğihazırlayacak olan kişinin el yıkama gibi temel gıda güvenliğiyöntemlerini uygulamaları ve diğer yiyeceklerve mutfak eşyaları yoluyla çapraz bulaşmayı önlemelerigerekiyor. Nitekim YBİ’yi benimsemiş olan firmalar, aynızamanda standart gıda güvenliği prensiplerini de her evredeuygulamaya devam ediyorlar.Geçtiğimiz yıl konu ile ilgili haberlerde, et işleme deviCargill firmasının YBİ ile ürettiği ve patent başvurusunuyaptığı taze hamburger büyük yankı uyandırmıştı. Firma,ürünü “gıda güvenliğinde doğal seçenek” ve “teknolojikatılım” olarak tanıtmıştı. O zamana kadar, yüksekbasıncın taze hamburger etinin tat, doku ve görünüşünezarar vermeksizin nasıl kullanılabileceğine dair bir çözümsunulmamış durumdaydı.Bu ürün, gıda hizmeti sektöründe özellikle uzun rafömürlü taze hamburger talebinde bulunan restoranlaraönerildi. Cargill’in basın bülteninde belirtildiğine göreYBİ ile üretilen burgerler diğerlerine oranla 2 kat uzunraf ömrüne sahipti.64Gıda Güvenliği 2012-1

YBİ burgerlere “fressure” ismini koyan firma, “fressure”logosunu restoran menülerinde de kullanılmasıyla,müşterilerin yedikleri burgerin donmuş değil taze olduğunubilebileceklerini belirtti. Ayrıca, üzerindeki etiket160 derecede pişirilmesini önerse de, “fressure” aşçı veşeflere daha düşük ısılarda pişirme ve orta-az pişmişet seven müşterileri de memnun edebilme seçeneği sunuyordu.Buna karşın, restoran menüleri az pişmiş vepişmemiş etlerin insan sağlığı için risk oluşturduğunubelirten bir uyarı içermesi gerekiyor.Yine o dönemde, Ohio Eyalet Üniversitesi Gıda Bilim veTeknolojisi Bölümü’nden YBİ araştırmacısı V. M. Balasubramaniam,son yılların en çok umut vaat eden gıdagüvenliği buluşu olduğunu söylediği YBİ’nin gıda güvenliğindekilit rol oynayacağını öngörüyordu. 10 aysonra Popular Mechanics dergisinde bulunan yorumlarındada bu düşüncelerini tekrarlayan Balasubramaniam,YBİ uygulanmış sos, meyve suyu, kırmızı et ve balıkgibi ürünlerin artık marketlerde bulunabildiğine dikkatçekiyor. Balasubramaniam, tüketicilerin uzun raf ömrütaleplerinin ve besin ışınlamaya sıcak bakmamalarınınyanı sıra, YBİ’nin ekipman masraflarının da giderek düşüyorolmasını sektördeki popülerliğinin nedenleri arasındasayıyor.2011 yılının sonlarında ise gıda sektörünün 2 ağır topusayesinde YBİ bir kez daha ana akım medyada gündemegeldi. Bu firmalardan Cargill, bu kez de sığır eti kıymasıürünü ile YBİ konusuna dahil oldu. Firma sözcüsüMichael Martin, ilaç dayanımlı bir Salmonella Heidelbergbakterisinin bulaşıklık ihtimali nedeniyle, tonlarca piyasayasürülmüş eti 2011’in Ağustos ve Eylül aylarındageri çekmelerinin ardından, gıda kaynaklı hastalıklarladaha etkili bir mücadele için bütün güncel gıda güvenliğiteknolojilerini araştırmaya aldıklarını belirtiyor. Martin,YBİ’yi gıda güvenliğindeki önemi ve müşteri kabulüaçısından bu teknolojiler arasına koyuyor.2011 sonlarında YBİ tablosuna katılan bir diğer ağır topise Starbucks firması. Firma, Kasım ayında meyve suyuüreticisi Evolution Fresh’i satın alarak oyunu YBİ’denyana kullandı. Starbucks firmayı satın alırken, basınçsistemi sayesinde ısıtılmaya gerek kalmayan meyve sularının,YBİ’nin piyasadaki rekabetçiliğinin göstergesiolduğuna vurgu yaptı.Starbucks’ın yayın organına açıklamada bulunan EvolutionFresh’in kurucusu Jimmy Rosenberg’ye göre, aslibesin maddelerinin zarar görmemesini garantilemekiçin kullanılan YBİ, ürün gamı giderek genişleyen firmalarıiçin kilit bir noktada duruyor.Öte yandan, yine Rosenberg’in kurduğu Naked Juicefirması PepsiCo. firması tarafından satın alınırken,bir diğer meyve suyu piyasası oyuncusu Odwalla’yıise CocaCola satın aldı. Ancak bu firmalar henüzanti-patojenik mücadelede pastörizasyon yönteminikullanmaktalar.Starbucks, Evolution ürünlerini meyve suyu/sağlıkbarlarında ve firmanın kendi satış noktalarında satarak,YBİ uygulanmış meyve sularını her hafta dünyaçapında 60 milyon insana ulaştırmayı hedefliyor.Ürünlerin üzerlerinde bu özelliği belirten şişe etiketleriolacağını belirten Starbucks, “YBİ ile ilgili bilgilerarttıkça, müşterilerin de özellikle bu tip ürünleriaramaya başlayacaklarına inanıyoruz” açıklamasınıyapıyor.Gıda basınç ekipmanları sektörünün küresel liderikonumundaki Avure firmasının Küresel PazarlamaBaşkan Vekili Glenn Hewson, ürünlerin pazarda YBİetiketiyle yer almasından duydukları heyecanı dilegetiriyor. YBİ’yi “gıda güvenliğinin en büyük sırrı”olarak tanımlayan Avure, dünya çapında YBİ ileüretilmiş gıda ürünlerinin 3 milyar dolarlık pazarınadikkat çekiyor. Bu sistemi ürünlerinin tamamında yada bir kısmında kullanan diğer firmaların arasındaHormel, Fresherized Foods, Garden Fresh Gourmet,Perdue, Puro Fruits, SimplyFresco, Maple LodgeFarms ve Wholly Guacamole gibi sektör aktörleri bulunuyor.Basınçlı gıda teknolojisinde ABD birinci sırada bulurkenonu Meksika takip ediyor. YBİ çıkışlı ürünleraynı zamanda Avrupa, Japonya, Avustralya, Yeni Zelandave Kore’de de üretiliyor.YBİ kullanmak ek bir maliyet anlamına gelse de, gıdafirmaları müşterilerin gıda güvenliği kaygılarının hergeçen gün arttığını ve çoğunun ek masraf yapmayarazı olduğunu düşünüyorlar.YBİ hakkında fikir edinen kişilerin ilk sorduğu soruise genellikle, pazarda hangi ürünün basınç uygulanarakarındırıldığını nereden bilebilecekleri oluyor.Çoğu firmanın internet sitesinde YBİ’ye dair notlarbulunmasına rağmen ürün etiketlerinde bu bilgiyeyer vermediklerini belirten Hewson, imalatçı firmalarınFresherized Foods, Maple Lodge Farms ve Ifantisgibi paketlerinin üstünde bu teknolojinin faydalarınıgösteren YBİ etiketi olan firmaları örnek alması gerektiğinidüşünüyor. Hewson, yakın zamanda yüksekbasınç ile gıda güvenliği sağlanmış ürünleri gösterenendüstriyel bir işaret geliştirilebileceğini öngörüyor.65Gıda Güvenliği 2012-1

Güncel / TopicalCarrefourSA’ya Yeni AtamaCarrefourSA Kalite ve Sürdürülebilir GelişimYöneticiliğine Nuray Hüner atandı. KariyerineDemko`da Kalite Kontrol Süpervizörü olarakbaşlayan Hüner, sırasıyla Nestle Türkiye veNestle Fransa`da Ar-Ge Yöneticiliği ile Proje Yöneticiliği,Numil Gıda`da Ar-Ge ve Kalite Yöneticiliğison olarak da Danone`da Orta Doğu ve OrtaAvrupa bölgelerinden sorumlu Ar-Ge Yöneticiliğipozisyonlarını yürüttü. ODTÜ Gıda Mühendisliğibölümünden mezun olan Hüner, MarmaraÜniversitesi Yönetici Geliştirme programını tamamladı.Güçler Birleşti: Ecolab Nalco DoğduEcolab ile su ve enerji sektörünün önde gelen isimlerindenNalco, her iki firmanın hissedarları ve rekabetkurulu tarafından onaylanarak 30 Kasım tarihinde birleşmesinitamamladı. Bu birleşme ile su, hijyen, enerji teknolojilerive servis konularında Ecolab Nalco, müşterilerinedaha yüksek hizmet sağlamayı hedefleniyor.1920’lerden beri, dünyayı daha sağlıklı bir yer haline getirmekiçin ayrı kulvarlarda ancak benzer yollarla çalışaniki şirket, uzmanlıkları ve yenilikçi teknolojileri ile bundanböyle yaşam kalitesinin artması için birlikte çalışacak.Ecolab Nalco, 170’den fazla ülkede 39 binin üzerinde çalışanıkapsayan bir küresel iş ortaklığına dönüştü. İki firmanıngüçlerinin birleşmesi ile 1.000 Ar-Ge uzmanı tarafındangeliştirilen ve 20 bin saha uzmanı tarafından sunulan5000 patentli ürün ve servis ile 11 milyar dolar ciroya sahipyeni bir firma doğmuş oldu.Ecolab and Nalco Have Joined ForcesNalco, which is one of the leading companies in water and energy sector has merged its forces with Ecolab and got united on November30th with the permission of both companies’ shareholders and competition authorities.Shaya Mağazacılık Artık GGD ÜyesiTürkiye’nin önde gelen perakendecileriarasında yer alan Shaya MağazacılıkA.Ş., dünyaca ünlü uluslararası markalarıTürk tüketicisiyle buluşturuyor. Shaya 15ülkede faaliyet gösteren ve uluslararası lider perakendecilerarasında yer alan M.H. Alshaya Co.’nun bünyesindebulunuyor. The Body Shop, Debenhams,Topshop/Topman, Miss Selfridge, DorothyPerkins, Evans, Claire’s, Le Pain Quotidien,Pinkberry ve Starbucks Coffee, Türkiye’deShaya tarafından temsil ediliyor.Detaylı bilgi için: www.shaya.com.trShaya Retailing is Now in TFSAOne of Turkey’s leading retail houses Shaya Mağazacılık A.Ş. brings worldwide known international brands together with Turkishconsumers.Intertek Test Hizmetleri GGD Üyesi OlduIntertek 1885 yılından beri, 30 bin çalışanı, 500’den fazlalabaratuvarı ve 100 ülkede bin ofisi ile dünyada çokçeşitli endüstri kollarında kalite ve güvenlik hizmetlerisağlayan uluslararası düzeyde kuruluşlardan biri. Intertekçalışanları kendilerini denetim ve gözetimden, test,kalite denetimi ve sertifikasyona kadar pek çok alanda,müşterilerinin ürün ve süreçlerine değer katmaya ve onlarınküresel piyasadaki başarısını desteklemeye adıyor.1995 yılından itibaren Türkiye’de faaliyete başlayan IntertekTest Hizmetleri A.Ş, Türkiye’de ISO/ IEC 17025deney ve kalibrasyon laboratuvarlarının akreditasyonusahibi ilk laboratuvardır. Firmanın Türkiye ofisi; tekstil,kimyasal analizler, oyuncak, otomotiv, gıda, gözetim vesosyal uygunluk konularında müşterilerine çözün sunuyor.Detaylı bilgi için: www.intertek-turkey.comIntertek Test Services is in TFSAIntertek Test Services provides solution to its customers in textiles, chemicals analysis, toys, automotive, food, supervision and socialconvenience.66Gıda Güvenliği 2012-1