gocmen_yurek

Göçmen YüreklerGöçmen YüreklerERMENİSTAN’DA DENGBEJ KADINLARVI. BÖLÜM: KAFKASYA KÜLTÜRÜKafkasya ya da Ermenistan denildiği zaman, dengbejler, güzel klamlar ve flütezgileri gelirdi her Kürdün aklına bir zamanlar. Ermenistan’daki Kürtler de,flüt ezgileriyle, klamlarıyla, folkloruyla Kürt kültürünü korumaya çalışmışlar.Her ne kadar bazı dönemlerde Kürt kültürü etkisizleştirilmeye, asimileedilmeye çalışılmışsa da Kürtler kültürel gelişimleriyle kendilerini korumayaçalışmışlar ve Ermenistan’daki Kürtler folklorik ve dengbejlik konularındagüçlü bir arşive sahip. Dengbejlik yönünde Karapete Xaço, Şeroye Biro,Avdilaye Zeynike vb. birçok kişi daha herkesçe tanınmakta.Sınırları geçerek Kafkasya’ya, Ermenistan’a gelen Kürter; ülkelerine olanözlemlerini, duygu yoğunluklarını, acılarını her zaman klamlar ve ezgileryoluyla dillendirmişler. Ermenistan’da sürgünlük yaşayan Kürt halkı;ülkelerine olan özlemlerini, yüreklerinin hasretliklerini hep ezgiler ve klamlarlaanlamlandırmışlar. Onlar için klam söylemenin, ezgi yapmanın diğer anlamısürgünü gerçekleştirenlerden, kendilerini buraya sürenlerden bir intikamalma adı haline gelmiş.Ermenistan’da da göçün acılarını, sürgünlüğün tüm acılarını, yabancı vekendi ülkesinden uzak yaşamanın tüm acılarını da ve topraksız yaşamanınzorluklarını en çok kadınlar çekmekte. Kürdistan’da nasılki Meyremxanlar,Ayşeşanlar çıkmışsa; Kafkasya’da ve özellikle de Ermenistan’da da büyüksayıda kadın dengejler ve müzisyenler çıkmıştır. Her ne kadar şu anda bazınedenlerden dolayı büyük bir kısmı başka yerlerde yaşıyor ya da ölmüşolsalar da bıraktıkları etkiler ve onlardan geride kalanlar da yok değil.Ermenistan’da Zanika Şakır, Aslika Kadır, Nure Cewari, Sosika Sımo, XanaZaze gibi dengbej kadınlar sesleri, ezgileri ve müzikleriyle ün yapmışisimlerdir. Ermenistan’da yetişen ve büyüyen Aslika Kadır bir süreErmenistan’da bir süre dengbejik yaptıktan sonra; bazı koşullardan şu andaAvrupa’da yaşamakta. Zanika Şakır vb. gibi diğer dengbej Kürt kadınları daKürt ezgilerini dışa taşımışlardır. Ermenistan dışında yaşayan diğer dengbejKürt kadınları da başka yerlerde hem yüksek öğrenimlerini hem de müzikyüksek okullarını okuma imkanı yakalamış ve Kürt kültürünü, müziğini,sanatını ve müzisyenliğini bilimsel anlamda da koruma imkanınıyakalamışlardır.9394